Инженерлик ободонлаштириш ва транспорт Исамухамедова Д У
Vegetatsiya niobaynida o ‘simliklarda rivojlanishning mavsumiy ritmikasi kuzatiladi. Bahorda daraxtlarda barg yoziladi, gullar paydo bo'ladi. Yozda ular yirik yoki mayda, ko'pincha yaqqol mevalar bilan to'lib toshadi. Ko'pincha banning rangi ham o'zgaradi. Kuzda ko'p xil tusga kiradi. Sovuq tushishi bilan faol hayot sikli tugaydi, barglar to'kila boshlaydi va o'simliklar b a h o r g a c h a qishki uyqu holatiga o'tadi. Daraxtlarning hayot tarzi ana shunday. Biroq bu, hammaga m a’lum bo'lgan va oddiy jarayonda shaxsiy xususiyatlarning ulkan xilma-xilligi asos qilib qo'yilgan, ularni yashil o'simliklarni loyihalashda, ko'kalam zoriashtirish uchun o'simliklarni tanlashda hisobga olish kerak. O'lchamlari. O'simliklarning o'lchamlari dastawal har bir turga xos bo'lgan irsiy (nasldan-naslga o'tadigan) xususiyatlarga bog'liq. Masalan, gigant sekvoyaning balandligi 130 m gacha yetadi, qizil poycha (3Bepa6oft)niki esa — 0,5 m. Daraxt va butalarning o'sish balandligi va tepa qismining diametriga ko'ra (yetuk holatida) quyidagi tasnifi umum qabul qilingan hisoblanadi. Birinchi kattalikdagi daraxtlar — (balandligi 20 m va undan ortiq). Igna bargli: tikanli archa 20—30 m, oddiy qarag'ay, qrim qarag'ayi 2 0 —35 m, veymut sarvi 30—50m. Bargli sekvoya 35—50m, botqoq sarvi 30—50m. Yaproq bargli daraxtlar: eman, oq tol, o'tkir bargli zarang, qandog'och (olxa chernava), oq tol, qora tol, sharq chinori, oddiy shumtol, amerika shumtoli, lola daraxti. Ikkinchi kattalikdagi daraxtlar — (10—20m ) eldor qarag'ayi, virjiniva qora archasi. Yaproq bargli- oddiy nok, dala zarangi, oq tut, sinuvchan tol, katalpa, o'sh kashtani, oq shumtol (gulli),