Hujjatlaming shakli
Hujjatlaming shakli ikki xil bo’ladi:
1) qolipli yoki namunali;
2) Ijodiy.
1. Qolipli yoki namaunali hujjatlar rasmiy tasdiqlangan tayyor
shakllar (Yormalar) da berilgan so’roq yoki bandlarga javobla berish
orqali tuziladi.
Bunday hujjatlarga-buyrkq, farmoyish, mehnat daftar-
chasi, shaxsiy varaqa (anketa), kasallik varaqasi (bulleten), guvoh-
noma, hisob-kitob
va moliyaviy hujjatlar, shtat (xodimlar) jadvali,
so’roq bayonnomasi, bitim, shartnoma, konvert,
xizmat xatlari, safar
guvohnomasi, ma'lumotnoma va b. kiradi. Bu xil hujjatlar Tasdiq
langan yagona nusxalarda tuzilib, ko’rsatilgan so’roq va bandlarga
javob yoziladi. Bir xil hujjatlar ifodalangan
maqsadga ko ra turlicha
shaklda, qolipda bo’lishi mumkin (masalan, buyruqlar, ishonch-
nomalar va b.)
2. Ijodiy hujjatlar bo’yicha tasdiqlangan
birolr tayyor forma
(shakl, hujjat namunnasi), qolipi berilmaydi, shaxs bunday hujjatni
o ’zi tuzadi. Bunday hujjatlarga tarjimai hol: ariza,
tavsifnoma, tavsi-
yanoma, tilxat, tushuntirish xati, yo’riqnoma va b.kiradi.
Bu xil hujjatlamimng matni erkir bo ’ladi.
Shunga qaramay bu xil
ijodiy yozma ishlar hujjat tusini olishi uchun belgilangan qolipi
(trafaret, ma'lum andozali) so’z, so’z birikmalari va gaplar qo’llani-
shi va belgilangan ani? bir tartib bilan tuzilishi shart («hujjatlaming
tili va uslubi» bobiga qarang). Shunisi muhimki,
hujjatlar qanchalik
qolipi (namunali) bo’lsa, ulam ing tuzilishi shunchalik tezlashadi va
ko’zlangan maqsad shunchalik to’liq amalga oshadi. Shuning uchun
ham hujjatshuenoslikda qolipli (namunali)
hujjat shakllarini tuzishga
ko’ra ko’proq harakat qilinadi.
Dostları ilə paylaş: 
