O’zbek filologiyasi til va adabiyot yo’nalishi 3-kurs talabalari uchun
ORALIQ VA YAKUNIY NAZORAT SAVOLLARI
Umumiy psixologiyaning predmeti, vazifalari.
Psixologiya tabiiy va ijtimoiy ilmiy fan sifatida
. Psixologiya fanining predmeti haqidagi tasavvurlar taraqqiyotining asosiy bosqichlari. Psixologiyaning falsafa doirasidagi taraqqiyoti.
Psixologiya va ilmiy-texnik taraqqiyot.
Psixologiyaning asosiy muammolari.
Pedagog faoliyatida psixologiyaning yetakchi ahamiyatga ega ekanligi.
Psixologiyasining tuzilishi, psixologiya sohalari psixologiyaning fanlar tizimida tutgan o’rni.
Psixologiya fanining taraqqiyoti tarixi.
Psixologik bilimlarning rivojlanish bosqichlari.
Psixologiya fanining yirik ilmiy yo’nalishlari va maktablari (biologik, evolyustion, genetik, bixeviorizm, kognitiv, ijtimoiy-madaniy).
O’zbekistonda psixologiya fanining rivojlanish tarixi.
Zamonaviy psixologik tadqiqotlarning ustuvor yo’nalishlari, ularda to’plangan bilimlarning amaliyotda qo’llanishi.
Psixologiya sohasida ilmiy-tekshirish olib borishning o’ziga xosligi.
Psixologik tadqiqot metodlari: kuzatish, eksperiment, psixofiziologik metodlar, clinik metodlar, differensial metod, suhbat va so’rov, test, korrelyatsiya, modellashtirish, faoliyat natijasini o’rganish.
Psixologiyada ilmiy tekshirish olib borishda zamonaviy Xulq-atvorning psixofiziologik asosi ( Nerv tizimi. Neyronlar. Akson. Dendrit. Miya. Endokrin tizim. Genetika.)
Endokrin tizimning inson organizmi va xulq atvoridagi ahamiyati.
Psixik xususiyat va holatlarning neyropsixologik asoslari.
Egizaklar usuli, gen va atrof-muhit bir-biriga ta’siri. Irsiyat.
Bixevioral genetika.
Psixik faoliyatning jinsga oid xususiyatlari.
Xulq-atvorning psixofiziologik asosi bo’yicha qisqacha xulosa va amaliy tavsiyalar. Filogenez va ontogenez haqida tushuncha.
Psixikaning sensor, perseptiv bosqichlari.
Instinktlar. Instinkt tushunchasining mazmuni.
Instinktlarning klassifikatsiyasi.
Hayvonlarning individual va intellektual xatti-harakat shakllari.
Ongning paydo bo’lishi va uning taraqqiyoti.
Onglilik va ongsizlik.
Muhit psixik faoliyat va taraqqiyot omili sifatida.
Anglanmagan psixik jarayonlar.
Diqqat haqida tushuncha.
Diqqatning nerv-fiziologik asoslari.
Sezgilar haqida umumiy tushuncha.
Sezgilarning nerv-fiziologikasoslari.
Sezgilarning tasnifi, sezgilarning turlari, sezgi sohasidagi qonuniyatlar.
Sezgiva sezuvchanlikning psixologik asosi haqida qisqachaxulosa.
Idrok haqida tushuncha.
Idrokning nerv-fiziologik asoslari, xususiyatlariva qonuniyatlari. Idrokdaob’ektvafon,appersepsiya,idrokningkonstantligi.
Idrokda illyuziya va gallyutsinatsiya.
Vaqt, harakat va fazoni idrok qilish. Idrokning psixologik asosi haqida qisqacha xulosa.
Xotira haqida tushuncha.
Xotiraning nerv-fiziologik asosi.
Xotiranazariyalari.
Xotira turlari, faoliyatga ko’ra xotira turlari, maqsadiga ko’ra xotiraturlari, muddatiga ko’ra xotira turlari.
Xotira jarayonlari, esda olib qolish, esga tushirish, esda saqlash, unutish.
Xotirani o„rganish metodlari.
Xotiraning psixologikasosi haqida qisqacha xulosa.
Xayol haqida tushuncha.
Xayol jarayonlari.
Xayol turlari, tasavvurxayoli, ijodiyxayol,ixtiyorsizvaixtiyoriyxayol,orzu,tushko’rishvashirinxayol. Xayol sifatlari,xayolningkengligivatorligi,xayolningchuqurligivarealligi,xayolning mazmundorligi va kuchi, fantaziya.
Xayolning rivojlanishi.
Xayol bo’yichaqisqacha xulosa..
Tafakkur haqida tushuncha.
Tafakkur va hissiy bilish.
Tafakkuroperatsiyalari, tafakkur shakllari, turlari.
Tafakkur borasidagi psixologik nazariyalar.
Muammoli vaziyat va uni hal qilish metodlari.
Tafakkurning psixologik asosi haqidaqisqacha xulosa.
Intellekt va kreativlik haqida tushuncha.
Intellekt va kreativliknazariyalari.
Intellekt sohasida psixologik differensiatsiya – irsiyat, jins, madaniyat,muhit.
Intellektni o’lchash metod va metodikalari.
Intellekt sohasidagi buzilishlar.
Intellekt va kreativlikning psixologik asosi haqida qisqacha xulosa.
Faoliyat va motivatsiya.
Faoliyat haqida tushuncha.
Faoliyatning tuzilishi, turlari.
Motiv va motivatsiya.
Motivlarning turlari.
Motivatsiya nazariyalari (A.Maslou, A.Adler, Z.Freyd). Motivatsion sohani tekshirish metodlari.
Motivatsiyaning psixologik asosi haqida qisqacha xulosa.
Emotsiya haqida tushuncha.
Hissiy holatlarning nerv-fiziologik asoslari.
Insoniy emotsiyalar va hayvonlardagi emotsiyalar.
Emostiya nazariyalari (Djeyms- Lang, Kennon- Bard, S.Shaxter, D. Zinger) Qarama –qarshi emostiyalar nazariyasi (R.Salomon bo’yicha).
Hissiy holatlarning ifodalanishi, hislarni kechirish shakllari.
Yuksak hislar.
Emotsiyalar va hissiyot haqida tushuncha.
Emotsional holatlarning turlari.
Hissiy holatlarning ifodalanishi, hislarni kechirish shakllari.
Hissiy ton, affekt, stress.
Yuksak hislar: praksik hislar, axloqiy hislar, estetik hislar, intellektual hislar.
Ijtimoiy xulq-atvor xususiyatlari.
Iroda haqida tushuncha.
Irodaviy faoliyatning umumiy xususiyatlari.
Iroda borasidagi nazariyalar.
Irodaviy akt va uning tuzilishi.
Irodaviy harakatlar va uni boshqarish.
Shaxsning irodaviy sifatlari.
Irodaning individual xususiyatlari.
Irodani tarbiyalash. psixologik asosi haqida qisqacha xulosa.
Shaxs haqida tushuncha.
Shaxsning rivojlanishi.
Shaxsninghimoyalanish mexanizmlari.
Ta’sir etuvchi omillar.
Shaxs psixologik strukturasi.
Shaxsnazariyalari (G.Ayzenk, Z.Freyd, K.Rodjers, A Maslou).
Xarakter xaqida tushuncha. Shaxsning o’zini o’zi baholashi.
Shaxsning o’zini o’zi nazorat qilishi va boshqarishi.
Shaxsni o’rganish metodlari (kuzatish, proyektiv texnikalar, so’rovnomalar va amaliytestlar.
Temperament haqida tushuncha,
temperament tiplari, temperamentning klassik nazariyalari,
temperament xususiyatlari, temperamentni tarbiyalash haqida ilmiy bilimlarni shaklliantirish.
Individuallik xususiyatlari differenstial psixologiyaning predmeti sifatida.
Inson shaxsi va individuallik xususiyatlari.
Individuallik xususiyatlari klassifikastiyasi va ularning shaxs xulқ-atvori regulyastiyasidagi o‟rni.
Temperament. ONF tiplari xususida I.P.Pavlov nazariyasi, temperament ҳaқida ҳozirgi zamon nazariyalari.
Temperamentning evolyustion jarayonga moslashish imkoniyatlari.
Xarakter haqida tushuncha, xarakter tuzilishi va xususiyatlari,xarakter tipologiyasi, xarakterning shakllanishi, xarakterning ifodali belgilari haqida tushuncha va ilmiy tasavvurlar hosil qilish.
Xarakter shakllanishi.
Xarakter aksentuatsiyasi.
Jinsiy dimorfizm va individning psixologik tavsifi
Yosh va pedagogik psixologiya fanining predmeti, maqsad va vazifari. Yosh va pedagogik psixologiya faniga oid ilmiy bilimlaming vujudga kelish tarixi, fanning asosiy sohaiari. yosh va pedagogik psixologiya fanining boshqa fanlar bilan aloqasi Yosh va pedagogik psixologiyaning o'qituvchi faoliyatida tutgan o’rni, yosh va pedagogik psixologiya fanning tadqiqot metodlari haqida tushuncha va ilmiy tasavvurlar hosil qilish. Psixik rivojlanish haqida tushuncha, uning o'ztga xos xususiyatlan. Rivojlanishni davriashtirish muammosi psixik rivojlanish va ta'lim o'rtasidagi o’zaro munosabat. Turli yosh davrlarda yetakchi faoliyat turlari. Perinatal davrining o’ziga hos hususiyatlari, chaqaloqlik davrida psixofiziologik rivojlanishga xos xususiyatiar haqida umumiy tushuncha ,tug’ish davri inqirozi,go’daklik davrining o’ziga xos xususiyatlari. Ilk bolalik davrida o’z-o’zini anglashning rivojlanishi va 3 yoshlilar inqirozi haqidagi nazariy bilimlami tarkib toptirish Maktabgacha yosh davrida psixofiziologik taraqqiyotning umumiy tavsifi. o’yin - maktabgacha yoshdagi bolaning yetakchi faoliyati sifatida. maktabgacha yosh davrida bilish jarayonlari va nutqning rivojlanishiga xos xususiyatiar. maktabgacha yosh davrida emotsional-irodaviy sifatlaming rivojlanish xususiyatlari. Yosh davrida motivatsion sohadagi o’zgarishlar, 7 yoshlilar inqirozi, uning sabablari va alomatlari. maktabga psixologik tayyorlik muammosi haqida tushuncha va ilmiy tasavvurlar hosil qilish. Kichik maktab yoshi davrida psixik rivojlanishning umumiy tavsifi. kichik maktab yoshidagi bolaning maktabga moslashishi muammosi. kichik maktab yoshi davrida motivatsion sohadagi rivojlanish xususiyatlari (o’quv faoliyati. shaxslararo munosabatlaming motivatsion asoslari. Kichik maktab yoshi davrida bolaning o’zi haqidagi tasvvurlari va xulq-atvori. kichik maktab yoshida bola shaxsining rivojlanish xususiyatlari haqida ilmiy bilimlami shaklliantirish.
O’smirlik davridagi psixik rivojlanishning umumiy tavsifi. o’smirlik davri inqirozi va uning psixologik. psixofiziologik sabablari, bu davrda intellektual va emotsional rivojlanish xususiyatlari. O’smirlik davrida motivatsion sohadagi rivojlanish xususiyatlari (tengdoshlar bilan muloqot qilish motivatsiyasi. o’quv faoliyati motivatsiyasi, jinoiy xulq-atvor motivlari). o’smirlik davrida shaxsning rivojlanish xususiyatlari, o’smirlik davrida o’z-o’ziga baho berish tizimining rivojlanishi muammosi borasidagi tasawurlami hosil qilish. Ilk o’spirinlik davriga umumiy tavsif. ilk o’spirinlik davrida intellektual va emotsional rivojlanish xususiyatlari. ilk o’spirinlik davrida do’stlashish muammosining psixologik xususiyatlari. ilk o’spirinlik davrida muhabbat. ilk o’spirinlik davrida o’zini-o’zi anglashning rivojlanishi. ilk o’spirinlik davrida o’quv- kasbiy faoliyatning etakchi faoliyatga aylanishi va kasb tanlash muammosi. ilk o’spirinlikda kasbga yo’naltirishning psixologik muammolari haqida ilmiy bilimlami shaklliantirish. Yoshlik davri va uning o ziga xos xususiyatlari o’z- o’zini anglash, kasbiy anglanganlik. Yetuklik davrining birinchi bosqichidagi shaxsning psihologik xususiyatlari. yetuklik davrining ikkinchi bosqichidagi shaxsning psixologik xususiyatlari. Yetuklik davrining ijtimoiy-psixologik jihatlari. Gerontopsixologiya - keksalik psixologiyasi haqida umumiy tushuncha. Psixolog olimlaming keksayish davri haqidagi falsafiy fikrlari. Keksalik davrining o’ziga xos xususiyatlari. Biologik keksayish davridagi shaxs psixologiyasi. Keksalik davridagi shaxsning psixologik. hususiyatlari. Uzoq umr ko’ruvchilaming psixologik hususiyatlari. Ta’lim jarayoning muvaffaqiyati, va unga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar.
Tarbiya nazariyasi bo‘yicha turli xil konsepsiyalar va ularga munosabat.
Shaxsning o‘z-o‘zini va o‘zining axloqini nazorat qilish muammosi to‘g‘risidagi bilimlar. Tarbiya jarayonida bolalarning yosh va individual-psixologik xususiyatlari.
Ta’lim-tarbiya va rivojlanish o‘rtasidagi o‘zaro munosabat muammosi.
”Tarbiyasi qiyin” bolalar psixologiyasi. Pedagogik faoliyat psixologiyasi.
Pedagogik jamoadagi psixologik muhitning o‘ziga xos xususiyatlari.
O‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar.
O‘quv faoliyatining psixologik mohiyati.
Bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni va uning psixologik komponentlari.
Pedagogik qobiliyatlar.
O‘qituvchi professiogrammasi.
O‘qituvchining o‘z malakasini oshirib borishining psixologik muammolari.