O. A. Shermatov b. Z. Nosirov d. T. Islamova m. Ya. Qobulova d. B. Axmadaliyeva r. D. Imomov

ISO 9000 - sifatni ma’muriy boshqarish va sifatni ta’minlash sohasidagi standartlar.Tanlash va foydalanish bo’yicha boshqaruv (koidalari) nizomlari.
ISO 9001 - “Sifat tizimi. Loyihalarni ishlab chiqishda, ishlab chiqarishda, montaj ishlarida va hizmat ko’rsatishda sifatni
ta’minlash modeli”.
ISO 9002 - “Sifat tizimi. Ishlab chiqarishda montaj ishlarida va hizmat ko’rsatishda sifatni ta’minlash modeli”.
ISO 9003 - “Sifat tizimi. Tayyor mahsulotni tekshirish va uni sinash ishlari buyicha sifatni ta’minlash modeli”.
ISO 9004 - “Sifatni ma’muriy boshqarish va sifat tizimi elementlari. SHu bilan birga bu seriyadagi standartlar bilan ishlashni osonlashtirish maqsadida mahsulotni sifatini ta’minlash sohasida uch xil tilda (ingliz, frantsuz va rus tilida) terminlar buyicha lug’at ishlab chiqildi(ISO 8402).
Dе́ming, Uи́lyam Э́dvards ( William Edwards Deming, 1900 — 1993), Э́dvard Dе́ming — amerikalik olim maslahatchi sifatni boshqarish nazariyasi bo’yicha . 

• 
  mashhur uzluksiz jarayonlarni yaxshilash modeli SHuxart – Deming tsikli
  
• 
  U. SHuxart birinchi bo’lib PDCA kontseptsiyasini yaratdi. (1939 y. «Sifatni boshqarishning statistik usullari".
  
• 
  E. Deming SHuxart tsiklini faol targ’ibot qildi va keyinchalik PDCAni - tsikl PDSA ("study" - o’rganish) modifikatsiya qildi .
  
• 
  1950 yillarda E. Deming YAponiyada uni qo’llashni taklif qilib Kaydzen sistemasini yaratishga olib keldi.
  

Meni eshitinglar yana besh yildan keyin sizlar G’arb bilan raqobatlashasizlar. G’arbliklar sizdan himoya so’rashmaganlarigacha eshitishni davom ettiringlar». Ushbu so’zlar umum sifat menejmentining otasi hisoblanmish E.Demingning 1950 yilda Tokio shahrida YAponiyaning 45 yirik kompaniyalari rahbarlari oldida so’zlagan nuqtida bayon etilgan.
Deming yondashuvining mohiyati quyidagicha, past samaradorlik va yomon sifatning sababi aksariyat hollarda, xodimlarda emas, balki tizimda. SHunday ekan, ishlab chiqarish natijalarini yaxshilash uchun rahbarlarning tizimning o’ziga o’zgartirishlar kiritishlari kerak. Deming o’zining asosiy e’tiborini quyidagilarga qaratgan:
- standartlardan chekinishlar haqida statistik axborotlarni yig’ishning zarurligiga;
-jarayonlar va kompaniya mahsulotlaridagi chetga chiqishlarning kamayishiga;
-chetga chiqishlarning sabablarini izlash, tahlil etish va bartaraf etishga.
Bugungi kundayam Edvard Demingning 14 tamoyillari butun dunyo bo’yicha sifatni boshqarishning asosiy tamoyillari bo’lib hisoblandi.
PDCA - rejalash (Plan), amalga oshirish (Do), tekshirish (Check), ta’sir qilish (Act), uni turli sohalarda tizimli asosda qo’llashda ushbu soha bo’yicha tizimli faoliyatni samaradorligini oshirishga imkon beradi
Deming, Djuran va Isikava g’oyalarini bosqichma-bosqich amalga oshirish bilan tabiiy resurslarga eng kambag’al bo’lgan, urushdan qiyinchilik bilan chiqqan YAponiya dunyoning eng boy mamlakatlaridan biriga aylandi.
Bu davrda amerikalik olim A.Feygenbuam tomonidan umum sifat nazorati(TQC) kontseptsiyasi yaratilgan. TQC kontseptsiyasini YAponiyada qo’llash ommaviylashib ketgan. Bu davrga kelib, hujjatlashtirilgan sifat tizimi paydo bo’lgan va unda nafaqat sifat hizmati mutaxassislarining, balki sifat sohasi uchun butun rahbariyatning mas’ulligi hamda vakolati o’rnatilgan.
TQC kontseptsiyasining qo’llash va rivojlantirish AQSH va yevropada ham amalga oshirila boshlagan. SHundan so’ng Britaniya standarti BS 7750 paydo bo’lib, u asosida sifat tizimini sertifikatlash masalasi qo’yilgan. Bu mahsulotni sertifikatsiyalash, uning sifatini oshishiga hamda mahsulotga bo’lgan ishonchni oshirgan.