Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizim da amalga oshirilgan islohotlar

Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizim da amalga oshirilgan islohotlar

Reja:

ØMustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilgan

islohotlar va uning tatbiq etilishi.

ØMa'muriy islohotlar davlat boshqaruvi tizimi organlarida.

ØDavlat dasturida alohida bandda ko‘rsatib o‘tilishi.

Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimida amalga oshirilgan islohotlar va uning tatbiq etilishi

Mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimini isloh qilish

jarayonida ikkita asosiy vazifa uddalanganini qayd etishadi. Avvalo,

iqtisodiyotda ma'muriy-buyruqbozlik va taqsimot tizimidan bozor

munosabatlariga o‘tilgan bo‘lsa, ikkinchidan, davlat organlarining yangi

sharoitlarda samarali faoliyat yuritishiga erishildi. Ma'muriy islohotlar

davlat boshqaruvi tizimi organlari tuzilmasini unifikatsiyalashtirdi. Davlat

xizmati ushbu tizimning asosiy unsuriga aylandi.
Tahlillar shuni ko‘rsatayaptiki, davlat xizmati faoliyatini tartibga soladigan

hujjatlar bugungi kunning talab va vazifalariga javob bermayapti, sohadagi

barcha masalani qamrab olmasdan, yagona huquqiy standartlar hamda

ma'muriy-boshqaruv amaliyotini o‘rnatishga xalaqit qilmoqda. Xususan,

zamonaviy texnologiyalardan foydalanish darajasining pastligi, yagona kadrlar

siyosatining yo‘qligi, davlat xizmatchilarining ijtimoiy va huquqiy himoyasi

ular tomonidan bajarilayotgan vazifalarga mos emasligi davlat

xizmatchilarining ish faoliyatiga salbiy ta'sir ko‘rsatayapti. Bularning barchasi,

o‘z navbatida, tashkilotlar, fuqarolar hamda fuqarolik jamiyati institutlari

o‘rtasidagi munosabatlarning byurokratlashuviga, davlat tuzilmalari faoliyati

yopiqligiga shart-sharoit yaratmoqda.
Bundan tashqari, huquqiy asoslar “Elektron hukumat” tizimining jadal

ravnaqidan, davlat xizmatlari va ma'muriy tartib-taomillarining taraqqiyotidan ortda

qolmoqda.Amaldagi qonun hujjatlarida davlat hokimiyati organlari xodimlarini

belgilashda bir qator tushunchalar qo‘llaniladi. Biroq ko‘lamiga ko‘ra, biri-biridan

tubdan farq qiladi.

Hukumatning 1997 yil 3 iyuldagi qarorida ko‘rsatilgan Davlat xizmatchilarining

lavozimlari ro‘yxatiga vazirlik va idoralar, hokimliklar, o‘zini o‘zi boshqarish

organlari hamda prokuratura idoralari xodimlarining qator lavozimlari kiritilgan.

Vaholonki, Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 2 martdagi qarori bilan tasdiqlangan

Davlat boshqaruvi organlari va mahalliy ijro etuvchi hokimiyat organlari

xodimlarining odob-axloq namunaviy qoidalarida davlat xizmatchisi deganda,

faqatgina hokimliklar, vazirlik va idoralar xodimlari tushuniladi.
Ma'muriy islohotlar davlat boshqaruvi tizimi organlarida.

2017 — 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirish yo‘nalishida 17 ta qonunni ishlab chiqish va qabul qilish ko‘zda tutilgan. Birgina joriy yilning o‘zida Davlat dasturi doirasida O‘zbekiston Respublikasida ma'muriy islohotlar konsepsiyasi hamda ushbu islohotlarni o‘tkazish bo‘yicha chora-tadbirlar dasturi, “Davlat boshqaruvi asoslari to‘g‘risida”gi, “Ma'muriy tartib-taomillar to‘g‘risida”gi, “Davlat va xususiy sheriklik to‘g‘risida”gi, “Mahalliy davlat hokimiyati to‘g‘risida”gi qonunlar loyihalari ishlab chiqilishi belgilangan.


Bularning barchasi davlat xizmatchilari ish faoliyati samaradorligini oshirish, Prezidentimiz tomonidan ilgari surilgan “Xalq davlat idoralariga emas, davlat idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak” degan tamoyilni amalda qaror toptirishga xizmat qiladi.
Bularning barchasi davlat xizmatchilari ish faoliyati samaradorligini oshirish,

Prezidentimiz tomonidan ilgari surilgan “Xalq davlat idoralariga emas, davlat

idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak” degan tamoyilni amalda qaror

toptirishga xizmat qiladi.

Ekspertlar mamlakatimizda mustaqillik yillarida davlat boshqaruvi tizimini

isloh qilish jarayonida ikkita asosiy vazifa uddalanganini qayd etishadi. Avvalo,

iqtisodiyotda ma'muriy-buyruqbozlik va taqsimot tizimidan bozor

munosabatlariga o‘tilgan bo‘lsa, ikkinchidan, davlat organlarining yangi

sharoitlarda samarali faoliyat yuritishiga erishildi. Ma'muriy islohotlar davlat

boshqaruvi tizimi organlari tuzilmasini unifikatsiyalashtirdi. Davlat xizmati ushbu

tizimning asosiy unsuriga aylandi.
2017 — 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor

yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirish

yo‘nalishida 17 ta qonunni ishlab chiqish va qabul qilish ko‘zda tutilgan. Birgina joriy

yilning o‘zida Davlat dasturi doirasida O‘zbekiston Respublikasida ma'muriy islohotlar

konsepsiyasi hamda ushbu islohotlarni o‘tkazish bo‘yicha chora-tadbirlar dasturi, “Davlat

boshqaruvi asoslari to‘g‘risida”gi, “Ma'muriy tartib-taomillar to‘g‘risida”gi, “Davlat va

xususiy sheriklik to‘g‘risida”gi, “Mahalliy davlat hokimiyati to‘g‘risida”gi qonunlar

loyihalari ishlab chiqilishi belgilangan. Bularning barchasi davlat xizmatchilari ish faoliyati

samaradorligini oshirish, Prezidentimiz tomonidan ilgari surilgan “Xalq davlat idoralariga

emas, davlat idoralari xalqimizga xizmat qilishi kerak” degan tamoyilni amalda qaror

toptirishga xizmat qiladi. Bugungi kunga kelib mamlakatimiz o’z mustaqil taraqqiyot

yo’lining yigirma olti yilligini nishonlash arafasida turibdi
Davlat dasturida alohida bandda ko‘rsatib o‘tilishi.

Tarix oldida bu muddat kiprik qoqqanchilik lahzalarga teng davr hisoblanadi. O’tgan yigirma olti yil mohiyatan yurtimiz tarixida o’ta mas’uliyatli va sharafli davrni tashkil etdi. SHu davr mobaynida har birimizning hayotimizda, mamlakat taqdirida muhim va keskin o’zgarishlar yuz berdi, turmush tarzimiz o’zgarib, o’zligimizni anglay boshladik. Qisqa davr ichida davlat va jamiyat qurilishida, huquqiy-siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy sohalarda, eng muhimi odamlarimizning ongu-shuurida tom ma’noda yangicha qarash va yangicha fikrlash tuyg’usi shakllanib ulgurdi.


O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.A.Karimov tomonidan yurtimizda ijtimoiy yo’naltirilgan barqaror bozor iqtisodiyoti, ochiq tashqi siyosatga ega kuchli demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati barpo etildi. Istiqlolimizning ilk yillaridayoq, yurtboshimiz yuksak demokratik talablarni hayotimizga to’liq joriy etish, fuqarolik jamiyati barpo qilish, farovon hayotga erishish bir-bir bilan chambarchas bog’liq va uzluksiz davom etadigan jarayon ekanligini ta’kidlab, bunday darajaga ko’tarilish hech qachon osonlikcha kechmasligini uqdirib o’tgan edilar.
5 ta asosiy tamoyilni belgilab berdilar. Nazariy va amaliy jihatdan puxta ishlab chiqilgan bu

dastur yashab turgan fuqarolarning taqdirigina emas, balki ularning kelajak avlodlarining

taqdirini ham o’ylab tuzilgan bo’lib, o’sha davrda hukmron bo’lgan yakka hokimlik tizimining

illatlarini tezroq bartaraf etish, mamlakatimizni rivojlangan, madaniyatli mamlakatlar darajasiga

chiqib olishini ta’minlashni ko’zda tutgan edi. Bu haqiqatan ham Islom Karimov nomi bilan

jahonga tanilgan taraqqiyotning o’zbek modeli edi.Taraqqiyotning o’zbek modeli quyidagi

tamoyillarga asoslanadi:

Øbirinchidan, iqtisodiy islohotlar hech qachon siyosat ortida qolmasligi kerak, ya’ni iqtisodiyot

siyosatdan ustun bo’lishi kerak. SHuningdek, ichki, tashqi va iqtisodiy munosabatlarni

mafkuradan holi etishni ta’minlash zarur;

Øikkinchidan, o’tish davrida davlat asosiy islohotchi bo’lishi lozim. U islohotlarning ustuvor

yo’nalishlarini belgilab berishi, o’zgarishlar siyosatini ishlab chiqishi va uni izchillik bilan

amalga oshirishi shart;
Øuchinchidan, qonun ustuvorligiga erishish, qonunlarga qat’iy rioya etish lozim. Buning

ma’nosi shuki, demokratik yo’l bilan qabul qilingan yangi Konstitutsiya va qonunlarni barcha

hech istisnosiz hurmat qilishi va ularga og’ishmay rioya etishi lozim;

Øto’rtinchidan, aholining demografik tarkibini hisobga olgan holda kuchli ijtimoiy siyosat

o’tkazish kerak.

Øbeshinchidan, bozor iqtisodiyotiga o’tish iqtisodiyotning ob’ektiv qonun-larini e’tiborga olib,

yaqin o’tmishdagi “inqilobiy sakrashlar”siz, ya’ni evolyutsion yo’l bilan puxta o’ylab,

bosqichma-bosqich amalga oshirilishi kerak.

Bozor iqtisodiyotini shakllantirishning evolyutsiya yo’lining tanlab olinganligi o’zining

an’anaviy og’ir-bosiqligi, puxta o’ylab qaror qabul qilishga ruhan moyilligi hamda

tinchliksevarligi tufayli bir holatdan ikkinchisiga, ayniqsa turmush tarzida, sakrab o’tishga

rag’bati yo’q o’zbek xalqining fikrlash tarziga aynan mosdir.
Xulosa

Yurtimizda o‘tgan yillar davomida davlat hokimiyatining qonun chiqaruvchi

va boshqa institutsional tizimlari aynan ana shu tamoyillar negizida shakllanib,

faoliyat olib bordi, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning ustuvor dastur va rejalari,

jumladan, Inqirozga qarshi choralar dasturi ham shu asosda ishlab chiqilib,

bosqichma-bosqich amalga oshirildi. Shuning hisobidan biz bugungi kunda

sobiq sovet tuzumidan qolgan og’ir illatlarning xatarli tahdidlarini yengib o‘tish,

jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining salbiy ta’siridan saqlanish uchun

ishonchli to‘siq va mustahkam poydevor yaratish bilan birga, milliy

iqtisodiyotimizning barqaror va jadal rivojlanishini, aholimizning hayot darajasi

va farovonligi uzluksiz oshib borishini ta’minlashga erishmoqdamiz.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. I.A.Karimov “ О’zbеkistоnning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li” Toshkent.1992

2. I.A.Karimov “Yuksak ma’naviyat yengilmas kuch” Toshkent

3.Mirziyoev Sh.M. "Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda

barpo etamiz". - Toshkent: O‘zbekiston, 2016.

4.Usmonov Q., Abdug‘aniev A. O‘zbekiston-siyosiy va huquqiy islohotlar sari. -

Toshkent: O‘qituvchi, 1996.

5.O‘zbekistoning yangi tarixi. Mustaqil O‘zbekiston tarixi. Uchinchi kitob -

Toshkent, Sharq. 2000.

6.Mustaqil O‘zbekiston tarixi. - Toshkent: Akademiya, 2013.

.