O‘zbekiston milliy universiteti p. Xabibullayev nomidagi fizika fakulteti fotonika kafedrasi

Lazer ni qo’llanish sohalari.

• Jismlarga lazer nuri bilan ishlov berish
• Lazer xirurgiya
• Optik tola
• Lazerlaming qishloq xo‘jaligida qo’lanilishi.

Lazer payvandlash

• Lazer payvandlash ikki bosqich orqali bajariladi. Dastlab shishali neodim va yoqutli qattiq jismli impulsli lazerlar asosida nuqtaviy payvandlash amalga oshiriladi. Uzluksiz nurlanish beruvchi yoki numi tez takrorlanuvchi impulslar ketmaketligi tarzida nurlanuvchi katta quwatli SO2 va neodimli granat lazerlar ixtiro etilgandan keyin materialning bir necha millimetr chuqurlikkacha erishi bilan boruvchi payvand chok usuli rivojlana boshladi. Ba’zan bunda payvandlash chuqurligi santimetrgacha yetishi ham mumkin. Nuqtaviy lazer payvandlashga misol qilib, tranzistor asosidagi nikel kontaktni, nikel qotishmasidan yasalgan klemmaga ulashni, ingichka mis simlami bir - biriga yoki klemtnalarga ulashni hamda mikro - elektron kompontentlarni o‘zaro ulashni keltirish mumkin.

Lazer payvand chok quwati l00Vt chamasidagi uzluksiz nurlanishdan foydalanib germetizatsiya (havo o’tkazmasdan) qilishda, gaz turbinalarining parragiga uchligini mahkamlashda qo’llaniladi. Bunda payvandlash tezligi minutiga bir necha metmi tashkil qilgan holda, chok kengligi esa 0,5 mm gacha teng bo‘ladi. Hozirgi vaqtda nurlanish quw ati 1-10 kVt bo‘lgan nurlanish chok payvandda qoMlanila boshlandi. Bunda payvandlangan chokning mustahkamligi, chokning kengligi materialning bir necha millimetmi tashkil etsa ham payvandlanayotgan materialning mustahkamligidan qolishmaydi. Avtomobil kuzovlarini yasash avtomatik lazer payvandlash yordamida amalga oshirilmoqda..

• Lazer payvand chok quwati l00Vt chamasidagi uzluksiz nurlanishdan foydalanib germetizatsiya (havo o’tkazmasdan) qilishda, gaz turbinalarining parragiga uchligini mahkamlashda qo’llaniladi. Bunda payvandlash tezligi minutiga bir necha metmi tashkil qilgan holda, chok kengligi esa 0,5 mm gacha teng bo‘ladi. Hozirgi vaqtda nurlanish quw ati 1-10 kVt bo‘lgan nurlanish chok payvandda qoMlanila boshlandi. Bunda payvandlangan chokning mustahkamligi, chokning kengligi materialning bir necha millimetmi tashkil etsa ham payvandlanayotgan materialning mustahkamligidan qolishmaydi. Avtomobil kuzovlarini yasash avtomatik lazer payvandlash yordamida amalga oshirilmoqda..