O’zbekiston respublikasi axborot texnoloogiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnoloogiyalari universiteti operatsion tizimlar fani bo’yicha mustaqil ishi

Rejalashtirish darajalari(urovni).

Yuqorida biz, xisoblash tizimidagi ikki xil rejalashtirish: topshiriqlarni va `rotsessordan foydalanishni rejalashtirish xaqida so`z yuritgan edik.

To`shiriqlarni rejalashtirish jarayonlarni uzoq muddatga rejalashtirish sifatida foydalaniladi. U, tizimda, uning mulg`tidasturlash darajasini, ya’ni bir vaqtning o`zida mavjud bo`lgan jarayonlar sonini aniqlab, jarayonlarni yuzaga kelishiga javob beradi. Agar tizimning mulg`tidasturlash darajasi doimiy bo`lib tursa, kompyuterdagi jarayonlar o`rtacha soni o`zgarmaydi, u xolda yangi jarayonlar faqat oldin yuklanganlari tugallangandan keyin paydo bo`ladi. SHuning uchun xam uzoq muddatga rejalashtirish kam ishlatiladi chunki, yangi jarayonlar `aydo bo`lishi orasida o`nlab minutlar o`tishi mumkin.

Protsessordan foydalanishni rejalashtirish, jarayonlarni qisqa muddatga rejalashtirish sifatida foydalaniladi. U, masalan, bajariladigan jarayonning kiritish –chiqarish qurilmalari yoki vaqtning ma’lum intervali tugallangandan so`ng amalga oshiriladi. Masalan u, xam qisqa muddatli rejalashtirish 100 millisekundda bir marttadan kam amalga oshirilmaydi.

Bahzi xisoblash tizimlarida, unumdorlikni

oshirish uchun, qisman bajarilaya`gan jarayonni operativ xotiradan diskka vaqtincha jo`natish va keyinroq esa uni bajarilishini davom ettirish uchun orqaga qaytarish mumkin. Bunday `rotsedu raswapping, ya’ni tarjimada “o`tkazish (perekachka)” ni bildirsa xam, tarjimasiz “svoning” termini ishlatiladi. Jarayonlardan qaysisini va qachon diskka va orqaga qayta o`tkazishni, odatda, jarayonlarni rejalashtirishning qo`shimcha darajasi –o`rtacha muddatli rejalashtirish yordamida amalga oshiriladi