N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

8-M A V Z U . M O N O P O L IY A
M avzuning o'quv maqsadi:
Talabularda bozor iqtisodi sharoitidagi iqtisodiy monopoliva, s o f
monopoliya modelining asosiy xususiyatlari, optimal ishlab chiqarish
xajmini lanlab olish, narx diskriminatsiyasi haqida bilinilarni shakl-
lantirishdan iborat.
Asosiy tushunchalar va tuyanch iboralar
Iqtisodiy monopoliya, s o f monopoliya modeli, tabiiy monopoliya
,
yakka hukm ronlik hotati, optimal ishlab chiqarish hajmi, narx
diskrin i inats iyas i
Asosiy savoilar
1. B o z o r iqtisodi sharoitidagi iqti sodiy m o n o p o liy a.
2. S o f m o n o p o l i y a m o d e lin in g asosiy xususiyatlari.
3. O p tim a l 
ish lab c h iqarish x ajm in i 
tanlab olish v a narx 
d isk rim in ats iy asi.
4. O 'z b e k i s t o n d a
m o n o p o li y a d a n
ch iq arish
va 
r aqoba tni 
rivojlantirish holati
1116

---

1. Bozor iq tisod iyoti sharoitidagi iqtisodiy m onopoliya
Iq tis o d iy o t d a b o z o r m e x a n iz m in i n g sam arali am al qilishi v a r a q o ­
bat m u h it in in g ta 'm i n l a n i s h i m o n o p o liy a la r, u la rn in g kelib chiqish 
sabablari v a am al qilish xu su siy atla rin i k o ' r i b c h iqishni ta q o z o etadi.
M o n o p o l i y a tu s h u n c h a s i g a turli o ‘q u v a d a b iy o tl a r id a turlicha 
t a ' r i f beriladi. J u m l a d a n , b a ’zi o 'r i n l a r d a uni «davlat, k o rx o n a la r, ta sh - 
kilotlar, s o tu v c h ila r n i n g q a n d a y d ir x o 'j a l i k faoliyatini a m a lg a o sh i-
rishdagi m u tlaq h u q u q i» sil'atida qara lsa, b o s h q a h o la tla rd a « fa o liy a t- 
n ing u yoki bu s o h a s id a sh a x s yoki k ishilar g u r u h in in g h a r q a n d a y
( b a ’zi a d a b iy o tl a r d a — y a k k a ) h u k m r o n lik holati» d e b ta 'r if la n a d i.
Bu t a ’riflardagi m o n o p o li y a n in g « m u tla q h u q u q » yoki « h a r q a n ­
day yoki y a k k a h u k m r o n lik holati» kabi tavsiflari u n in g m oh iy a tin i 
q ism a n yo ritib b erg a n lig i sababli, uni q u y id a g ic h a t a 'r if la s h o 'rin li: