Musiqiy akustika

Dasturlarni birlamchi taqsimlash trakti
radio uyi markaziy apparat xonasi chiqishidan 
boshlanib kommutatsiya taqsimlash apparat xonasining ulovchi liniya chiqishida yoki marka-
ziy apparat xonasi chiqish qismidagi ulovchi liniya chiqishida, shaharlararo telefon stansiya-
sining ovoz eshit tirish kanali chiqishida tugaydi. 
Dasturlarni ikkilamchi taqsimlash trakti
. Ovoz eshittirish dasturlarini bevosita tinglovchi-
larga uzatish uchun mo‘ljallangan. Ikkilamchi taqsimlovchi trakt kommutatsiya taqsimlov-
chni apparat xonasi, markaziy apparat xonasi yoki shaharlararo telefon stansiyasi ulovchi 
liniyalarining chiqishidan boshlanib dastur signallari radiouzatkich antennasining kirishi 
yoki simli esnittirishda abonent rozetkasi bilan tugaydi.
Tovush eshittirish kanallari va traktlarining sifat ko‘rsatkichlarini
me’yorlash tamoyillari
tinglovchilar uchun ovozni qavta eshittirish sifati yuqori bo‘lishida ovoz eshittirish elek-
tr kanali traktlarining parametrlari davlat standartida (GOSt 11515-91) belgilangan talablar-
ga javob berishi lozim.

---

11
tovush eshittirish kanallari va traktlarining parametrlari sifatini me’yorlashtirish shu 
kanal va traktlarda signallarning ruxsat etilgan buzilishlari va ruxsat etilgan shovqinlar sath-
lari sub yektiv-statistik ekspertiza vo‘li bilan aniqlashga asoslangan. Buzilishlar quyidagi bos-
qichlar bilan baholanadi:
– umuman sezilmaydigan buzilishlar, 15% dan kam hollarda seziladi;
– amaliy sezilmaydigan buzilishlar, 30% hollarda seziladi; 
– ishonchsiz seziladigan buzilishlar, 50% hollarda seziladi; 
– ishonchli seziladigan buzilishlar, 75% hollarda seziladi. 
Buzilishlarning sezilishi hamda texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlariga qarab tovush jarangdorli-
gining uch sinfi belgilangan:
●
oliy sinf – buzilishlar yuqori malakali ekspertlarga deyarli sezilmaydi va oddiy ting-
lovchilarga umuman sezilmaydi;
●
birinchi sinf – buzilishlar yuqori malakali ekspertlarga ishonchsiz seziladi va oddiy 
ting lovchilarga amalda sezilmaydi:
●
ikkinchi sinf – buzilishlar yuqori malakali ekspertlarga ishonchli seziladi va oddiy ting-
lovchilarga ishonchsiz seziladi.
Har bir sinf aniq ruxsat etilgan buzilishlar bilan xarakterlanadi. Shu bilan birga quyidagi 
sifat parametrlarini reglamentlaydi: 
– uzatish chastotalari kengligini;
– amplituda-chastota tavsifnomasining notekisligini;
– garmonikalar koeffitsientini;
– aniq sezilarli o‘tish, xalaqitlardan himoyalanganlikni;
– stereofonik eshittirishda chap va o‘ng kanallardagi fazalar farqini;
– chap va o‘ng kanallar o‘rtasidagi aniq sezgilarni o‘tish xalaqitlaridan himoyalanganlikni;
– chap va o‘ng kanallar o‘rtasidagi sathlar farqini;
– chiqish sathining nominal qiymatidan og‘ishini. 
tovush eshittirish elektr kanali sinfi ikkilamchi taqsimlovchi trakt sirti bilan aniqlanadi.
Ikkilamchi taqsimlovchi trakt sinfidan ikkilamchi taqsimlovchi trakt (Itt) sinfi 
ko‘rsatkichi past bo‘lmasligi shart.
Birlamchi taqsimlovchi trakt Btt sinfi shaharlararo yoki xalqaro ovoz eshittirish kana-
li sinfi bilan belgilanadi.
Bog‘lovchi liniyalar va ikkilamchi taqsimlovchi trakt sinfi shaharlararo ovoz eshittirish 
kanali sinfiga mos bo‘lishi kerak. Birlamchi taqsimlovchi traktning boshqa zvenolari oliy 
sinfli bo‘lishi shart.
xalqaro ovoz eshittirish kanali sinfi ovoz eshittirish kanali sinfi bilan aniqlanadi. xalqaro 
ovoz eshittirish kanalining qolgan zvenolari oliy sinfli bo‘lishi shart.