O'zbеkiston res

2 - LABORATORIYA ISHI.
Mavzu: Ma`lumotlar bazasini loyihalash. Mohiyat – aloqa diagrammasini qurish (ER modeli).
Ishdan maqsad: ma`limotlar bazasini loyihalash uchun mohiyat – aloqa modelini ishlab chiqish bo`yicha ko`nikmaga ega bo`lish.
“Kutubxona” mohiyat – aloqa diagrammasi.

Javonlar soni

Turi

Nomi

Kutubxona

Rastalar

Kitoblar

Narxi

Turi

Muallifi

ID

Yoshi

ID

Ismi




Kitoblar soni

ID

ID



Familiyasi

Familiyasi

Kutubxonachilar

Ijaraga beriladigan kitoblar

Kitobxonlar

Ismi

ID

Lavozimi

Hujjat_raqami

Ijara muddati

Turi

Ijara narxi


3 - LABORATORIYA ISHI
“Kutubxona” mohiyat – aloqa diagrammasining relyatsion modeli jadvallari.

1_jadval. Kitoblar ob`yektining xususiyatlari.

ID	Nomi	Turi	Muallifi	Narxi
1	O’tkan kunlar	badiiy	Abdulla Qodiriy	45000
2	Olim yetishtirgan onalar	diniy	Murat Tosun	30000
3	Dor ostidagi odam	badiiy	Amina Shenliko’g’li	28000
4	Tanlangan asarlar	tarixiy	Abu rayhon Beruniy	52000
5	Hadis va hayot	diniy	Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf	75000

2_jadval. Rastalar ob`yektining xususiyatlari.

ID	Turi	Javonlar soni	Kitoblar soni
1	Badiiy_kitoblar	20	150
2	Tarixiy_kitoblar	35	300
3	Ilmiy kitoblar	64	530
4	Diniy_kitoblar	42	480

3_jadval. Kitobxonlar ob`yektining xususiyatlari.

ID	Familiyasi	Ismi	Hujjat_raqami
1	Nasulloyeva	Ferangiz	4367
2	Nuriddinov	Bekzod	4878
3	Toshova	Nargiza	3784
4	Allayeva	Marjona	5698

4_jadval. Ijaraga beriladigan kitoblar ob`yektining xususiyatlari.

ID	Turi	Ijara_muddati	Ijara_narxi
1	Badiiy_kitoblar	3 oy	10000
2	Tarixiy_kitoblar	4 oy	18000
3	Ilmiy kitoblar	2 oy	25000
4	Diniy_kitoblar	1 oy	32000

5_jadval. Kutubxonachilar ob`yektining xususiyatlari.

ID	Familiyasi	Ismi	Lavozimi	Yoshi
1	Fozilov	Firdavs	Boshliq	45
2	Sobirova	Kamola	Hisobchi	28
3	Siddiqova	Sadoqat	Farrosh	35
4	Bahodirov	Shaxzod	Qorovul	58

XULOSA:
Men bu amaliy ishda ma`limotlar bazasini loyihalash uchun mohiyat – aloqa modelini ishlab chiqish bo`yicha ko`nikmaga ega bo`ldim va ma`lumotlar bazasini relyatsion modeli uchun jadvallar tizimini ishlab chiqishdim va ob`yektlarni bog`lanish munosabatlarini tahlil qilishni o’rgandim.

4 - LABORATORIYA ISHI
Mavzu: SQL tilida jadvallar yaratish, o‘zgartirish va o‘chirish
Ishdan maqsad: predmet soha ma’lumotlar bazasini so`rovlar orqali yaratishni va so`rovlar orqali oddiy jarayonlarni bajarishni o`rganish, hamda ko`nikmaga ega bo`lish. Talabalarda DDL komandalaridan foydalanish va shu orqali relyasion MB yaratish ko’nikmasini hosil qilish.


Ishni bajarish tartibi:

1. 
   Eski yaratilgan ma’lumotlar bazasini ko’ramiz:
   

mysql> show databases;

2. 
   Yangi KUTUBXONA nomli baza yaratamiz;
   

mysql> create database KUTUBXONA;

3. 
   Kitoblar nomli jadval yaratamiz:
   

mysql> create table kitob (id int, narxi int, turi varchar(20), nomi varchar(50), muallifi varchar(50));

4. 
   Jadvalni ko’ramiz:
   

mysql> desc kitoblar;

5. 
   Jadvalga yangi “yili” nomli satr qo’shamiz:
   

mysql> Alter table kitoblar add yili varchar(10);

6. 
   “yili” nomli satrning o’lchamini o’zgartiramiz:
   

mysql> Alter table kitoblar modify yili varchar(30);

7. 
   “muallifi” atributini “yozuvchisi” nomi bilan o’zgartiramiz:
   

mysql> Alter table kitoblar change muallifi yozuvchisi double;

XULOSA:
Men 4-laboratoriya mashg’ulotida predmet soha ma’lumotlar bazasini so`rovlar orqali yaratishni va so`rovlar orqali oddiy jarayonlarni bajarishni o`rgandim, hamda ko`nikmaga ega bo`ldim.