Nevrozlarda düŞÜnce biÇİmleri

NEVROZLARDA DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ
Bilişsel yaklaşıma göre, duygularımızı kontrol etmek istiyor isek, düşüncelerimizin farkına varmalıyız. Diğer bir deyişle duygularımızı değiştirmek için düşüncelerimizi irdelemeli, mantıklı ve mantıksız yönlerinin ayırtına varabilmeli, bizi kuşatan ve rahatsızlık veren düşüncelerin yerine yenilerini koyabilmeliyiz.
Bunun içinde ilk yapılacak şey, yanlışı tespit edebilmek ve bu yanlışın bizim hangi gereksinimlerimize yanıt verdiğini bulabilmektir. Aşağıda nevrotik olarak tanımlanan bazı psikiyatrik rahatsızlıklarla ilgili düşünce biçimleri özetlenmiştir.
DEPRESYON: Hastanın düşünceleri “yitirilen şey” ile ilgilidir. Yitirdiği her ne ise o şey yüzünden mutsuzdur. Kişinin kendisiyle ilgili olumsuz algısı vardır.Deneyimlerinden çıkardığı olumsuz bir yorum eşliğinde , gelecekle ilgili olumsuz/ hiçsel bir bekleyiş içindedir. Kapana kıstırıldığını düşünür. Motivasyon kaybı, olumlu bir şey düşünememe söz konusudur. “Ben yanlış- Onlar doğru” mekanizması hastalığın kalıcılığına zemin hazırlar.
“Beceriksizim” “Hayat sorunlarla dolu” “Gelecek bana mutluluk vaat etmiyor” tarzı düşünce biçimleri ile hasta ; hem kendisini hem olayları hem de geleceği olumsuz değerlendirme eğilimindedir. Kendi yetersizliğine atfettiği gerçek dışı bir olaya takılıp kalır.
ANKSİYETE : Temel düşünce kişisel güce yönelik kaynağı belirsiz bir tehlikedir. Ciddi bir hastalık yaşama korkusu, dış uyaranlara karşı tetikte olma durumu, beklenmedik seslerin felaket habercisi olarak yorumlanması, fizyolojik zarardan çok psikolojik zarar görme endişesi, reddedilme, aşağılanma kaygısı, önleyemeyeceği durumlarla ilgili kaygılanma.

Saldırı ihtimaline yoğunlaşmıştır.

PARANOİD BOZUKLUK: Kendisine haksızlık yapıldığını , hedeflerine ulaşırken diğerlerince engellendiğini düşünme, “ben doğruyum onlar yanlış” mekanizması. Hasta, kendine yöneltilmiş, iyi niyetli olmayan, haksız ve gerçek dışı saldırıya dikkat kesilmiştir.
OBSESYON VE KOMPULSİYONLAR: Şüphelenilen uzak bir tehlike ile ilgilidir. Kişi, kendini güvensiz hisseder ve sürekli güvenliği için yeterli davranışlarda bulunup bulunmadığını düşünür. Yapmak zorunda oldukları ya da olmadıkları eylemlerle ilgilidir. Örneğin, kapıyı kilitleyip kilitlemediği konusunu düşünmeden duramaz.
Kompulsiyonlar ise tekrarlanan eylemlerdir. Kirlenme veya hastalık kapıp öleceğim korkusuyla sürekli ellerini yıkama veya hasta olanlarla görüşememe gibi.
Psikolojik rahatsızlıkların çoğu yanlış düşünme biçimleri ve hatalı öğrenmelerin davranışlarımıza yansımasıyla kalıcı hale gelir. Psikoterapötik süreç düşünme biçimlerindeki hatalı kodlamaların açığa çıkarılmasına yardımcı olacaktır.
Daha sağlıklı günler dileğiyle.
Saynur Nevres KAYA