Oвid haydarov



Yüklə 1,27 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə76/103
tarix02.01.2022
ölçüsü1,27 Mb.
#42733
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   103
O.Haydarov Fuqarolik jamiyati

1
 Ахборот соҳасини ислоҳ қилишнинг муҳим босқичи // Халқ сўзи. - 2015 йил. - 17 декабрь.
 


123 
 
Bugun  davlat  organlari  tomonidan  o‗z  faoliyatiga  axborot  tizimi 
hamda resurslarini joriy qilish bo‗yicha jadal olib borilgan ishlar natijasida 
320  dan  ortiq  davlat  axborot  resurslari  va  465  dan  ziyod  davlat  axborot 
tizimi faoliyati yo‗lga qo‗yildi. Jumladan, 2013 yilda joriy etilgan Yagona 
interaktiv  davlat  xizmatlari  portali  my.gov.uz  orqali  aholining  uzog‗ini 
yaqin,  og‗irini  yengil  qiluvchi  250  turdan  ortiq  davlat  xizmatlari  elektron 
shaklda ko‗rsatilayotir.  
Normativ-huquqiy 
hujjatlar 
loyihalarini 
muhokama 
etishda 
fuqarolarning  keng  ishtirokini  ta‘minlash  maqsadida  maxsus  portal 
(regulation.gov.uz)  faoliyati  yo‗lga  qo‗yildi.  Unda  ayni  paytga  kelib, 
foydalanuvchilar  tomonidan  73  ta  davlat  organining  237  ta  normativ-
huquqiy  hujjat  loyihasi  bo‗yicha  350  dan  ortiq  taklif  va  mulohazalar 
bildirilgan  (2015  yil  dekabr  oyi  holatiga).  Bu  esa  qabul  qilinayotgan 
hujjatlarning  sifatini  oshirishda  muhim  ahamiyat  kasb  etmoqda
1
.  Hozirda 
portalda  4558  ta  hujjat  mavjud  bolib,    ulardan  4405  tasida  muhokama 
yakunlangan,  153  ta  hujjat  muhokamasi  davom  etmoqda  (2019  yil  3 
noyabr holatiga). 
2015 yilning 6 yanvaridan my.gov.uz.da «Normativ-huquqiy hujjatlar 
ta‘sirini  baholash  tizimi»  yo‗lga  qo‗yildi.  U  orqali  qonun  hujjatlarini 
internet  orqali  muhokama  qilish  mumkin.  2015  yil  holatiga  Yagona 
portalda 131 ta qonun hujjati muhokamaga qo‗yilgan bo‗lib, shulardan 19 
tasi muhokama jarayonida, 104 tasining muhokamasi yakuniga etgan, 8 ta 
hujjat  loyihasi  tasdiqlangan.  Qonun  hujjatlari  loyihasini  baholash 
jarayonida  282  fikr  qoldirilgan  bo‗lib,  ularning  81  tasiga  javob  berilgan
2

Bugungi  kunga  (2019  yil,  noyabr)  kelib  bu  raqamlar  bir  necha  o‗n 
baravarga oshgan.  
Shiddat  bilan  kechayotgan  voqea  -  hodisalar  oqimida  katta  hajmdagi 
axborotning mazmunini anglash, uni to‗g‗ri talqin etib xulosalar chiqarish 
nihoyatda  muhimdir.  Bu  esa  axborotni  tanlash,  saralash,  uni  to‗g‗ri  idrok 
etish  madaniyatini  shakllantirishkabi  insonning  bevosita  dunyoqarashi, 
salohiyati,  tajribasi  bilan  bog‗liq  xususiyatlarni  kamol  toptirish 
masalalarining dolzarbligini oshiradi. 
Shu 
munosabat 
bilan 
global 
tarmoqdan 
foydalanuvchilar 
auditoriyasining  ko‗pchiligi  yoshlar  ekanligini,  ularning  ongini  va 
dunyoqarashini  yot  mazmundagi  g‗oyalar  bilan  zaharlashga  qaratilgan 
ma‘lumotlar  Internet kontentning katta qismini tashkil etishini qayd etish 
zarur.  Turli  ijtimoiy  tarmoqlar,  forumlar,  tanishuv  saytlarining  faoliyat 
                                                           
1
«Электрон ҳукумат» тизимининг ҳуқуқий асоси //  Халқ сўзи. -  2015. - 2 декабрь.
 
2
 Ягона портал:фуқаролар учун катта қулайликлар яратилмоқда // Ўзбекистон овози. – 2015. - 7-июль.
 


124 
 
yuritishi yoshlarni o‗ziga tezda jalb qilmoqda. Hozirgi kunda turli tillarda 
so‗zlashayotgan  yoshlar  uchun  Internet  tarmog‗i  keng  imkoniyatlar 
yaratmoqda. Ayniqsa, mobil Internetdan foydalanuvchilar auditoriyasining 
ortib  borishi  turli  mazmundagi  axborotlarni  ochiq  olish  imkoniyatini 
yanada oshirmoqda. 
Buning  natijasida,  hozirda  dunyodagi  axborot  inqilobi  sharoitida 
vujudga 
kelayotgan 
global 
tarmoq 
jamiyatlari 
mutasaddi 
va 
mutaxassislarni jiddiy tashvishga solayapti. Bu turdagi jamiyatlar o‗zlarini 
«kiberinternatsional  NET»,  «Internet  bolalari»,  «Internet  fuqarolari 
(netizens)» deb nomlashmoqda. Chet ellarda ular Internet orqali yoshlarni 
birlashtirib,  davlatning  rasmiy  xabarlariga  qarshi  chiquvchi  xalqaro 
kiberuyushma  sifatida  siyosiy  maydonga  chiqmoqda.  Albatta,  bunday 
jamiyatlarning faolligi oshib borar ekan, jahonda kechayotgan jarayonlarga 
o‗zining salbiy ta‘sirini ko‗rsatishi aniq.  
Jahon  telekommunikatsiya  tarmoqlari  va  ommaviy  axborot  vositalari 
orqali  amalga  oshirilayotgan  xilma  xil  tahdidlar  turli  mamlakatlarda 
tashvish  uyg‗otmoqda.  Ular  o‗z  madaniyati,  an‘analari  va  ma‘naviy 
qadriyatlarini yot axborot ta‘siridan himoya qilish uchun maxsus choralar 
ko‗rishga  majbur  bo‗lmoqdalar.  Bu  borada  jahonning  ko‗pgina 
mamlakatlarida aholini va avvalo, yoshlarni Internetning salbiy ta‘siridan 
himoyalash  uchun  normativ-huquqiy  hujjatlar  qabul  qilinayotganini  qayd 
etish  zarur.  Misol  tariqasida  xalqaro  amaliyotda  ―Kiber  jinoyatlar 
to‗g‗risida‖  Konvensiya
1
,  ―Voyaga  etmaganlar  uchun  xavfsiz  Internet  va 
onlayn  resurslarni  joriy  qilish  to‗g‗risida‖  Yevropa    Ittifoqi  Parlamenti 
Assambleyasining  tavsiyalari,  ―Bola  huquqlari  to‗g‗risida‖  BMT 
Konvensiyasi mavjud.  
Mamlakatimizda  ham  bu  sohada  tizimli  ravishda  tashkiliy-huquqiy 
tadbirlar  amalga  oshirilmoqda.  Jumladan,  O‗zbekiston  Respublikasi 
Prezidentining  2005  yil  28  sentyabrdagi  "O‗zbekiston  Respublikasining 
jamoat ta‘lim axborot tarmog‗ini tashkil etish to‗g‗risida"gi qaroriga
2
 muvofiq 
ta‘lim  va  yoshlar  bo‗yicha  yaratilayotgan  axborot  resurslari  yagona 
―ZiyoNET‖  milliy  ta‘lim  tarmog‗iga  birlashtirildi.  Bu  tarmoqning  tashkil 
etilishi axborot xurujlariga qarshi turishda muhim omil bo‗lmoqda. 
Ayni  chog‗da  Internetning  milliy  segmentida  faoliyatini  yuritayotgan 
Kun.uz,  Daryo.uz,  Xabar.uz  kabi  internet  nashrlarda  Hi-Tech,  madaniyat, 
                                                           
1
 
Европейская 
Конвенция 
по 
киберпреступлениям 
от 
23 
ноября 
2001 
г. 
// 
Инт.: 
http://www.eos.ru/eos_delopr/eos_law/detail.php?ID=32003&SECTION_ID=671  
2
  ―Ўзбекистон  Республикасининг  жамоат  таълим  ахборот  тармоғини  ташкил  этиш  тўғрисида‖ги  Ўзбекистон 
Республикаси  Президентининг  2005  йил  28  сентябрдаги  ПҚ-191-сонли  қарори  //  Ўзбекистон  Республикаси 
қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 40-сон, 305-модда; 2013 й., 45-сон, 584-модда. 


125 
 
ilm-fan,  hordiq,  sport,  biznes,  davlat  boshqaruvi  organlari  kabi 
yo‗nalishlarda  veb-saytlar  joylashtirilgani,  yangi  xizmat  turlari  joriy 
etilayotgani ham undan foydalanuvchilar, aynan yoshlar safi kengayishiga 
sabab bo‗lmoqda. 
Shu  bilan  birga  milliy  qonunchiligimizda  yoshlarni  nosog‗lom 
axborotlardan  himoyalash  mexanizmlari  mavjud.  ―Ommaviy  axborot 
vositalari to‗g‗risida‖gi
1
 Qonunda ham bu haqda aytib o‗tilgan. 
Oxirgi  uch  yilda  jamiyatda  axborot  va  so‗z  erkinligini  ta‘minlash 
borasida  juda  katta  ishlar  amalga  oshirildi.  Leksikonimizda  xalq  bilan 
muloqot, ochiq muloqot, tanqidiy tahlil kabi so‗zlar ko‗p ishlatiliyapti. Barcha 
tashkilotlarda  matbuot  xizmati  va  matbuot  kotibi  lavozimlari  joriy  qilindi. 
Shaxsan respublika Prezidentining topshirig‗i asosida barcha darajadagi davlat 
organlari  mansabdor  shaxslari  xalq  bilan,  fuqarolar  bilan  ochiq  muloqotni 
yo‗lga  qo‗yishdi  hamda  bunday  muloqot  doimiy  davom  etib  kelmoqda. 
O‗tkazilayotgan  ochiq  muloqotlarda  xalqni  qiynayotgan,  ularga  noqulaylik 
tug‗dirayotgan  barcha  masalalar,  muammolar  ochiq-oshkora  aytilmoqda.  Bu 
masala  va  muammolar  tegishli  mas‘ullar  ishtirokida  asosan  ijobiy  hal 
qilinmoqda.  
Axborot  va  so‗z  erkinligini  ta‘minlash  borasida  qilingan  ishlardan  biri 
sifatida  “Xalqaro  Press  klub”  nodavlat  tuzilmasi  tashkil  etilganini  hamda 
uning samarali faoliyat olib borayotganligini qayd etish joiz. ―Xalqaro Press 
klub‖da jamiyatimizda mavjud muammolar tegishli shaxslar ishtirokida jonli 
efirda ko‗rib chiqilayapti.  
Shuningdek  Yoshlar  Press  klubi  faoliyati  ham  yo‗lga  qo‗yildi.  Unda 
yoshlarni  qiynayotgan  hamda  dolzarb  masalalarda  muloqotlar  olib  borilishi 
yo‗lga qo‗yilgan.  
2016 yil sentabr oyida bosh vazirning virtual qabulxonasi tashkil etilgani 
axborot  va  so‗z  erkinligini  ta‘minlash,  xalq  va  davlat  idoralari  ortasida 
samarali muloqotni tashkil etish yo‗lga qoyilgani bilan juda katta ahamiyatga 
ega  voqea  bo‗ldi.  Ushbu  virtual  qabulxonaga  respublikamizning  barcha 
fuqarolari  o‗zlarining  murojaatlarini  elektron  shaklda  yo‗llash  imkoniga  ega 
bo‗ldilar.  Keyinchalik  ushbu  qabulxona  Shavkat  Mirziyoyev  Prezident  etib 
saylangach  Pezidentning  virtual  qabilxonasiga  (www.pm.gov.uz,  bu  yerda 
pm-prezidentga  murojaat)  aylantirildi.    2019  yil  3  noyabr  holatiga  virtual 
qabulxonaga murojaatlar soni 3322781 tani tashkil etdi.  
Respublika Prezidentining 2016 yil 28 dekabrdagi ―Jismoniy va yuridik 
shaxslarning murojaatlari bilan ishlash tizimini takomillashtirishga doir chora-
                                                           
1
  ―Оммавий  ахборот  воситалари  тўғрисида‖ги  Ўзбекистон  Республикасининг  Қонуни  (янги  таҳрирда)  // 
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг ахборотномаси, 2007 й., №1, 4-модда.  


126 
 
tadbirlar  to‗g‗risida‖gi  PF-4904-sonli  Farmoni  asosida  respublikamizning 
barcha  hududlarida  viloyatlar,  shaharlar  va  tumanlarda  O‗zbekiston 
Respublikasi  Prezidentining  ―Xalq  qabulxonalari‖  tashkil  etildi.  Xalq 
qabulxonalari  xalqimizning  o‗z  muammolariga  yechim  topadigan  dargohga 
aylandi. 
Xullas,  yuqorida  zikr  etilgan  chora-tadbirlarning  amalga  oshirilishi 
ommaviy  axborot  vositalarining  fuqarolikjamiyati  institutlari  tizimidagi 
o‗rni  va  rolini  yanada  mustahkamlashga,  fuqarolarning  so‗z  erkinligini 
ta‘minlashga  qaratilgan  konstitutsiyaviy  huquqlarini  yanada  to‗liq 
ro‗yobga  chiqarishga  yordam  beradi.  Bu  esa, 
o‗z  navbatida, 
mamlakatimizda  OAV  larning  barpo  etilayotgan  fuqarolik  jamiyati 
tamoyillarini qaror toptirishning muhim omillaridan biriga aylantiradi. 
 

Yüklə 1,27 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   103




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin