inaktivatsiya deb ataladi. Na+ ionlari aynan inaktivatsiya tufayli, Na* oqimining
protoplazmaga kirishi keskin kamayib ketadi, bu holat o‘z navbatida musbat zaryadli
K* ionlari oqimini kuchaytiribyuboradi. Bu ikkijarayonnatijasida membrana yana
qayta qutblanadi, tashqi yuzasi ichki yuzasiga nisbatan yana musbat zaryadli bo‘lib,
qoladi. Bu o ‘zgarishlar harakat potensialining egri chizig‘iga tushuvchi tarmoq
tarzida qayd qilinadi (repolyarizatsiya).
Iz p o ten sia lla rin in g yuzaga ch iq ish id a Na*va K* ionlariga nisbatan
membrananing oz yoki ko‘p o ‘tkazuvchanligi bilan bogMiqdir. Masalan, harakat
potensiali tamom boMgach, birmuncha vaqt boshlang‘ich miqdordan ko‘ra kolproq
K* ionlarini membrana orqali o‘tkazib turishi sababli, musbat izli potensiali yuzaga
keladi. Protoplazmadan chiquvchi K+ ionlar oqimining kuchayishi esa membrananing
iz giperpolyarizatsiyasiga olib keladi. Harakat potensiali tamom bo Igach, birmuncha
vaqt boshlang‘ich miqdordan ham ko‘proq Na+ ionlarini membrana orqali o‘tib
turishi sababli manfiy izli potensiali kelib chiqadi, degan taxminlarmavjud.
7. Harakat potensialining egri chizigda ko‘tariluvchi va tushuvchi fazalari
tafovut qilinadi. Ko‘tariluvchi fazada qutblanish barham topganligi uchun bu faza
≪depolyarizatsiya fazasi≫ deb ataladi. Qo‘zg‘aluvchan hujayralarda reversiya
ampliturasi membrana holatini xarakterlaydi, bundan tashqari, u hujayra ichi va sirti
muhiti tarkibiga ham bogMiq boMadi. Reversiyaning cho‘qqisida harakat potensiali
muvozanatlashgan natriyli potensialga
yaqinlashadi, shu sababli membrana
zaiyadiningbelgisi o‘zgaradi. Tushuvchi
fazada membrananing qutblanishi
tinchlik darajasiga qaytadi, shuning
uchun bu faza ≪repolyarizatsiya fazasi≫
deb ataladi.
8. Nerv tolasi 70mb
9.Na
10. Agar hujayra tashqarisidagi eritmadan Na" ionlari konsentratsiyasi
kamaytirilsa, u holda harakat potensiali yuzaga chiqmaydi,
Dostları ilə paylaş: |