Ob. Analog raqa

7.3. Kuzatuvchi turidagi ARO‘

Yuqoridagi boshqarish sxemasini ozgina murakkablashtirib, jamlovchi hisoblagichni revers hisoblagichga almashtirib va uni ishini ta’minlovchi elementlarni kiritish orqali kuzatuvchi turidagi ARO‘ olish mumkin. Bu orqali esa o‘zgartirish vaqt ahamiyatli ravishda qisqaradi, lekin agar tizimda o‘zgartirish kanallari sonlari kam bo‘lsa ushbu metodni qo‘llanishi maqsadga muvofiq bo‘ladi, chunki bitta ARO‘ bitta kanalga ishlaydi.
122
7.4. Razryadma-razryad tenglashtiruvchi ARO‘

Ushbu ARO‘ o‘zgartirishni katta tezlikda ahborotlarni yig‘ish va ishlov berishli ko‘pkanalli tizimlarda qo‘llaniladi. Ushbu sxemani ketma-ketli taqqoslash ARO‘ deb ham nomlasa bo‘ladi. Komparator U_kir va raqamli analog o‘zgartirgichning U_chik ketma-ket yuqori razryaddan boshlab taqqoslaydi. Taqqoslashning har bir qadamida navbatdagi razryadning qiymati o‘rnatiladi 7.3. rasm.. Ushbu turdagi o‘zgartirgichning avzalligi o‘zgartirish intervali doimiyligi va U_kir bog‘liq emasligi. Lekin ushbu turdagi kamchiliklardan xoli emas. O‘zgartirish xatolariga RAO‘ xatoliklari, komparator va tayanch kuchlanishini noturg‘unlig ta’sir etadi. Yuqori aniqlik o‘zgartirgchining ahamiyatli qimmatlanishi bilan amalga oshiriladi.

7.4. rasm. Razryadma-razryad tenglashtirishli ARO‘.

7.5. Integralli ARO‘

Integralli analog-raqamli o‘zgartirishda rasm. 7.5. integrallash qiyaligi bitta yoki ikkitali bo‘lgan bir necha variantlar qo‘llanishi mumkin. Bunday o‘zgartirgich yaxshi chiziqli xarakteristikalarga ega bo‘lib kam harajatlidir. Uni ishchi sikli uchta davrdan iborat: nolni korreksiyasi (T_o), kirish kuchlanishini integrallash (T₁), va tayanch kuchlanishini integrallash (T₂), ya’ni avval kuchlanish vaqt intervaliga o‘zgartiriladi, keyin esa vaqt intervali o‘lchanadi. “Kuchlanish-vaqt intervali” o‘zgartirgich integrator asosida tuziladi, chunki doimiy kirish kuchlanishida integratorning chiqish kuchlanishi – vaqtning chiziqli funksiyasidir:
123
^{Uchik  } _{ RC } ^Ukir ^t^{dt  } _{ RC } ^Ukir ^t

Sxemani ko‘rib chiqamiz. O‘zgartirishni birinchi bosqichida integrator kirishiga kirish kommutatori orqali U_kir kuchlanishi beriladi va (T₁) vaqt oralig‘ida birinchi integrallash amalga oshiriladi, natijada integrator chiqishida U_kir kuchlanishiga proporsional bo‘lgan kuchlanish o‘rnatiladi, ya’ni
^{Uchik  Ukir} ^t_{ RC  . O‘zgartirishni ikkinchi bosqichida esa integrator} kirishiga ^{Ukir kuchlanishiga ishorasi teskari bo‘lgan E0 ulanadi, integrator}


T

2
chiqishidagi kuchlanish (T Ukir ¹ ₎ vaqt oralig‘ida U_chik maksimal 0

qiymatidan nolgacha o‘zgaradi. Integrator chiqishida nol darajasiga “nolkomparator” erishganda natijaviy hisoblagich kirishiga takt impulslarini kirishi to‘xtatiladi.

7.5. rasm. Integrallashli ARO‘.