Noorganik moddalar

In ^
 
+ 0 , 7 9 M n ^
) = - 1 2 3 0 kJAmol.
Bu y e r d a n 1 m 3 h av o n i ajratish u c h u n s a r f l a na d i g a n n az a ri y ish 
mi qd or i :
L .
= Ami.n_ -
= -Q 05 M i / m 3
V
24,5 - l03m 3 
’ 
J/ 
’
bu yerda: 
V
= 24,5 — h a v o n i n g 290 К t e m p e r a t u r a va 0,1 M P a b o ­
s i m d a g i molli h aj mi , m 3/ m o l .
Y u q o r i d a keltirilgan t e n g l a m a l a r ol didagi m i n u s belgisi, tegishli 
e ne rg iy a t a s h q a r i d a n keltirilishi kerakl igini k o ‘rsatadi.
A m a l i y o t d a h a v o n i ajratish u c h u n s a r f l a n a d i g a n e n er g i ya n a z a -
riysidan a n c h a g i n a k o ‘pdir. T e x n i k a d a h a v o ni ajratish u c h u n b i r l a m ­
chi va i kk i la mc h i rektifikatsiyalash j a r a y o n l a r i n i ishlatilishi m u m k i n .
Quyidagi 3 . 7 - r a s m d a suyuq havoni bi r l amc h i rektifikatsiyalash m i n o -
rasi c h i z m a s i k o ‘rsatilgan. M i n o r a vertikal ( t i kkat ik) h o l a t d a b o ‘lib, 
pastki q i s mi da b u g ‘latgich ( / ) , t e p a qi s mi da esa k o n d e n s a t o r (suyuq-
l ant ir gi ch) ( J ) d a n iborat. M i n o r a n i n g ba l an d li g i b o ‘ylab, kerakli 
s ondagi t ar e l k a l ar ( 2 ) o ‘rnatilgandir. M i n o r a n i n g o ‘rta qismiga suyuq
92

---

havo beriladi va u t ar e l kal ar orqali p a ­
stga o qi b t u s h a d i , b u g ‘lar esa q a r a m a -
q a r s h i o q i m b o ‘y l ab , t a r e l k a l a r d a g i
s u y u q h a v o b i l a n t o ‘q n a s h i b , u l a r
ora sida gi t e p a g a q a r a b k o £tariladi.
M i n o r a n i n g pastki q is mida gi b u g ‘- 
l a r t e m p e r a t u r a s i s u y u q k i s l o r o d n i
q a y n a s h t e m p e r a t u r a s i g a m o s b o ‘lib, 
b u g ‘latgich ( / ) orqali b o s h q a r i b t ur i - 
l ad i. M i n o r a n i n g y u q o r i q i s m i d a g i
su y uq li k t e m p e r a t u r a s i b u g ‘ h o l a t i d a -
gi a z o t n i n g k o n d e n s a t s i y a l a n i s h t e m ­
p e r a t ur a s i g a t e n g b o ‘lib, k o n d e n s a t o r
( J ) orqali hosil qilinadi. Bug‘lar y u q o ­
r i ga k o ‘t a r i l g a n sari s u y u q l i k b i l a n
u c h r a s h i s h i n a t i j a s i d a m o s r a v i s h d a
soviydilar, s uy u q l i k esa isiydi.
S h u n d a y qilib, ikki xil h o l at ( b u g ‘ 
va s u y u q l i k ) ni u c h r a s h i s h i va u l a r
ora sida gi issiqlik a l m a s h i n i s h i tufayli 
b u g 1 va s uy u ql i k tar ki bl ar i b e t o ‘xtov 
o ‘zga ri b t u r a d i . N a t i j a d a b u g ‘l ar az ot
bilan, suyuqlik esa kislorod bil an t o ‘yi- 
n a d i l ar , b u e s a s u y u q h a v o n i m i n o r a -
d a n c h i q i b k e t a y o t g a n k i s l o r o d va 
a z o t g a yetarli d a r a j a d a b o ' l i s h i n i t a ’- 
m i n l a s h g a o li b keladi.
Ho zi rg i v a q t d a y a n a d a t o z a r o q a z o t va k is l or od ishlab c h i q a r i s h -
ga e r is hi sh u c h u n s u y u q h a v o n i i kk il amc hi rekti fi ka tsi yal ash usuli 
k e n g q o ‘l l a n i l m o q d a . B u n d a y rekti fi ka tsi yal ash m i n o r a s i n i n g tuzi li ­
shi 3 . 8 - r a s m d a k o ‘rsatilgan b o ‘lib, m i n o r a asosan u c h qi smdan: pastki 
m i n o r a ( / ) , k o n d e n s a t o r
( 2)
va yu qo ri m i n o r a ( 4 ) d a n iboratdir.
Y u q o r i b o s i m 18—20 M P a g a c h a s iqilgan h a v o 3 5 —4 0 % g a c h a 
ki sl or od b i lan bo y it il ga n s u y u q h a v o t o ‘p l a n a d i g a n pastki m i n o r a ­
ni ng t ub qi smiga i l o n s i m o n q uv u rl a r orqali beriladi. Na t i j ad a siqilgan 
h a v o o ‘z issiqligini ki sl or od b il an boyi ti l gan s u y u q ha v o ga berib,
s ovi ydi , s u y u q h a v o es a bu issiqlik h i s o bi g a q i s m a n b u g ' l a n a d i .
Siqi lgan va sovi gan havo 20 M P a b o s i m d a n drosselli ventil ( 5 ) orqali 
past ki m i n o r a ( / ) ni ng tegishli tarelkasi 
( 8 )
g a 0 , 5 —0, 6 M P a g a c h a
d r o s se l l a n a d i , n a t i j a d a b u h a v o y a n a d a sovib, s u yu q l i k k a o ' t a d i va 
o ' s h a t ar e l k a d a g i s uy u q l i k k a q o ' s h i l i s h i b , rekt i fi kat si ya j a r a y o n i d a
i sh t i ro k etadi.
M ( s )