O`zb tarix 11 узб indd

Yodda tuting
!
1996-yil Andijon viloyati Asaka shahrida Markaziy Osiyo hududidagi
birinchi avtomobil zavodi ishga tushirildi. Shu yildan boshlab bir qancha 
rusumdagi avtomobillar ishlab chiqarilishi yo‘lga qo‘yildi: 1996-yil – 
Damas, Tico, Nexia; 2001-yil – Matiz; 2002-yil – Nexia Donc; 2003-yil –
Chevrolet Lasetti; 2004-yil – Matiz Best; 2006-yil – yangilangan Damas; 
2007-yil – Chevrolet Captiva, Epica, Tacuma; 2008-yil – Nexia II; 2010-
yil – Chevrolet Spark; 2012-yil – Chevrolet Malibu, Chevrolet Cobalt; 
2013-yil – Lasetti II (Gentra); 2014-yil – Chevrolet Orlando. 2015-yilda 
esa “O‘zavtosanoat” AJ tomonidan “Malibu II”, “Ravon” milliy markasi 
ostida Nexia – 3 modelining taqdimotini amalga oshirdi.
Mamlakat Prezidentining 2017-yildagi “Xorijiy investitsiyalar ishtiro-
kidagi “Uzbekistan Pejo Sitroen Automotive” korxonasini tashkil 
etish to‘g‘risida”gi qaroriga muvofi q “Jizzax” erkin iqtisodiy zonasida 
“O‘zavtosanoat” aksiyadorlik kompaniyasi Fransiyaning “Pejo Sitroen” 
guruhi bilan hamkorlikda “Pejo” va “Sitroen” brendlari ostida yoʻlovchi va 
yuk tashishga moʻljallangan yengil tijorat avtomobillarini ishlab chiqarish 
yo‘lga qo‘yildi. U yerda 2019-yildan boshlab har yili ichki va tashqi bozor 
uchun yengil tijorat avtomobillarini ishlab chiqaruvchi korxona quriladi.
Mulohaza qiling
!
Bugungi kunda deyarli har ikki oiladan biri shaxsiy avtomobilga ega. 
Mazkur jumlani bugungi kunda mamlakatdagi keng ko‘lamdagi islohotlar 
bilan izohlashga harakat qiling!

---

44
Agrar islohotlar. 
Milliy istiqlol yillarida mamlakat hukumati tomoni-
dan qabul qilingan me’yoriy-huquqiy hujjatlar asosida mamlakat qishloq
xo‘jaligida agrar islohotlar amalga oshirildi. Qishloqda amalga oshiril-
gan agrar islohotlar natijasida mamlakatda ko‘p ukladli xo‘jaliklar 
shakllantirildi. 1990-yilda aholi iste’moli uchun zarur bo‘lgan g‘allaning 
82%, kartoshka, go‘sht va go‘sht mahsulotlarining 50%, sut va sut 
mahsulotlarining 60 foizi chetdan keltirilar edi. 1991–2000-yillarda qish-
loqda amalga oshirilgan tub agrar islohotlar O‘zbekiston qishloq hayo-
tini yangi shakl va tizimga o‘zgartirib 
yubordi. Mamlakatda suv tanqisligi 
hisobga olinib, 1998-yildan boshlab 
paxtachilikda Isroil texnologiyalari aso-
sida tomchilatib sug‘orish usuli, Andi-
jonlik paxtakorlar tashabbusi bilan 
chigitni plyonka ostiga ekish texnolo-
giyasi joriy etildi. Shuningdek, O‘zbe- 
kiston kanop, tamaki yetishtirish 
sohasida ham dunyoda yetakchi 
o‘rinlarda turadi. Chorvachilik sohasini 
rivojlantirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
1995-yildagi “Chorvachilikda xususiylashtirishni davom ettirish va xususiy 
tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to‘g‘risida” qarori qabul 
qilindi. Natijada respublikada ishlab chiqarilayotgan go‘sht va sutning 
75% ini xususiy sektor bera boshladi. O‘zbekistonda bozor munosabatlariga 
o‘tish sharoitida fermer xo‘jaliklarining tashkil topishi agrar islohotlarning 
asosiy mazmunini tashkil etdi. 1992-yil O‘zbekiston Respublikasi “Dehqon 
(fermer) xo‘jaligi to‘g‘risida” qonunning qabul qilinishi uning dastlabki 
bosqichini belgilab berdi. 1998-yilda O‘zbekiston Respublikasi “Fermer 
xo‘jaliklari to‘g‘risida”gi qonunining qabul qilinishi mazkur sohaning 
to‘laqonli rivojlanishi uchun huquqiy asos bo‘ldi.
Mustaqillikning dastlabki yillaridan mamlakat rahbariyati oziq-ovqat 
muammosini o‘z imkoniyatlarimiz hisobidan hal qilish, ayniqsa, don 
mustaqilligini ta’minlash masalasini kun tartibiga qat’iy vazifa qilib qo‘ydi. 
Fermer xo‘jaligi dalasida

---

45
Mam
lakatda paxta yakkahokimligiga barham berildi. Natijada oziq-ovqat
xavfsizligi, g‘alla mustaqilligi ta’minlandi. 
O‘zbekiston qishloq xo‘jaligida yerlarning suv ta’minoti va meliorativ 
holatini yaxshilash bo‘yicha 2003–2009-yillarda 801,5 ming AQSh dollari 
qiymatidagi 21 ta loyiha amalga oshirildi. Amalga oshirilgan bunday 
tadbirlar natijasida qishloq xo‘jaligi ekinlarining hosildorligi birmuncha 
oshdi, fermer xo‘jaliklarining daromadini ko‘paytirish imkoniyati 
kengaydi.
Qishloq xo‘jaligida amalga oshirilayotgan ishlarning ko‘lamini 
yanada kengaytirish maqsadida bu sohada zamonaviy sug‘orish tizimlari 
va energiyani tejaydigan texnologiyalardan foydalanishga, tuproq 
unumdorligini oshirishga qaratilgan davlat dasturlari ishlab chiqildi. 
2008–2012-yillarda mamlakatimizda sug‘oriladigan yerlarning melio-
rativ holatini yaxshilash Davlat dasturi doirasida umumiy uzunligi 10 ming 
500 kilometrdan ziyod xo‘jaliklararo va xo‘jalik ichidagi kollektor-drenaj 
tarmoqlarida jami 60 milliard so‘mga yaqin ta’mirlash-tiklash ishlari 
amalga oshirildi. 2008-yildan boshlab mamlakatimizda qariyb 1 million 
500 ming gektar sug‘oriladigan yerning meliorativ holati yaxshilandi, 
yerosti suvlari yuqori bo‘lgan maydonlar 415 ming gektarga yoki salkam 
10 foizga qisqardi, kuchli va o‘rtacha sho‘rlangan maydonlar 113 ming 
gektarga kamaydi.
Qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, 
texnik va texnologik jihatdan yangilash mazkur soha tarmoqlarining
samaradorligini oshirishga yordam bermoqda. 2010-yili respublika 
rahbarining tashabbusi bilan Ukraina va Polsha davlatlaridan olib 
kelingan, intensiv texnologiyalar asosida parvarishlanadigan pakana 
va yarim pakana olma, nok, olxo‘ri, gilos, shaftoli ko‘chatlari, asosan 
Toshkent va Samarqand viloyatlarining fermer xo‘jaliklari maydonlariga 
ekildi. Bunday bog‘larni yildan yilga kengaytirish, ularni dehqon fermer 
xo‘jaliklarida barpo etish maqsadida chora-tadbirlar dasturi ishlab chiqildi. 
2017-yil holatiga ko‘ra Respublikamiz hududida jami 5,5 ming gektardan 
ortiq maydonda mana shunday intensiv bog‘lar barpo qilingan. Hozirda 
yetishtirilayotgan mevalar, nafaqat qo‘shni mamlakatlarga, balki Yevropa 
mamlakatlariga ham eksport qilinmoqda.

---

46