Oiental universiteti Pedagogika fakulteti Boshlangʻich taʻlim yoʻnalish bt-1guruh talabasi Toshtemirova Nozimaning Boshlang`ich va uzluksiz ta`lim pedagogikasi fanidan yozgan mustaqil ta'lim ishi

Shuni takidlab o`tamizki, chiqarilgan deduktiv xulosalar asosida yotuvchi umumiy qoidalar induktiv yo`l bilan olingan bo`lishi shart emas. Masalan, II sinf o`quvchilarni yangi amal – ko`paytirish amali bilan tanishtirayotib, o`qituvchi ko`paytirish bu bir xil qo`shiluvchilarni qo`shish ekanini tushuntiradi. Mazkur holda faqat deduksiya bilan ish ko`riladi.

• Shuni takidlab o`tamizki, chiqarilgan deduktiv xulosalar asosida yotuvchi umumiy qoidalar induktiv yo`l bilan olingan bo`lishi shart emas. Masalan, II sinf o`quvchilarni yangi amal – ko`paytirish amali bilan tanishtirayotib, o`qituvchi ko`paytirish bu bir xil qo`shiluvchilarni qo`shish ekanini tushuntiradi. Mazkur holda faqat deduksiya bilan ish ko`riladi.
• Deduksiyadan foydalanishda yo`l qo`yiladigan xatolar ko`pincha o`zlashtirilgan umumiy qoida konkret hol uchun qo`llanilishi mumkin yoki mumkin emasligini aniqlay olmaslikdan kelib chiqadi. Bu holni o`qituvchi nazarda tutib, masalan, ko`paytirishning konkret mazmunini mustahkamlashda 4+4+4 ko`rinishidagi misollar bilan bir qatorda 3+3+2+3 ko`rinishidagi misollarni ham bajarishi kerak.

Ta’lim jarayoni bosqichlari (va tushuncha shakllanishining psixologik bosqichi)	Mazkur tushunchani ifodalovchi aniq misollar
1-Qadam Mazkur tushunchani o‘rganish maqsadga muvofiqligiga ishonch hosil qilish haqidagi amaliy misollarni izlash (idrok etish)	1) yengil mashina velosipeddan ko‘ra tezroq harakatlanishi mumkin, u holda velosiped sekinroq harakatlanadi. Nima uchun? 1 soatda men 5km yo’l bosaman. Avtomobilda esa 80 km yo’l bosaman. Nima uchun?

Matematika ta’limida deduktiv xulosalarni tatbiq etish, ta’limning deduktiv metodi deb ataladi.

1-Qadam Mazkur tushunchani o‘rganish maqsadga muvofiqligiga ishonch hosil qilish haqidagi amaliy misollarni izlash (idrok etish)

1) yengil mashina velosipeddan ko‘ra tezroq harakatlanishi mumkin, u holda velosiped sekinroq harakatlanadi. Nima uchun? 1 soatda men 5km yo’l bosaman. Avtomobilda esa 80 km yo’l bosaman. Nima uchun?

2- Qadam Maskur tushunchaning turli muhim va muhim bo’lmagan bellgilarini ajratish. (o’qtuvchilar) Maskur tushuncha va motivini belgilovchi atamani kiritish (o’qtuvchi) (idrok etishdan tasavvurga o’tish.)

Masalani o’qiymiz: Velosipedchi 3soat yo’l bosib, shu vaqtda 36 km masofani bosib o’tdi. U har bir soatda bir xil masofani bosib o’tdi. Velosipetchi har bir soatda necha km masofani bosib o`tdi Velosipedni turi muhimmi?(muhim bo’lmagan belgi) Masofa haqida nima deyilgan?(har bir soatda bir xil masofa bosib o’tgan, umumiy 36km –muhim belgi) Qancha vaqtda ushbu masofa bosib o’tildi? (3-soatda muhim belgi) 4)Velosipedchi tomonidan 1- soatda bosib o`tilgan masofani masalani yechib topamiz va tezlikni aniqlaymiz unga ko’ra nima tezroq-u, nima sekinroq harakatlanishini aytishimiz mumkun.