Masalan, neft va gaz qazib olishda kon resursidan ko`proq foydalanish maqsadida yer osti qatlamlariga kuchli bosimda suv yuboriladi va shu asosda tuproq g`ovaklaridagi neft va gaz siqib chiqariladi
Masalan, neft va gaz qazib olishda kon resursidan ko`proq foydalanish maqsadida yer osti qatlamlariga kuchli bosimda suv yuboriladi va shu asosda tuproq g`ovaklaridagi neft va gaz siqib chiqariladi.
Metallurgiya sanoati chiqindilari hisoblangan kul va shlakdan dehqonchilikda, hamda qurilish ishlarida foydalanish bir yo`lga quyilgan. Donbass ko`mir shaxtalari atrofini tekislab ko`klamzorlashtirish, Ural metallurgiya sanoatidan chiqqan jinslarni tekislab ustiga ekin ekish, Estoniyaning slanets koni chiqindilari ustida o`rmon barpo qilish, Ukraina marganets kombinati atrofidagi chiqindilar ustida o`rmon barpo qilish, Gruziya marganets koni chiqindilari ustida tokzorlar barpo qilish kabi ilg`or tajribalar sobiq Sovet Ittifoqining bu masaladagi xayrli ishlari jumlasiga kiradi.
Metallurgiya sanoati chiqindilari hisoblangan kul va shlakdan dehqonchilikda, hamda qurilish ishlarida foydalanish bir yo`lga quyilgan. Donbass ko`mir shaxtalari atrofini tekislab ko`klamzorlashtirish, Ural metallurgiya sanoatidan chiqqan jinslarni tekislab ustiga ekin ekish, Estoniyaning slanets koni chiqindilari ustida o`rmon barpo qilish, Ukraina marganets kombinati atrofidagi chiqindilar ustida o`rmon barpo qilish, Gruziya marganets koni chiqindilari ustida tokzorlar barpo qilish kabi ilg`or tajribalar sobiq Sovet Ittifoqining bu masaladagi xayrli ishlari jumlasiga kiradi.
Ikkilamchi xomashyolardan foydalanish faqatgina ularning yer ostidagi zahiralarini iqtisod qilib qolmay, balki u atrof muhitning tabiatiga yetkaziladigan ziyonni ham kamaytiradi. Shu bilan birga bunday usul iqtisodiy jihatdan ancha arzonga tushadi. Masalan, 1 tonna metallomni eritib, undan metall prokati olishda rudadan eritib olishga qaraganda atmosferaga chiqariladigan chiqindilar 86% ga, suvga tashlanadigan chiqindilar 70% ga, metallning qoldiq chiqindilari esa 97% ga kamayadi. 1 tonna eski pokro`shkalarni qayta ishlashdan 400 kg. sintetik kauchuk tejaladi, 1 tonna eski polietilen plenkasini qayta ishlash 1,1 tonna etilen va 3 tonna benzinni tejaydi, 1 tonna qog`ozni makulaturadan ishlab chiqish 4,5 m. kub yog`ochni, 100 kg. oltingugurtni va 350 kilovatt elektroenergiyani tejaydi, bunda atmosferaning ifloslanishi 85%ga, suvning ifloslanishi esa 40% ga kamayadi.
