Oвid haydarov
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
“har
kim davlat chegaralaridan qat‟iy nazar har qanday axborotni olish va tarqatish huquqiga ega ekanligi” hamda boshqa xalqaro hujjatda “o„zaro tenglik va turli madaniyatlarni hurmat qilish asosida barcha davlatlar o„rtasida ikki va ko„p tomonli axborot almashish muhim”ligi to‗g‗risidagi me‘yorlarga hamohang ekanligini namoyon qilmoqda. 3 Shu ma‘noda Birinchi Prezident Islom Karimov tomonidan ishlab chiqilgan ―Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi‖da axborot sohasini isloh qilish borasidagi qonunchilik tashabbuslari ushbu sohada bosqichma-bosqich amalga oshirilayotgan tadrijiy islohotlarning uzviy davomi bo‗lgan edi. Unda I.Karimov axborot sohasini taraqqiy toptirish, so‗z va axborot erkinligini ta‘minlashni mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirishning eng muhim yo‗nalishlaridan biri sifatida belgilab bergan. Fuqarolik jamiyatini shakllantirish sharoitida jamoatchilik fikrining roli tobora muhim ahamiyat kasb etib bormoqda. Fuqarolarning axborot vositalari orqali siyosiy qarorlarni qabul qilinishga ta‘siri va keng ishtiroki natijasida dasturlarni amalga oshirish jarayonida OAVga murojaatlar oshib 1 Замонавий медиатехнологиялар ва тараққиѐт // Халқ сўзи. – 2013. – 9 апрель. 2 Ўзбекистон матбуоти миллий форуми // Халқ сўзи. – 2013. – 20 ноябрь. 3 Борсиева З.Х. Фуқаролик ва сиѐсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт ва уни Ўзбекистон Республикасида амалга ошириш жараѐни. – Т: ТДЮИ нашриѐти, 2009. – Б.34. 121 boradi. Bu esa ommaviy axborot vositalari yordamida fuqarolar va davlat boshqaruvi organlari o‗rtasidagi o‗zaro munosabatlarning yanada yaqinlashuvi, rivoji uchun imkoniyat yaratadi. Bir so‗z bilan aytganda, qonunning qabul qilinishi natijasida, axborot vositalari bilan davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari o‗rtasida aloqalarni mustahkamlash orqali mediamakonni tezkor va mukammal axborot bilan to‗ldirish hamda ushbu ma‘lumotlardan fuqarolarning erkin foydalana olishlari uchun keng imkoniyatlar yaratiladi. XXI asrda taraqqiyotning axborot bosqichiga qadam qo‗ygan jahon hamjamiyati har sohani modernizatsiyalash va axborotlashtirish yo‗lidan bormoqda. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarning inqilobiy ta‘siri davlat tuzilmalari va fuqarolik jamiyati institutlari, iqtisodiy va ijtimoiy soha, ilm-fan va ta‘lim, madaniyat va odamlarning turmush tarzida kuzatilmoqda. Kompyuter texnologiyalari insonlarga o‗z salohiyatidan yanada to‗liq foydalanish imkoniyatini beradi, farovonlik darajasini oshirish, demokratiya, tinchlik va barqarorlikni mustahkamlash maqsadlariga erishishiga yordam beradi. Respublikamiz ham mazkur jarayonlardan chetda qolayotgani yo‗q va global axborot jamiyatini shakllantirishda faol ishtirok etmoqda. Axborot texnologiyalari asosida davlat hokimiyati organlari faoliyatining shakli va mazmuni tubdan o‗zgarmoqda, davlat boshqaruvining innovatsion tizimi – elektron hukumatlar, elektron davlatlar tashkil topmoqda, demokratik boshqaruvning tartib-taomillari (elektron demokratiya, to‗g‗ridan-to‗g‗ri foydalanish yoki tanishish demokratiyasi) takomillashib bormoqda. Hozirgi vaqtda rivojlanayotgan mamlakatlarda axborot milliy resurs bo‗lib, uni saqlash, rivojlantirish va undan oqilona foydalanish davlat ahamiyatiga molik vazifa ekanligi to‗la-to‗kis anglab etilgan. Shunday qilib, hozirgi bosqichda jamiyat axborot sohasini rivojlantirishga qaratilgan va nafaqat telekommunikatsiya vositalarini, balki axborotning (ishchanlikka qaratilgan, tomoshabop, ilmiy-ta‘lim yangiliklaridan xabardor qilish va shu kabi) turlarini yaratish, saqlash, ular ustida ishlash va ularni tarqatish bilan bog‗liq ishlab chiqarishlar hamda munosabatlarning butun jamlamasini qamrab oladigan soluvchi davlat siyosati shakllanib bormoqda. O‗zgargan axborot muhitida davlat va jamiyatning o‗zaro bog‗liqligi yangi konfiguratsiya – raqamli hamishtirokchilik konfiguratsiyasi tusini kasb etmoqda. Bu hol hokimiyat tuzilmalari bilan fuqarolar muloqotining hozirda amalda bo‗lgan, an‘anaviy tus olgan shakllarini modernizatsiya 122 qilish imkoniyatini, shuningdek hokimiyatlar o‗zaro munosabatlarining sifat jihatidan yangi turi – elektron hukumat va elektron demokratiya paydo bo‗lishi imkoniyatini ham beradi. Bunday o‗zaro munosabatlarning qaror topishi davlat boshqaruvi qadriyatlarini tubdan qayta ko‗rib chiqishni, hokimiyat organlari faoliyatini fuqaroviy va ilmiy ekspertizasi samarali boshqaruv qarorlari qabul qilinishiga ko‗maklashadigan ochiq demokratik jamiyat mo‗ljalida faoliyat olib borishni anglatadi. Hozirgi zamon siyosiy hokimiyati jamiyat taraqqiyotining avvalgi tarixiy davrlarida mavjud bo‗lmagan yangi resursga – shaxs va jamiyatga mafkuraviy ta‘sir ko‗rsatadigan axborot-kommunikatsiya resursiga ega bo‗lmoqda. ―Elektron hukumat‖ tizimi joriy etilishi natijasida hozirgi kunda biz davlat boshqaruvining mutlaqo yangi mexanizmlari shakllanishiga guvoh bo‗lib turibmiz. 2015 yil 18 noyabrda O‗zbekiston Respublikasining ―Elektron hukumat to‗g‗risida‖gi Qonuni qabul qilindi 1 . Bu esa axborot- kommunikatsiya texnologiyalari yordamida aholi manfaatlariga xizmat qiluvchi, davlat organlari bilan qulay va samarali munosabatlarni o‗rnatuvchi ―elektron hukumat‖ tizimi izchil tatbiq etish uchun imkoniyat yaratdi. Elektron demokratiya hozirgi kunda o‗z rivojining boshlang‗ich pallasida turibdi, uning salohiyati juda katta va butun dunyoda keng muhokama qilinmoqda, elektron demokratiyani madaniyatning yangi fenomeni sifatida nazariy jihatdan mushohada qilish esa, borgan sari dolzarb ahamiyatkasb etmoqda. Raqamli hukumat, kibersiyosat, elektron ovoz berish, raqamli demokratiya, kompyuter vositasidagi siyosiy kommunikatsiya qaror topishi imkoniyatining o‗ziyoq axborot jamiyati sharoitlarida siyosiy, iqtisodiy va madaniy mexanizmlar shakllarining tubdan o‗zgarishidan dalolat beradi. Davlat o‗z xizmatlarini elektron vositalar orqali taqdim etish yo‗li bilan o‗z sa‘y-harakatlarini oddiy fuqarolar hayoti sifatini yaxshilashga qaratayotganidan dalolat beradigan misollar ko‗p. Ta‘kidlash lozimki, O‗zbekistonda bu sohada keng ko‗lamli ishlar amalga oshirilmoqda. 2003 yilning sentyabr oyida respublikamizda elektron hukumatning eng muhim tarkibiy qismlaridan biri bo‗lgan Hukumat portali ishlab chiqildi va www.gov.uz manzili bilan internet tarmog‗ida joylashtirildi. Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|