b) s va t haqiqiy sonlari berilgan b o ‘lsin. Flisoblang:
h(s,t)+max(h2(s~t, st), h4(s—t, s+ t))+ h (l+ s, 1+t). ™
j , , , \ a b a + b _
Bu yerda h(a,b) = -— - j + ------ T ------— + 2.
1 + b 1 -h ci (ib c) a, b, c va d natural sonlari berilgan. Bu sonlar uchun a/b va
c/d kasrlami qisqarmaydigan k o ‘rinishga keltiring. (Ikki natural
sonning eng katta umumiy b o ‘luvchisini topish funksiyasidan foy-
dalaning.)
108
d) x It y h ... , X/o, y I0 haqiqiy sonlari berilgan bo ‘lsin. 0 ‘nburchak
uchlarining koordinatalari mos ravishda (xj.yi), ... , (xi0,yio) b o ‘lsin.
Shu o‘nburchakning perimetrini toping. (Koordinatalari berilgan kes
ma uzunligini topish funksiyasidan foydalaning.)
e) N > 2 natural soni berilgan b o ‘lsin. Bu son uchun Goldbax
gipotezasini tekshiring. (Sonni tub yoki tub emasligini topish
funksiyasidan foydalaning.)
Agar funksiya o ‘zidan yordamchi funksiya sifatida foydala-
nadigan b o ‘lsa, bunday funksiyalar rekursiv deyiladi.
Rekursiv funksiyalar ikki turga bo‘linadi:
a) to ‘g ‘ri rekursiya. Bunda dastur o‘ziga-o‘zi m urojaat qiladi.
b) yondosh rekursiya. Bunda A funksiya B ga, Bfunksiya A ga
murojaat qiladi.
Rekursiv funksiya yozish uchun aw alo : 1) rekkurent munosabat;
2) shu munosabat uchun boshlang‘ich holatlar aniqlangan bo‘lishi shart.
Rekkurent munosabat deganda qaralayotgan jarayonga doir
muayyan bosqichlami avvalgi bosqichlar bilan bog‘lovchi munosa-
batlar tushuniladi. M asalan, TV! =N-(N—1)\ formulani AH uchun rekku-
i cut munosabat deb qarash mumkin. Boshlang‘ich holat sifatida esa
11 1 olinadi.
Keltirilgan m a’lumotlami hisobga olsak, faktorialni hisoblash
masalasi uchun rekkurent va boshlang‘ich munosabatlar quyidagicha
bo'ladi:
Ko‘rinib turibdiki, N\ni hisoblash uchun (N -l)\ m a’lum b o ‘lishi
kciak. Lekin, (AM)!=(A'-2)!-(7v'-]) bo‘lgani uchun o‘z navbatida (N-2) ! ni
inpish talab qilinadi. (A'-2)! esa (N-3)\-(N-2) ga teng va hokazo. Bu
vi ida .V! ni hisoblash algoritmi o ‘zining ichiga o ‘zi “cho‘kib” borishi