O‘quv amaliyot mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi

Uskunaning asosiy turlari:
- marshrutizatorlar (routerlar) - maxsus marshrutlash algoritmlari asosida ma'lumot uzatishning maqbul yo'nalishlarini topish uchun foydalaniladi, masalan, tranzit tugunlarning eng kam soni bilan marshrutni (yo'lni) tanlash OSI modelining tarmoq sathida ishlaydi (2.5-rasm);
2.5-rasm. Marshrutizator (router)

- Kommutatorlar (2.6-rasm) - bir yoki bir nechta tarmoq segmentlarida bir nechta tugunlarni birlashtirishga mo'ljallangan asboblar. Kommutator (switch) kommutatsiya jadvali asosida ma'lumot paketlarini uzatadi, shuning uchun trafik faqat MAC manziliga yo'naltiriladi va barcha portlarda, hub (uyada) kabi takrorlanmaydi;

- Kontsentratorlar (Hub) (2.7-rasm. Kontsentrator boshqa portlardagi bitta portda qabul qilingan paketni takrorlaydi.

2.8-rasm - simsiz qurilmalar

- Qurilmalar orasida (2.9-rasm) shaxsiy kompyuter, noutbuk, server, printer, telefonlar va boshqalar mavjud;
2.9-rasm - Qurilmalar

- Cisco Packet Tracer dasturida Internet (2.10-rasm) bulutlar va DSL modemlar ko'rinishida taqdim etilgan.

2.10 - -rasm –Internet
Ko'pfoydalanuvchilar bilan ishlash uchun foydalanuvchilar qurilmalari va bulut

2.11-rasmda keltirilgan.

Rasm 2.11 - Ko'p foydalanuvchilar ishlashi uchun foydalanuvchi qurilmalari va bulut
Aloqa liniyalari
Aloqa liniyalari yordamida tarmoq tugunlarining ulanishlari yagona topologiyaga yaratiladi va shu bilan birga har bir kabel turi faqat ma'lum turdagi qurilmalar interfeyslari bilan ulanishi mumkin (2.12-rasm).

Rasm 2.12 - Aloqa liniyalari turlari uchun tugmalar

Ushbu tarkibiy qismlarning yordami bilan tugunlarning ulanishlari yagona sxema bo'yicha yaratiladi. Kabelning har bir turi faqat ma'lum turdagi interfeyslarga ulanishi mumkin (jadvalga qarang).
Grafik menyu
2.13-rasmda dasturning grafik menyusi ko'rsatilgan.

2.13-rasm - Grafik menyu (aylantirilgan)


Ushbu rasmda quyidagi asboblar uchun piktogramma ko'rsatilgan (chapdan o'ngga):
- Select ni Esc tugmachasi yordamida faollashtirish mumkin. Keyinchalik ko'chirish, nusxalash yoki yo'q qilish uchun bir yoki bir nechta ob'ektni tanlash uchun ishlatiladi;
- Move Layout (Hotkey M) katta tarmoqli loyihalarni aylantirish uchun ishlatiladi;
- Place Note (Hotkey N) loyihaning ish maydoniga matn qo'shadi;
- O'chirish (Del tugmasi) tanlangan ob'ekt yoki ob'ektlar guruhini yo'q qiladi;
- Inspect (I tugmachasi) qurilmaning turiga qarab jadvallarning tarkibini ko'rishga imkon beradi (ARP, NAT, marshrutlash jadvallari);
- Drawapolygon (ko'pburchak chizish) sizga to'rtburchaklar, ellips, chiziqlar chizish va ularning ustiga rangli rang berish imkonini beradi;
- Resize Shape (Alt + R tugmalar birikmasi) chizilgan ob'ektlarning o'lchamlarini o'zgartirish uchun mo'ljallangan (to'rtburchaklar va doiralar).
Animatsiya va simulyatsiya elementlari
Ushbu interfeys elementlari
2.14-rasmda keltirilgan.

2.14-rasm. Animatsiya va simulyatsiya elementlari
Add Simple PDU(P tugmachasi) va Add Complex PDU (C tugmachasi) vositalari paketni yuborishni taqlid (emulyatsiya) qilish, so'ngra uning yo'nalishi va ma'lumotlarini paket ichida tekshirish uchun mo'ljallangan.
Qurilmaning ko'rinishi
Dasturda qurilmani o'zining jismoniy konfiguratsiyasi shaklida jismoniy jihatdan namoyish qilishi mumkin (2.15-rasm).

2.15-rasm. Kompyuterning fizik konfiguratsiyasi
Uskunaning konfiguratsiyasini o'zgartirish uchun quvvat tugmachasini bosib va kerakli modulni sichqoncha bilan bo'sh uyaga tortib, quvvatni o'chiring, keyin quvvatni yoqing. Misol tariqasida men kompyuterning fizik konfiguratsiyasiga mikrofon (PT-MICROPHONE) qo'shdim, natijada kompyuter dasturdagi belgisini o'zgartirdi (2.16-rasm).
2.16-rasm.
.
Mikrofon unga ulangandan so'ng kompyuter belgisini o'zgartirish
Qolgan modullar xuddi shu tarzda qurilmalarga qo'shiladi. Shunday qilib, kompyuterda nafaqat mikrofon, balki ma'lumot saqlash uchun naushnik yoki qattiq diskni ham qo'shish mumkin.
Ishning tartibi - o'quv materialini diqqat bilan o'rganib chiqing, ushbu bo'limda kiritilgan barcha mashqlarni bosqichma-bosqich bajaring. Cisco Parket Tracer dasturida ikkita kompyuter tarmog'ini yarating
Misol tariqasida, dastur bilan dastlabki tanishish uchun biz krossover kabeli orqali ulangan ikkita kompyuterning oddiy tarmog'ini quramiz (2.17-rasm).

2.17-rasm. Ikkita kompyuterdan iborat tarmoq
Berilgan vazifani bajarish uchun bo`limidan kompyuter turini tanlang va uni sichqoncha bilan dasturning ishlaydigan maydoniga torting (2.18-rasm).

2.18-rasm. Dastlabki ish joyiga birinchi kompyuterni o'rnating.
Biz (mis krossover) Krossover kabeli yordamida kompyuterlarni ulaymiz.
Maslahat.Agar krossover tanlanganda yashil chiroqlar yonmasa, Avtomatik ulanish turini tanlang. Endi chap kompyuterni sozlashni boshlaymiz: sichqoncha bilan IP Configuration (Íàñòðîéêà IP) bo`limi ustiga bosing- 2.19-rasm.

2.19-rasm.. IP-konfiguratsiya oynasini ochish uchun strelka tugmachani ko'rsatadi.
Birinchi kompyuter uchun 192.168.1.1 IP-manzilini va 255.255.255.0 ichki tarmoq niqobini kiriting, oynani yoping (2.20-rasm).

Xuddi shunday, biz ikkinchi kompyuterni 192.168.1.2 manziliga va xuddi shu niqobga moslashtiramiz.
2.20-rasm. PC0 sozlash oynasi
Keyinchalik, kompyuter aloqasi mavjudligini tekshiramiz va PC0 va PC1 bir-birini ko'rishi mumkinligiga ishonch hosil qilamiz. Buning uchunIsh stoli yorlig'ida, Run maydoniga o'ting (Buyruqlar satri) va qo'shni kompyuterni pinglab olamiz (2.21-rasm).
2.21-rasm Run tugmasi

2.22-rasmdan ko'rinib turibdiki, kompyuterlar o'rtasida aloqa mavjud (sozlangan).

2.22-rasm. Ping muvaffaqiyatli amalga oshirildi.
Kommutatorga asoslangan tarmoqni qurish

Kompyuterlarni mahalliy tarmoqqa ulash.