Oxirgi variant davrlarga bo`lingan



Yüklə 438,43 Kb.
səhifə136/187
tarix09.05.2022
ölçüsü438,43 Kb.
#56944
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   187
Oxirgi variant davrlarga bo`lingan

Turkiston Muxtoriyati va uning qurol kuchi bilan tugatilishi.

(Qo’qon, 1917 yil noyabr, vaqtli hukumat, Mustafo Cho’qoyev, 1918 yil fevral) 1917 Y.26-28 noyabr Kukon shaxrida Turkiston ulka musulmonlarining favkulodda 4 kurultoyi bulib utdi. Kurultoyda demokratik musulmon ziyolilar talabi bilan Turkiston axolisini yevropalik kismi vakilligi xam teng gukukli bulib, ishtirok etdilar. Turkistonni boshkarish tuzumi tugrisidagi Macaia uch kun davom etgan kurultoyning dikkat markazida turdi. Kurultoyda ulkaning barcha mintakatari va kupgina jamoat tashkilotlaridan 200 nafardan ortik vakillar ishtirok etdi. Unda vakiillarning siyosiy faolligi tufayli muxim masalatar yuzasida kizgin munozaralar bulib utdi. Ma’lumki, musulmonlarning ushbu kurultoyi va unda kabul kilingan karorlar 10-yillar davomida "millatchilar guruxining yiginida e’lon kilingan burjua muxtoriyati" deb notugri tachkin kilinib keldi. Xujjatlar esa ushbu xolning butunlay aksi bulganligini isbotlayoydi. Masapan, Turkiston jadidlarining otasi sanalmish Maxmudxuja Bexbudiy uz ma’ruzasida kurultoyning Turkiston xalklari tarixida ulkan ijobiy, tarixiy xodisa va burilish davri ekanligini ta’kidlab, "Kurultoyimiz kabul kilayotgan karorlar shuning uchun xam axamiyatliki, unda Turkiston axolisining yearopalik vakillari xam ishtirok etmokdalar" deydi. Bexbudiy kurultoy xayatida musulmonlar bilan bir katorda boshka milliy guruxlarning xam vakillari bulishini yoklab chikdi. Kurultoyda Turkistonni bokarish shakli tugrisidaga masala yuzasidan suzga chikkanlarning kupchiligi Turkistonni muxtor respublika deb e’lon kilinishini, bu esa ulka axolisining ijtimoiy maksadlaridan kelib chikkanligini unta moye tushishini uktirdi. Mchtstoriyat va mustakillik e’lo» kilish fikrini xamma kullab-kuvvatladi. Kurultoyda Turkiston Muxtoriyati Muvakkat Kengashi - xukumati tuzildi. Uning tarkibiga 12 kishidan iborat a’zolar saylandi: Muxammad Tanishboyev - Bosh vazir,, ichki ishlar vaziri; M. Islom Shoaxmedov - bosh vazir urinbosari; Mustafo Chukayev - tashki ishlar vaziri; Ubaydulla Xujayev - xvrbiy vazir: Yuraj Agayev - yer va suv boyliklari vaziri; Obidjon Maxmudov - ozik-ovkat vaziri; Abduraxmon Urazayev - ichki ishlari vazarining urinbosari; Solomon Gersfeld - moliya viziri. Xukumat tarkibiga yana 4 kishi - yevropalik axoli vakillari srasidan nomzodlar belgilandi. Shuningdeq bu xukumatda Sajdnosir Mirjalol ugli xazinachi lavozimini egalladi.


  1. Yüklə 438,43 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   187




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin