|
Mazdakiylik—diniy falsafiy ta’limot. Asoschisi Mazdak.Mazdak xalq
ommasining zardushtiylik koxinlari va zadagonlariga qarshi kurashini boshqargan.
Mazdak ta’limotiga binoan, olamda bo’ladigan jarayonlar ongli va biror maqsadni
ko’zlab harakat qiluvchi ezgulik, yoruq’lik manbai bilan ko’r-ko’rona va tasodifiy
haraatlanuvchi qaronq’ulik manbai o’rtasidagi kurashdan iborat.
Nominalizm--- lotincha nomina- ism, nom ma’nosini anglatadi. Szolastik
falsafa. Nominalistlar fikricha, universaliylar haqiqatga emas, balki faqat
tafakkurda mavjud O’rta asrlarda nominalizm asosiy tezisi qadimgi yunon
faylasuflari Antisten va Stoiklar tomonidan ilgari surilgan bo’lib, ular platon
q’oyalarini tanqid qilgan edilar. Rosselin tomonidan asoslanganidan keyin
mustaqil oqimga aylandi. U faqat yakka narzalargina real mavjud, universaliylar
esa narsalarning nami, deb ta’kidlagan.
Realizm—Realistlar Anselm Kenterberiyskiy, Foma Akvinskiy umumiy
ob’ektlar, tushunchalar yo alonida insonga, aqldan tashqarida, bu narsalarga qadar
yoki individual narsalarning o’zlarida, ularning ruhiy asoslarini tashkil etgan
holda mavjud, deb hisoblaydilar. Cherkov realizm nuqtai nazaridan, turli
aqidalarni, masalan Odam Atoninig gunohkorbo’lganligi haqida Afsonani falsafiy
asoslash uchun foydalandi
Dostları ilə paylaş: | 
