Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər Tofiq Köçərli

Tofiq Köçərli                                    - 24 - 
 
Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər 
 
Əbəs  cəhddir.  Dağlıq  Qarabağ  məsələsi  də,  Naxçıvan  məsələsi  də  yeni 
deyildi, 1918-1921-ci illərdə puç olmuş planların yeni nəşri idi. Digər tərəfdən, bu 
yeni  nəşrin  müəllifi  nə  Balayan  idi,  nə  də  ABŞ-dakı  və  digər  ölkələrdəki 
yanlar.1918-ci  ildən  üzübəri    bu  ideyanın  beşiyi  başında  Ermənistan  rəhbərliyi 
dayanmışdı.  Sovet  dövründə  bu  rəhbərlik    Naxçıvana  iddialarını  zaman-zaman 
diaspora  deditdirirdi.  Dağlıq  Qarabağa  iddialarını  isə  özü  rəsmi  bəyan  edirdi. 
Məlumdur  ki,  1945-ci  ilin  noyabrında  Ermənistan  KP  MK-sı  DQMV-i  «Qarabağ 
vilayəti»  kimi  Ermənistana  tərkibinə  daxil  etmək  haqqında  ÜĐK  (b)  MK-ya, 
Đ.V.Stalinə  rəsmi  müraciət  etmişdi.  M.C.Bağırov  aşağıdakı  alternativ  təkliflərlə  
Ermənistanın təklifinə  razılıq vermişdi:  
1. Şuşa rayonu Azərbaycan tərkibində qalmalıdır.  
2. «Ermənistanın Azərbaycan SSR-yə bitişik olan və əsasən azərbaycanlıların 
məskunlaşdıqları  Əzizbəyov,  Vedi  və  Qarabağlar  rayonları  Azərbaycan 
Respublikası tərkibinə » daxil edilməlidir.  
3.  «Gürcüstan  SSR-nin,  demək  olar  ki,  yalnız  azərbaycanlılıar  yaşayan  və 
bilavasitə  Azərbaycan  SSR-yə  bitişik  olan  Borçalı  rayonu  Azərbaycan  SSR 
tərkibinə daxil edilməlidir» 
4.  «Dağıstan  MSSR-nin  keçmişdə  Azərbaycanın  bir  hissəsi  olan  və  Bakı 
quberniyası  tərkibinə  daxil  olan  və  Azərbaycan  SSR-yə  bitişik  Dərbənd  və 
Qasımkənd rayonlarının ərazisi Azərbaycan SSR tərkibinə» daxil edilməlidir.  
M.C.Bağırovun  bu  qətiyyətli  addımı  və  Đ.V.Stalinin  prinsipial  mövqeyi 
Ermənistanın  Dağlıq  Qarabağ  haqqında  planlarını  puç  etdi.  «Ağzı  yanmış» 
Ermənistan rəhbərliyi xeyli müddət Dağlıq Qarabağ məsələsini qaldırmağa cəsarət 
etmədi.  
… 1964-ci ildə Mikoyan Xruşşova təklif etdi ki, Dağlıq Qarabağ Ermənistana 
birləşdirilsin.  Xruşşovun cavabı belə oldu: «DQMV ermənilərini bir sutka ərzində 
Ermənistana köçürmək üçün 12 min hərbi yük maşını verməyə hazıram» 
 Bu cavabla elə bil yenə də qurbağa gölünə daş atıldı. 

---