Organik kimyoga kirish. Organik kimyo rivojlanish tarixi

Anorganik birikmalarni ko`pchiligi esa yonmaydi.

Izomeriya hodisasi.

• Izomeriya hodisasi.
• Izomeriya terminini fanga 1830-yilda Berselius kiritgan.
• Izomeriya mohiyatini 1864 – yilda Butlerov o’zining tuzilish nazariyasini ikkinchi qoidasi orqali tushuntirib bergan.
• Izomeriya (“izos” – teng va ”meros’’ – qism manosini bildiradi) – tarkibi va molekulyar massasi bir hil lekin tuzilishi va hossalari bilan farq qiluvchi moddalar izomerlar deyiladi.
• C2H5OH ga ikki xil modda mos keladi
• C2H5OH – spirt (etil) suyuqlik qaynash temperaturasi 78 oC; CH3CH2OH
• CH3OCH3 - dimetil efir gaz suyuqlanish temperaturasi 23,6 oC; CH3 – O – CH3
• C3H6O ga ham ikki hil shakl mos keladi.
• CH3CH2CHO aldegid shakl; CH3-CO-CH3 keton shakl

Organik birikmalarda uglerod atomining oksidlanish darajasi u hosil qiladigan bog'lanish soniga mos kelmaydi, ya'ni shu elementning valentligiga teng emas.
Ma'lumki, organik birikma­larda uglerodning oksidlanish darajasi
—4 dan 0 va +4 gacha bo'lishi mumkin.
Masalan,
metan CH4 da — 4,
metanol CH3OH da -2;
metanal HCHO da - 0;
chumoli kislota HCOOH da +2;
CO2da esa +4 ga teng,
Shu sababli, organik kimyoda oksidlanish darajasi tushunchasi o'rniga valentlik tushunchasi qo'llaniladi. Uglerod atomining qo'zg'algan holatdagi valentligi doimo 4 ga teng, ya'ni u to'rtta kovalent bog'lanishga ega.
Uglerod atomining oksidlanish darajasi

Sinf	Funksional gruppa	Umumiy formula	Misolla
Galogenli birikma	-F, -Cl, Br, О (X- bu yerda galogen)	R -X	CH3CH2Cl-xloretan