Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər Tofiq Köçərli

Tofiq Köçərli                                    - 31 - 
 
Naxçıvan: uydurmalar və tarixi həqiqətlər 
 
hadisələri  başlayandan  sonra  gərək  ki,  təkcə  bir  dəfə-1991-ci  ilin  mayında 
«Pravda»  qəzeti  Dağlıq  Qarabağ  məsələsində  Moskvadakı  erməni  xadimlərinin 
neqativ roluna işarə etmiş və Sitaryanın, Osipyanın, Şahnəzərovun, Aqanbeqyanın 
adlarını çəkərək onların mövqeyinə təəccüb bildirmişdi.  
Deyəsən,  yalnız  D.  Raqozin  Rusiya  diplomatiyasının  Azərbaycana 
münasibətdə  Moskvadakı  erməni  lobbisinin  nəzarəti  altına  düşməsini  «Rossiya» 
qəzetində açıq vurğulamışdı. O, yazmışdı: 
«Rusiyanı  qarşı  duran  tərəflərdən  birinin  –bir  qayda  olaraq  Ermənistanın 
tərəfində münaqişəyə cəlb etməyə cəhdlər göstərilir. Şübhəsiz faktdır ki, Qafqazda 
rus  diplomatiyası  Moskvadakı  erməni  lobbisinin  nəzarəti  altına  düşmüş  və  bu  da 
Rusiyanın  gözdən  düşməsinə  və  onun  hansı  şəkildə  olursa–olsun  Qafqaz  xalqları 
arasında nüfuzunun itirilməsinə gətirib çıxarmışdır». 
Lakin bu düzgün qiymət Rusiya ictimai fikrində yayılmadı.  
Aqanbeqyanın  Parisdə  Dağlıq  Qarabağ  haqqında  açıqlamasından  birmənalı 
aydın oldu ki, Azərbaycanın dövlət bütövlüyünü və ərazi bütövlüyünü təhlükə artıq 
yaxalamışdır, fitilə artıq od vurulmuşdur.  
Lakin Azərbaycan rəhbərliyi yaranmış şəraitdə həyəcan təbili çala bilmədi və 
heç  bir  preventiv  tədbir  görmədi.  Qorbaçov  isə  nə  məsləhətçisi  Aqanbeqyanın 
Dağlıq Qarabağ haqqında rəsmi təklifinə, nə də onun Parisdəki açıqlamasına, onun 
Dağlıq  Qarabağ  məsələsinin  həll  ediləcəyinə  lovğa  inamına  açıq  və  prinsipial 
münasibət  bildirmədi.  Bu,  əslində  Aqanbeqyanın  Dağlıq  Qarabağ  haqqında 
mövqeyinin dəstəklənməsi demək idi.  
Ermənistan  rəhbərliyinə  də  elə  bu-Qorbaçovun,  Đttifaq  rəhbərliyinin  təpər-
kəsərini sınaqdan keçirmək lazım idi. Məhz belə bir şəraitdə-1998-ci ilin fevralında 
Ermənistan rəhbərliyi Dağlıq Qarabağda antiazərbaycan hərəkat təşkil etdi.  
1995-ci  ildə  Qorbaçov  yazmışdır  ki,  Dağlıq  Qarabağ  Vilayət  Sovetinin 
Azərbaycan  tərkibindən  çıxmaq  və  Ermənistan    tərkibinə  daxil  olmaq  haqqında 
qərarı «dərhal Ermənistanda çoxminlik nümayişlər və mitinqlərlə müdafiə olundu. 

---