Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər Tofiq Köçərli

Tofiq Köçərli                                    - 18 - 
 
Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər 
 
Türkiyə  ermənilərinin  başçıları-daşnaklar  birinci    dünya  müharibəsində 
vətəndaşları olduqları Türkiyəyə xain çıxdılar. Hadisələrin bilavasitə içində olan və 
bilavasitə  iştirakçısı  olan  Vandan  deputat,  sonra  ruslar  tərəfə  keçmiş  Papazyan 
etiraf etmişdir: 
«Ermənilərin  türk  seksiyasının,  daşnak  partiyası  üzvlərinin  liderləri  Türkiyə  
müharibəyə  girərsə,  loyal  qalacaqları  barədə  verdikləri  vədlərə  əməl  etmədilər». 
Onlar erməni könüllülərini Qafqaz cəbhəsində türklərə qarşı vuruşmağa çağırdılar. 
Ermənilər «cinayətkar utopik təbliğata uyaraq, qiyam qaldırdılar».
22 
 
Təbii,  heç  bir  dövlət  belə  qiyama  dözməz.  Türkiyə  də  dözmədi.  Papazyanın 
yazdığı kimi, «ermənilər özləri öz bədbəxtliklərinin yaradıcısı oldular». 
Fransız müəllifi Jorj de Malevil düzgün nəticə çıxarıb: 
«Erməni  irqini  məhv  etmək  üçün  cinayətkar  qəsd  olması  barəsində  tezis-
Osmanlı  hökumətinin  ən  yuxarı  dairələrində  hazırlanan  qəsd  barədə  tezis 
sənədlərlə tanış olarkən sabun köpüyü kimi puç olur».
23
  
Türk dünyasının görkəmli xadimi Ziya Göyalp sərrast demişdir:  
«Bizi arxadan vurdular, biz də vurduq». 
1919-cu  ilin  əvvəllərində  Đstanbul  hərbi  məhkəməsində  ingilislərə  qulluq 
göstərən hakimlə müttəhim Ziya Göyalp arasında belə bir deyişmə olmuşdu: 
«Erməni qırğınına siz fitva vermisiniz, bəs buna nə deyə bilərsiniz? 
Bu sual onu (müttəhimi) vulkan kimi püskürtdü: 
-  Millətimizə  iftira  etməyin.  Türkiyədə  erməni  qırğını  deyil,  türk-erməni 
müharibəsi vardır. Bizi arxadan vurdular, biz də vurduq. 
Müttəhimdən  belə  bir  cavabı  gözləmirdilər.  Heyrətdən  Nazim  paşanın  ağzı 
açıla qaldı. Qaşları alnına qırmanmış, gözləri isə fal  daşına dönmüşdü».
24 
 
Yuxarıda  qeyd  olunduğu  kimi,  ABŞ-dakı  erməni  partiyaları  1985-ci  ilin 
əvvəllərində bəyan edirdilər ki, «bizim ərazi tələbimiz yalnız Türkiyəyədir». Lakin 
Sovet  Đttifaqının  laxlaması  dərinləşdikcə,  həmin  partiyalar  Azərbaycana  və 
Gürcüstana ərazi iddialarını ön plana keçirdilər.  

---