N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

M as’ul m uharrir:
l.f.cl. pro fesso r N .T o‘vlivev
T aqrizchilar:
Tashkent D avlat Sharqshunoslik Instiluti “Iqlisodiyot n a za riy a si"
kafedrasi dolsenli, i.f.n., M .H .K am ilova
Tashkent M oliya Instiluti “M 'mtaqaviy iq tiso d iy o t"
kafedrasi dotsenti, i.f.n., A .A .Rafiyev
O ' q u v q o ' l l a n m a O 'z b e k i s t o n R e sp u b lik a si Oliy v a o ' r t a
у
_ , ^ m a x s u s t a 'l i m v a z irlig in i n g 2 0 1 9 yil 27 d e k a b rd a g i I 186- 
so nli b u y r u g 'ig a b in o a n n a s h rg a ta v siy a etildi.
IS B N 9 7 8 -9 9 4 3 -6 6 9 1 -7 -8
s 
« I a l a k k u r a v l o d i » , 2 0 2 0

---

K IR ISH
O 'z b e k i s to n d a s o 'n g g i d a v rd a ijtimoiy-iqtisodiy 
islohotlarning 
sur'atlari ja d allashib, ja m i y a t hayotining barc ha sohalarid a yangilanish, 
z a m ona viyla shuv v a z a m o n talablaridan kelib chiqib sifat o 'zgarishlari 
y u z berm oqda. Bu oliy t a ’lim tizimi. va xususan, o 'q u v ja ra y o n id a ham 
k u ;a tilm o q d a. O 'q u v adabiyotlarining yangi avlodini yaratish. bu jara- 
y o n d a z a m o n a v iy xorijiy o 'q u v adabiyotlaridan foydalanish, oliy ta ’lim- 
nin g yangi m a la k a talablaridan kelib chiqib ta 'lim j a r a y o n id a ilg 'o r
- _ texnolo giy alarni qo 'lla sh . ta iaba la rning mustaqil t a ’lim olishlari uchun 
barcha shart-sharoitlarni yaratish sh ular ju m lasidandir.
M a m la k atim izd a m a v ju d m oddiy, iqtisodiy, intellektual resurslar- 
dan oqilona foydalanish, cheklangan zahiralardan yuqori sam ara olish, 
aholi tu rm ush darajasining pasayib ketishining oldini olish v a muttasil 
oshirib borish, inqiroznin g salbiy oqibatlarini yum shatish v a barqaror 
iqtisodiy o 's is h n l ta 'm in la s h b o 'y ic h a ch ora-tadbirlar k o 'rilm o q d a , te­
gishli islohotlar olib borilmoqda. _Xususan. O 'z b e k is to n Respublikasi 
Prezidenti S h .M irz iy o ev n in g 20 1 7 yil 7 fevraldagi PF-4947-sonli Far- 
m oni bilan ta sd iq la n g an "O 'z b e k is to n Respublikasini y a n a d a rivojlan- 
tirish b o 'y ic h a H araka tla r strategiyasi’’da to'rtinchi ustu vor y o 'n a li s h - 
Ijtimoiy sohani rivojlantirishda m uhim vazifalardan biri sil'atida u m um iy 
^ o 'r t a ta 'lim , o 'r t a m a x su s v a oliy t a ’lim sifatini yaxshilash h a m d a ularni 
rivojlantirish chora-tadbirlarini am a lg a oshirish nazarda tutilgan. O 'q u v
adabiyotlarining tarkibi, tuzilishi v a m a zm unini uzluksiz takomillashtirib 
borish m a n a shu chora-tadbirlardan biridir. 
' .
M a z k u r o ' q u v q o 'lla n m a davlat ta 'l im standartlari. t a ’lim y o 'nalishi 
m a la k a talablari, yangi avlod o ' q u v adabiy otlarin i yaratish v a o ' q u v
j a ra y o n ig a tadbiq etish b o 'y i c h a yangi talablar asosida tayyorlangan.
M am la katim iz iqtisodiyotida yangi sifatga ega b o 'lg a n m ik ro va 
m akro ja ra y o n lar y u z a g a chiqm oqda. Bu e n g avvalo, bozor m u n o sa b at­
larining chuqurlashuvi, korxonalar uy xo'jalig i v a davlatn ing bozor 
subyektlari sifatida faoliyatining takomillashuvi, shuningdek, m akroiqti­
sodiy ko'rsatkichlarning tobora barqarorlashib borishi makroiqtisodiy 
m uvoz ana tga erishishning zam onaviy tamoyillarig a o'tilayotganligi bilan 
bog'liqdir. Milliy iqtisodiyotdagi m a zk u r jarayonlarni ch uqurroq idrok 
etish uchun m akro va 
mikroiqtisodiyot fanini ilg'or, rivojlangan 
davlatlardagi o ' q u v adabiyotlaridan foydalangan holda o'qitish bugungi 
dolzarb vazifalardan hisoblanadi.
з

---

O ' q u v q o 'l l a n m a d a ana shu v a z if a r d a n kelib chiqib. m ik r o iq t i­
sodiy o tg a kirish, b o z o r d a g i ta la b va taklif. ta lab v a ta k l i f elastik ligi, 
is t e 'm o l c h i l a r x atti-haraka ti, ishlab ch iq a rish va te x n o lo g iy a , f irm a ­
n in g xarajatlari, m u k a m m a l raqoba t, m o n o p o li y a , n o m u k a m m a l r a q o ­
bat. m a k ro i q tis o d iy o t g a kirish, asosiy m a k ro iq tis o d iy k o 'rs a tk ic h la r , 
" A D - A S " m odeli (“ A g g r e g a t e d e m a n d - A g g r e g a t e su p p ly " ), i s t e 'm o l, 
ja m g 'a r i s h va in vestisiya, iq tis o d iy o tn in g siklli rivojlanishi, ishsizlik, 
inflyatsiya, d a v l a tn i n g m o n e ta r va fiskal siyosati, iq tisodiy o ' s i s h kabi 
m a v z u la r m a z m u n i y oritib berildi.
M a z k u r o ' q u v q o ' l l a n m a t a la b a la r n in g iq tiso d iy o td a g i b a r c h a
ja ra y o n larn i, quyi tiz im d a g i k o rx o n a , firm a, ta d b ir k o rla rn i n g iqtisodiy 
faoliyatida n bo sh la b , m a k ro d ar a ja d a g i b a rc h a iqti sodiy m u n o s a b a t -
larni n a z a r iy - u s u lb iy jih a td a n o ' r g a n i s h orqali bilim, m a la k a va 
k o 'n ik m a la r in i s h a k lla n tir is h la rig a im k o n beradi.
S h u n in g d e k , o ' q u v a d a b iy o ti d a is hlab ch iq arish , ta qsim ot. a l m a -
s h u v va iste’mol ja r a y o n i d a iqtisodiy s u b y e k tla rn in g b o z o rg a xos 
xatti-haraka tla ri, 
ular 
o r asida gi 
m u n o s a b a t la r za m o n a v iv
o ' q u v
a d a b iy o tlari m ate ria lla ri as o sid a k e n g o c h i b berilgan. Milliy iqti sodiyot 
am al qili- shin ing m ikro parametrlari, bozor iqtisodiyoti sharoitid a 
korxonalar v a uy xo 'ja lig i faoliyatining tamoyillari. shart-sharoitlari va 
omillari, m a k - roiqtisodiy ja r a v o n la m in g global va lokal masalalari ham 
ko'rsatilgan.
O ' q u v q o ' l l a n m a n i t a y y o r l a s h d a O 'z b e k i s t o n R esp u b lik a si Statis- 
tika D avlat q o 'm i t a s i , I q tiso d iy o t vazirligi. ta rm oq ilm iy ta d q iq o t 
m u a ssas ala ri ta hliliy m ateria lla ri, x alq a ro iq tisodiy ta s h k ilo tla r v a
ilm iy -ta d q iq o t m a rk a z la ri t o m o n i d a n n a s h r etilg a n statistik v a tahliliy 
t o ' p l a m l a r m ateriallari ishlatiladi.
O ' q u v q o 'l l a n m a s i oliy ta 'l im m u a ssa s a la ri iq tiso d iy o t t a 'l i m y o ' -
nalishlari ta lab a la rig a , s h u n in g d e k , milliy iq tiso d iy o td a n a m o y o n b o '-
la y o tg an m ik ro v a m a k ro d a ra ja d a g i m a s a l a la r bilan q iz iq u v c h ila r g a
m o 'lja lla n g a n .
4

---