Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti tarix o’qitish metodikasi ta’lim yo’nalishi

Birinchi guruh – fikr yuritish va so`z erkinligini inson va fuqaroning daxlsiz 

hamda  ulardan  sud  qarorisiz  mahrum  etishga  yoki  ularni  cheklab  qo`yishga  hech 

kim  haqli  bo`lmagan  shaxsiy  huquq  va  erkinliklari  sifatida  qaror  toptiruvchi 

konstituciyaviy qoidalar. 

Konstitutciyaning  29-moddasida  qayd  etilganidek,  har  kim  fikrlash,  so`z  va 

e`tiqod erkinligi huquqiga ega. Har kim o`zi istagan axborotni izlash, olish va uni 

tarqatish  huquqiga  ega,  amaldagi  konstitusiyaviy  tuzumga  qarshi  qaratilgan 

axborot  va  qonun  bilan  belgilangan boshqa  cheklashlar  bundan  mustasnodir. Fikr 

                                                 

1

 O`zbekiston Respublikasining Konstitu

c

iyasi. – T.: “O`zbekiston”, 2003.  2-б 

---

 

4 

yuritish  va  uni  ifodalash  erkinligi  faqat  davlat  siri  va  boshqa  sirlarga  taalluqli 

bo`lgan taqdirdagina qonun bilan cheklanishi mumkin.

1

 

Konstitutsiyaning  2,  12,14,  15,16,17,18,19,20,22,23,24,25,26,27,  30  va  31-

moddalari ham, garchi ularning matnida “so`z erkinligi”, “matbuot erkinligi”, “fikr 

erkinligi” kabi tushunchalar ishlatilmagan bo`lsa-da, inson va fuqaroning ana shu 

huquq  hamda  erkinliklari  ta`minlanishi  va  himoya  etilishiga  xizmat  qiladi.  Bu 

konstituciyaviy  moddalar  keyinchalik  qabul  qilingan  ko`plab  qonunlar  va 

kodekslarda yanada kengaytirildi va konkretlashtirilib borilmoqda.