Она тили 5 синф indd

iboralarini izohlang, ular ishtiroki-
da gaplar tuzing. 
102
-
dars. IBORALAR (davomi)
349-mashq.
 
Quyidagi iboralar ishtirokida gaplar tuzing va ular anglata yot -
gan ma’noga diqqat qiling. 
Boshiga ko‘tarmoq, yeng uchida ish qilmoq, oyog‘ini 
qo‘liga olib yugurmoq.
Ma’nosi bir so‘zga teng keladigan so‘zlar birikmasi yoki gaplar 
ibora 
deyiladi. Masalan: 
dimog‘i chog‘ bo‘ldi (xursand), yuzini yerga qarat-
moq (uyaltirmoq), qo‘li baland kelmoq (g‘olib chiqmoq) 
va h.k.
Iboralar nutqni ta’sirchan, jozibali qiladi.
http://eduportal.uz

---

147
ONA TILI 5-sinf
 
350-mashq. 
Tarozining bir pallasiga oddiy so‘zlarni, ikkinchi pallasiga 
ibo ralarni qo‘ying. Qaysi tomonning qanday “
yuk bosishi
”ga e’tibor qarating. 
Iboralar ishtirokida gaplar tuzing, o‘rniga so‘zlarni qo‘yib ko‘ring.
aldamoq ko‘zini bo‘yamoq
aldanmoq laqqa tushmoq
shirinsuxan og‘zidan bol tomadigan
xursand chehrasi ochilgan
talabchan qattiqqo‘l
qo‘rqmoq o‘takasi yorilmoq
351-mashq.
 
Ko‘z
 so‘zi ishtirokida hosil qilingan 
ko‘zdan kechirmoq; ko‘zi 
ola-kula bo‘lmoq; ko‘zining qirini tashlamoq; ko‘zi to‘rt bo‘lib kutmoq; qosh 
qo‘yaman deb, ko‘z chiqarmoq
 iboralarining ma’nolarini to ping. Ular ishtirokida 
gaplar tuzing, daftaringizga yozing.
352-mashq.
 Quyidagi iboralarni ko‘chiring, qanday vaziyatda qo‘lla-
nishini sharhlang. 
Qush uyasida ko‘rganini qiladi; sichqonning ini ming tanga; 
sen bog‘dan kelsang, u tog‘dan keladi; og‘zi qulog‘ida. 
Namuna
: 
Qush uyasida ko‘rganini qiladi
. 
Odob – eng katta boylik. Odobni oilada o‘rganadilar, chunki qush 
uyasida ko‘rganini qiladi.