O 'z b e k ist o n respublikasi oliy va 0 ‘rta m a xsus t a ’lim vazirlig1

ning og 'irlik markaziga nisbatan kesimdan bir tomonda yotgan barcha tashqi
kuchlardan (tayanch reaksiya ham shunga kiradi) olingan momentlaming
algebraik yig'indisiga teng.
Kesimda ко ‘ndalang kuchning qiymati shu kesimdan bir tomonda yo t­
gan barcha tashqi kuchlaming (tayanch reaksiyasi ham shunga kiradi) ver­
tikal о ‘qqa bo ‘Igan proeksiyalarming algebraik yig 'indisiga teng.
Ishora qoidasL
A g a r balka egilganda uning qabarig‘ i pastga qarasa, moment 
ishorasi musbat, qabariq yuqoriga qarasa ishora m a n fiy olinadi (7.6-rasm, a).
A g a r balkadan a jra tib o lin g a n , u z u n lig i d x boMgan e le m e n tn in g chap 
k e s im id a g i k o ‘ n d a la n g k u c h y u q o rig a , o ‘ n g k e s im d a g i k o ‘ n d a lan g ku ch
pastga y o ‘ nalgan boMsa, k o 'n d a la n g k u c h n in g ish o ra si m usbat o lin a d i; bu-
Mx = Rax - Қ
(jc — cr,) 
Qx = R a - F [
0 ‘ ng qism uchun
Mx = R b ( l - x ) - F 3
( a 3 
- x ) - F2
( a , - x )
Qx = - R b + F3 + F 2
M - m usbat
Q - musbat
-M
M - manfiy
dx
Q - manfiy

---

n in g aksi b o ‘ lsa, ishora m a n fiy o lin a d i.. Boshqacha aytganda agar k o 'n d a la n g
kuch la rd a n ta s h k il topgan j u f t ku ch e le m e n tn i soat strelkasi y o ‘ n a lis h id a
aylantirsa, k o 'n d a la n g ku ch ishorasi 
musbat,
te ska ri y o 'n a lis h d a a yla n tirsa
manfiy
o lin a d i.
7.3. Eguvchi moment, ko'ndalang kuch va yoyilgan kuch
intensivligi orasidagi differensial bog‘lanishlar
Ix tiy o r iy y u k la r ta ’ s irid a g i b a lkadan c h e ksiz k ic h ik elem ent a jra ta m iz
( 7 .7 -ra s m ). 
A jr a t ilg a n
e le m e n tn in g u z u n lig i 
( d x ) c h e k s iz k ic h ik
b o ‘ lg a n lig id a n y o y ilg a n y u k te kis taqsim la n g a n deb qarash m u m k in . E le ­
m e n tn in g chap k o ‘ nda lan g ke s im ig a M x va Q x , o ‘ ng k o ‘ ndalang ke s im ig a
esa M x + d M x va Q x + d Q x z o 'riq is h k u c h la ri ta ’ s ir etadi. M a z k u r elem ent 
ana shu k u c h la r ta ’ s irid a m uvo za n a td a boMadi (7 .7 -ra sm , b).
7.
7-rasm.
U o ‘ qiga nisbatan m u vo za n a t te n g la m a s in i tu z a m iz :