Nota: Seslerin yüksekliklerini (incelik/kalınlık) ve sürelerini göstermeye yarayan işaretlerdir. Müziğin alfabesini, yani notaları öğrenmek için çeşitli çalışmalar yapmak gerekir: Solfej

İlgili Majör ve İlgili Minör Gamlar 
 
Bir majör gamla aynı arızaları alan minör gama o majör gamın ilgili minörü denir. 
Aynı şekilde bir minör gamın arızalarını alan majör gam da o minör gamın ilgili 
majörü adını alır. İlgili iki gamın tonal donanımları aynıdır.
Bir majör gamın 6. derecesiyle başlayan minör gam o majör gamın ilgili minörüdür. 
Aynı şekilde bir minör gamın 3. derecesiyle başlayan majör gam o minör gamın ilgili 
majörüdür. 
Yani bir majör gamın arızaları bilindiğinde ilgili minörünün arızaları da biliniyor 
demektir. Dolayısıyla minör gamların aldığı arızaları bulmak için 5'li çemberi bilmek 
yeterlidir. 
Örneğin, Do majör ve La minör gamları arıza almazlar ve böylelikle tonal 
donanımlarında arıza yoktur. Do majör gamı, La minör gamının ilgili majörüdür; La 
minör gamı da Do majör gamının ilgili minörüdür:
Sol majör ve Mi minör gamları Fa diyez arızasını alırlar. Yani Mi minör gamı Sol majör 
gamının ilgili minörüdür.

---

Doğal Minör Gamların Tonal Donanımları 
 
Aşağıdaki 5'li çember şemasında majör gamlar ve ilgili minör gamları aynı tonal 
donanımla gösterilmiştir.
Örneğin La Minör gamı hiçbir arıza almadığı için portede diyez ve bemol göremeyiz: 

---

Bir parçanın tonal donanımında -'O leyli' de olduğu gibi- bemol ve diyez yoksa, bu 
parçanın üzerine kurulduğu dizi (yani tonu) Do majör müdür yoksa La minör müdür?
Buna karar vermek için parçanın genelindeki ezginin bütününe, parçanın ilk giriş 
notasına ve en son bitiş notasına bakılabilir. 'O leyli' parçasının ezgisi La notasında 
başlar ve bize açıkça La doğal minör gamının ilk 5 notasını gösterir. Ezginin son 
notası da La notasında karar verir. Bu parçanın tonu La minördür. Ama tabii ki bu 
formüle uymayan milyonlarca parça da vardır.
Diğer minör gamların tonal donanımları şöyledir:
Bir parça armonik minör ya da melodik minör gamı üzerine kurulmuşsa, tonal 
donanım nasıl yazılır? 6. ve 7. derecelerin değişmesiyle oluşan notalar tonal 
donanımda gösterilmez ve bu arızalar (naturel, diyez ve bemol) parçanın içinde 
notaların başına her seferinde yazılır.
Paralel Gamlar 
Aynı sesle başlayan biri majör diğeri minör olan iki gam birbirinin paralelidir.
Örneğin D majör ve D minör gamları paralel iki gamdır.
Birbirlerine Eğilimli Notalar (2)
Sadece Do Majör gamındaki seslere bağlı kalmayıp, diğer aralıkları öğrenmeye 
başlayalım. Notaları söylerken "Fa Diyez" demek zor olacağı için "Fi", "Si Bemol" 
yerine de "Te" hecesini kullanacağız. Aşağıdaki notaları çalışınız:

---

Öncelikle "Fi-Sol" aralığını çalışacağız. Her hangi bir majör gamın 4. sesini yarım ses 
tizleştirdiğimizde Lidyan modunu elde ediyoruz. Do Majör gamının da 4. sesi "Fa" 
olduğu için "Fa Diyez" sesini eklediğimizde Do Lidyan modunu elde etmiş oluruz. 
Aşağıdaki Do Lidyan modunu çalışınız: 
Aralıklar
İki nota arasındaki mesafeye "aralık" denir. Arka arkaya duyulan iki ses arasındaki 
mesafe, "melodik aralık"olarak, aynı anda duyulan iki ses arasındaki mesafe ise 
"armonik aralık" olarak tanımlanır.