ko'rayin, har nechuk el toqat qilib tursa turayin... Xuftongacha qor oncha chopqilab yog'diki, boshimga va quloqlarimning ustiga to'rt ellik qor bor edi... O'sha] kecha qulog'im ga sovuq ta'sir qildi” (O 'sha kitob, 256-258-betlar) “Andoqekim, borchaga o'lim xavfi bo'ldi”, deydi Bobur devon ustidagi xatarli ahvolni yakunlab, yana shu oqivaziyatda u she'riyat- dan madad oladi. Eng etuk g'azailaridan birining matla'i o'sha 66
mashaqqatli damlarda topiladi. Bu haqda muallif o'zi shunday guvohlik beradi. “Muddatul umr (butun umr davomida) muncha mashaqqat kamroq tortilib edi. Bu matla'i o'sha fursatda aytildi: Charxning men ko'rmagan jabru jafosi qoldimu Xasta ko'nglim chekmagan dardu balosi qoldimu" Devonga ко'tarilishda eng pahlavon yigitlar qatori bir hafta qor tepib mashaqqat chekkani - bir mardlik. Eldan ajragisi kelmay xatarli joy da qolgani yana bir mardlik. O' shanda Boburning qulog' i- ga sovuq yomon ta'sir qiladi. Buning asorati Hindistonga borganda ham bilinadi. Issiq mamlakatda ham quloq og'rig'idan qiynalganlari- ni, simob qo'shilgan dorilardan iste'm ol qilganini oradan yigirma yil o'tgach, 1628 yil voqealarida yozadi. Simob esa quloq orqali asab tizimiga salbiy ta'sir qilishini u davrdagi tabiblar bilmagan bo'lish- lari mumkin. Umrining oxirida Bobumi ko'p qiynagan uyqusizlik- larga shu quloq og'riqini davolash uchun iste'm ol qilingan simob sabab bo'lgan bo'lishi mumkin. Devon ustida topilgan she'riy baytga qaytaylik. Bu bayt Bobur qalbining tug'yoni. “Charxning men ko'rmagan jabru jafosi qoldi mu?” degan nido yaratganga rahm-shafqat so'rab qilingan munojot-
