O’rta arifmetik sonni topishga doir masalalar tuzish



Yüklə 117,62 Kb.
tarix30.09.2023
ölçüsü117,62 Kb.
#150832
O’rta arifmetik sonni topishga doir masalalar tuzish

O’rta arifmetik sonni topishga doir masalalar tuzish.


Oʻrta arifmetik — bir qancha sonlar yigʻindisining shu sonlar
qoʻshiluvchilarining soniga nisbati.
O'rta arifmetik formulasi ko'rinib turibdiki
Masalan: 4, 5, 9 sonlarning oʻrta arifmetigi
Masalan:Uchta sonning o'rta arifmetigi 30ga,dastlabki ikkitasiniki esa 25ga teng.Uchinchi sonni topish kerak bo'lsa bunday yechimga ega bo'ladi.
1)3*30=90
2)25*2=50
3)90-50=40
Javob:Uchinchi sonning o'rta arifmetigi 40ga teng
Hisoblash formulasi juda oddiy:P = (a1 + a2 + ... an) / n,bu yerda an - miqdorning qiymati, n - qiymatlarning umumiy soni.
2, 3 va 4 ning o‘rtacha arifmetik qiymatini toping.
O‘rta arifmetikni “m” harfi bilan belgilaymiz. Yuqoridagi ta'rifga ko'ra, biz barcha raqamlarning yig'indisini topamiz. Olingan miqdorni olingan raqamlar soniga bo'ling. Bizda uchta raqam bor.
Natijada, biz olamiz o'rtacha arifmetik formula:
Arifmetik o'rtacha nima?
Keling, bir misolni ko'rib chiqaylik.
1-misol. Raqamlar berilgan: 6, 7, 11. Ularning o'rtacha qiymatini topishingiz kerak.
Yechim.
Birinchidan, barcha berilgan raqamlarning yig'indisini topamiz.
Endi biz hosil bo'lgan yig'indini shartlar soniga ajratamiz. Bizda uchta shart bo'lganligi sababli, biz uchtaga bo'lamiz.
Demak, 6, 7 va 11 sonlarining o‘rtachasi 8 ga teng. Nima uchun 8? Ha, chunki 6, 7 va 11 ning yig'indisi uchta sakkizlik bilan bir xil bo'ladi. Bu rasmda aniq ko'rinadi.
O'rtacha qiymat ma'lum bir qator raqamlarning "hizalanishi" ni eslatadi. Ko'rib turganingizdek, qalamlar qoziqlari bir darajaga aylandi.
Olingan bilimlarni mustahkamlash uchun yana bir misolni ko'rib chiqing.
2-misol Raqamlar berilgan: 3, 7, 5, 13, 20, 23, 39, 23, 40, 23, 14, 12, 56, 23, 29. Ularning oʻrtacha arifmetik qiymatini topishingiz kerak.
Yechim.
summani topamiz.
3 + 7 + 5 + 13 + 20 + 23 + 39 + 23 + 40 + 23 + 14 + 12 + 56 + 23 + 29 = 330
Terminlar soniga bo'ling (bu holda, 15).
Shuning uchun bu raqamlar qatorining o'rtacha qiymati 22 ga teng.
Endi salbiy raqamlarni ko'rib chiqing. Keling, ularni qanday qilib umumlashtirishni eslaylik. Masalan, sizda 1 va -4 ikkita raqam bor. Keling, ularning yig'indisini topamiz.
1 + (-4) = 1 – 4 = -3
Buni bilib, boshqa misolni ko'rib chiqing.
3-misol Raqamlar qatorining o‘rtacha qiymatini toping: 3, -7, 5, 13, -2.
Yechim.
Raqamlar yig'indisini topish.
3 + (-7) + 5 + 13 + (-2) = 12
5 ta a'zo bo'lgani uchun hosil bo'lgan yig'indini 5 ga bo'lamiz.
Demak, 3, -7, 5, 13, -2 sonlarining o‘rta arifmetik qiymati 2,4 ga teng.
O'rta arifmetik
Bu atamaning boshqa maʼnolari ham bor, oʻrtacha maʼnoga qarang.O'rta arifmetik(matematika va statistikada) raqamlar to'plami - barcha raqamlarning ularning soniga bo'lingan yig'indisi. Bu markaziy tendentsiyaning eng keng tarqalgan ko'rsatkichlaridan biridir.
U (geometrik o'rtacha va garmonik o'rtacha bilan birga) Pifagorchilar tomonidan taklif qilingan.
Arifmetik o'rtachaning maxsus holatlari o'rtacha (umumiy to'plam) va tanlanma o'rtacha (namunalar).

E’tiboringiz uchun raxmat


Yüklə 117,62 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin