Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innnovatsiyalar vazirligi andijon mashinasozlik instituti

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI

“ТАSDIQLAYMAN” Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor . ____________ S.R. Aliyev 2023-yil “____” _________

DINSHUNOSLIK FANI BO‘YICHA SILLABUS
KUNDUZGI BO‘LIM UCHUN

Bilim sohasi: 700000 – Muhandislik, ishlov berish va qurilish sohalari Ta’im sohasi: 720000 – Ishlab chiqarish va ishlov berish sohalari Ta’lim yo‘nalishi: 60721100 – Neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi Andijon 2023 Modul/ FAN SILLABUSI “Mashinasozlik texnologiyasi” FAKULTETI 60721100 – Neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi Fan nomi: Dinshunoslik Fan turi: Majburiy Fan kodi: DIN111-04 Yil: 4 Semestr: 2 Ta‘lim shakli: kunduzgi Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar: 120 Ma‘ruza 30 Amaliy mashg‘ulotlar - Laboratoriya mashg‘ulotlar - Semenar 30 Mustaqil ta‘lim 60 Kredit miqdori: 4 Baholash shakli: Test Fan tili: O‘zbеk Fan maqsadi (FM) FM1 Talaba-yoshlar tafakkurida dinning mazmun-mohiyati, dunyoning diniy manzarasi, diniy va falsafiy qarashlarning oʼzaro bogʻliqligi, globallashuv va diniy jaryonlari hamda zamonaviy diniy harakatlar, diniy aqidaparastlik, ekstremizm va terrorizmning davlat va jamiyat xavfsizligaga salbiy taʼsirini bilish va unga qarshi kurashishda nazariy bilimlar va amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishdan iborat. Fanni o‘zlashtirish uchun zarur boshlang’ich bilimlar 1 dinning mohiyati, jamiyat va shaxs hayotidagi o‘rni din va fanning o’zaro aloqasi 2 dunyoviy va diniy bilmlarning mutanosibligi diniy ta’lim va dunyoviy ta’limning maqsadlari Ta’lim natijalari (TN) Bilimlar jihatidan: TN1 dinning mohiyati, jamiyat va shaxs hayotidagi o‘rni, dunyoviy va diniy bilmlarning mutanosibligi, din va fanning o‘zaro aloqasi, diniy ta’lim va dunyoviy ta’limning maqsadlari haqida tasavvurga ega bo’lishi; TN2 dinshunoslik fanini o ‘rganish orqali turli dinlarning mohiyati, ularning urf-odatlari va e’tiqodlari orasidagi farq va umumiylik, diniy va dunyoviy bilimlarning insonlarning bag’rikengligi va o’zaro hurmatini tarbiyalashdagi ro‘li, jahon dinlari, e’tiqodlari va urf odatlari an’analari, diniy-axloqiy g‘oyalarning tahlili; dinshunoslikning asosiy tushunchalari, funksiyalari, buddaviylik dini va uninhg g’oyalari; xristianlik dini tarixi va asosiy g`oyalar, katolik pravoslav dininig asosiy g’oyalari va ulardagi farqlar, protestantizm dinidagi plyuralizm, islom ta’limotiga oid qarashlar: sunniylik, shialik va xorijiylar, ularning yo‘nalishi va mohiyati; kalom ilmiga oid g’oyalar va mu’taziliylar maktabi munosabatlari; diniy fundamentalizm, ekstremizm, fanatizmni vujudga keltirgan manbalar va omillarni bilishi va ulardan foydalana olishi; Ko‘nikmalar jihatidan: TN5 diniy e’tiqodning mohiyatini maxalliy urf-odat, an’analarni tushunish, turli dinga ishonuvchilar va ishonmaydiganlar bilan umumiy murosa qilish, ular bilan muloqot qilish madaniyati; din nomi bilan sun’iy boglangan ma’naviy tahdidlar, axborot xurujlariga qarshi kurashish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak. Fan mazmuni Ajratilgan soat Mashg’ulotlar shakli: maruza (M) 2-semestr M1 Din ijtimoiy madaniyat hodisa sifatidagi ahamiyati. 2 M2 Milliy dinlar 2 M3 Zardushtiylik dini 2 M4 Buddaviylik dini 2 M5 Xristianlik dini 2 M6 Islom dini 2 M7 Islom dinining aqidaviy yo‘nalishlari va maktablari 2 M8 Markaziy Osiyo tarixida Xanafiya mazxabining o‘rni 2 M9 O‘zbekistonda faoliyat yurituvchi diniy tashkilotlar 2 M10 Zamonaviy diniy harakatlar va sektalar 2 M11 Kiber makonda diniy e’tiqod targ’ibotining ijtimoiy xavfi 2 M12 Missionerlik va prozelitizmning siyosiy-ijtimoiy xavfi 2 M13 Diniy fundamentalizm, radikalizm va terrorizmning tarixi va yo‘nalishlari 2 M14 Dunyo hamjamiyatining ekstremizm va terrorizmga qarshi kurash tajribasi 2 M15 Duyoviy bilimlar va diniy e’tiqod birligiga erishishning ahamiyati 2 Jami: 30 30 Mashg’ulotlar shakli: Seminar mashg’ulot (S) 2-semestr S1 Dinshunoslik fanining predmeti va funksiyalari. 2 S2 Dinshunoslik metodologiyasi va dinlarning tasnifi 2 S3 Din psixologiyasi ijtimoiy ahamiyati 2 S4 Milliy dinlarning ijtimoiy taraqqiyot va shaxs e’tiqodini ta’minlashadagi ro‘li 2 S5 Buddaviylik va xristianlik dining jamiyat taraqqiyotiga ta’siri 2 S6 Islom tafakkuri va madaniyatining shakillaninsh bosqichlari. 2 S7 Qurʼon, hadis, fiqh, aqida ilmlarining shakllanish tarixi 2 S8 Islom huquqi va manbalari 2 S9 Tasavvuf va hozirgi zamon 2 S10 Islom inson ma’naviy madaniyatini tarbiyalash omillari haqida 2 S11 O’zbekistonda diniy tashkilotlar va konfessiyalar faoliyati dinamikasi 2 S12 Missionerlik va prozelitizmning diniy etiqodni tanlashga salbiy ta’siri. 2 S13 Diniy fundamentalizm, radikalizm va terrorizm xavfsizlikka tahdid 2 S14 Xalqaro tashkilotlarning terrorizmga qarshi kurashining ahamiyati 2 S15 Diniy plyuralizm, diniy tolerantlik, bag’rikenglikning jamiyat hayotidagi o’rni. 2 Jami: 30 30 Fan bo’yicha umumiy: 60 Mustaqil ta’lim (MT) Mazmuni: Ajratilgan soat 1 Seminar mashg’ulotlarga tayyorgarlik ko‘rish va uy ishlarini bajarish 30 2 Berilgan mavzular bo‘yicha taqdimotlar tayyorlash va himoya qilish: 1 Din, dinshunoslik, din falsafasi, teologiya, teosofiya, xudojoʻylik, diniy eʼtiqod, aqida, ilohiyot tushunchalarining mohiyati. 1 2 Dinshunoslikning fan sifatida shakllanishi, predmeti, funksiyalari, kategoriyalari. 1 3 Dinlarni tadqiq etish metodologiyasi: tipologik, qiyosiy, tarkibiy-funksional, genetik tahlil. Qiyosiy dinshunosliklikning meto‘dlari. 1 4 Yahudiylik ta’limoti, an’ana va marosimlari. 1 5 Konfutsiylik ta’limotida ijtimoiy-axloqiy masalalar. 1 6 Zardushtiylikning teologik tizimi va diniy marosimlari. 1 7 Zardushtiylikda tabiatning ulug’lanishi. 1 8 Zardushtiylikning diniy iyerarxiyasi. 1 9 Buddaviylik dinining paydo bo‘lish tarixi, asosiy ta’limotlari, oqimlari va manbalari. 1 10 O‘zbekistonda buddaviylik dinining tarixiy ildizlari (Qoratepa, Fayoztepa, Dalvarzintepa) va hozirgi zamon. 1 11 Xristianlikning paydo bo‘lishi, aqidalari, asosiy yo‘nalishlari, taʼlimotlari va manbalari. 1 12 Islom dinining paydo bo‘lishidagi ijtimoiy-siyosiy va madaniy sharoitlar. 1 13 Roshid xalifalar hukumronligi davridagi islohotlarning mohiyati. Ummaviylar va abbosiylar hukumronligi davrida dinga munosabat. 1 14 Movarounnahrda islom dinining tarqalishi va madrasa ta’limi shakllanishining ijtimoiy madaniy hayotga ta’siri. 1 15 Esxatologiyaning mohgiyati: qiyomat va oxirat dunyosi. 1 16 Islom oqimlari va yo‘nalishlarining paydo bo’lishi sabablari, eʼtiqodidagi bo‘linishlarning sabablari va oqibatlari. 1 17 Hanafiy mazhabi rivojida Markaziy Osiyo faqihlarining roli va hissasi. 1 18 Tasavvuf tushunchasi va uning mohiyati. Tasavvufning kelib chiqishi,mazmuni va rivoji. 1 19 Konfessiya tushunchasining mohiyati va O‘zbekistonda faoliyat yurituvchi diniy konfessiyalarning tasnifi. 1 20 Diniy tashkilotlarning zamonaviy dunyoviy meʼyorlarga moslashuvining ahamiyati. 1 21 Vijdon va eʼtiqod erkinligining taʼrifi. 1 22 Islom va boshqa diniy aqidalar sinkretlashuvi natijasida shakllangan diniy taʼlimotlar tarixi. 1 23 Kiber makon, kiber terrorizm, kiber zoʼravonlik (cyberbullying) tushunchalarining mohiyati. 1 24 Ijtimoiy tarmoqlarda diniy axborot ist’emoli madaniyatini tarbiyalashning zarurati. 1 25 Missionerlik targ’botida uslub va vositalarning zamonaviylashuvi: kiber makonda mafkuraviy tahdidlar. 1 26 O‘zbekistonda faoliyati kuzatilgan missionerlik harakatlari va ular faoliyatining oqibatlari. 1 27 Diniy aqidaparastlik (fanatizm), ekstremizm paydo bo‘lishining ijtimoiy-tarixiy zaminlari va rivojlanishi. 1 28 O’zbekiston davlat siyosatida radikal oqimlarga qarshi kurashning yo‘nalishlari. 1 29 O‘zbekistonning terrorizmga qarshi kurash tajribasi. 1 30 O’zbekiston yoshlarining diniy manbalardagi axloqiy tarbiyaga oid g’oyalarni o’rganishning ahamiyati. 1