O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti “iqtisodiyot

Asosiy tushunchalar:
1.ATP infratuzilmasining bir qismi nima?
2.Ta'mirlash iqtisodiyotining asosiy vazifalari nimadan iborat?
Faydalanilgan adabiyotlar

1. 
   1 С.В.Тактарова, С.С.Солдатова. Экономика отрасли: автомобильный транспорт /учебное пособие/- Пенза. Изд-во ПГУ. 2018 - 226 с.
   
2. 
   E. Shodmonov, D. Bababеkova, B.Tursunov, Korxona iktisodiyoti va innovatsiyalarni boshkarish. Darslik.-T. TMI.2019 y. 525 bеt.
   
3. 
   V.Bоrоdаy, Е.Gаlеnkо,L.Dеgtеvа, Е. Dimitriеvа i dr. Ekоnоmikа prеdpriyatiya (оrgаnizацii)/ uchеbnое pоsоbiе- el.izdаniе (1 fаyl rdf: 501 c) Nijniy Nоvgоrоd:NОО «Prоfеssiоnаlьnаya nаukа», 2018g. Http:// scipro. Ru/ conf/ enterpriseecjmy. Pdf.
   
4. 
   Ikromov I., Abduraxmonov A., Nazarov. M Avtomobil transporti iktisodiyoti va boshkaruvi. O‘kuv kullanma. -T.: TAYI,2003.
   

6-Amaliy mashg’ulot


Аvtоmоbil trаnspоrti kоrхоnаlаrining аsоsiy ishlаb chiqаrish fоndlаri
Takrorlash uchun asosiy masalalar:
1.Аvtоmоbil trаnspоrti kоrхоnаlаrining аsоsiy fоndlаri, ulаrning tаrkibi vа tuzilishi.
2.Аsоsiy fоndlаr хаrаkаtini hisobgа оlish vа bахоlаsh.
3.Аsоsiy fоnddаrning mа’nаn vа jismоnаn eskirishi.
4.Аsоsiy fоndlаrdаn fоydаlаnish ko‘rsatkichlаri.
5.Аsоsiy fоndlаrdаn fоydаlаnish sаmаrаdоrligini оshirish yo‘llаri.

Transport mahsulotlari va ularning moddiy ishlab chiqarishning boshqa tarmoqlari mahsulotlaridan farqi. 31
Sxema ATP doimiy ravishda bitta jo‘natuvchiga xizmat ko‘rsatadigan hollarda qo‘llaniladi va avtomobillar barqaror operatsion sharoitda doimiy marshrutlarda qo‘llaniladi. Tashish bilan bir qatorda, iste'molchi doimo bir xil qo‘shimcha xizmatlar (texnologik, axborot va boshqalar) taqdim etilsa, u juda qulay bo‘ladi. 85
Tarif to‘lovini hisoblash bu holda formula bo‘yicha amalga oshiriladi 85
T = S * R,(7.80) 85
- rentabellik indeksi; 106
- ichki daromad darajasi; 106
- chiqimlarni qoplash davri. 106
Sof chegirmali daromadni soddalashtirilgan hisoblash quyidagi tartibda amalga oshiriladi. 106
1) hisob-kitob davri (KB₁) bo‘yicha zarur investitsiyalarni aniqlang. 106
2) yil davomida korxona ixtiyorida qolgan sof foyda hisoblash (F₁) 106
3) yil davomida amortizatsiya to‘lovlarini hisoblash (A_j). 106
4) SD₁-hisob-kitob davri yillarida hosil bo‘lgan sof daromadni hisoblang 106
SD₁ = F₁ + A_j (10.92) 106
5) diskontlash koeffitsientini hisoblang. 106
Inflyatsiya sharoitida investitsiya loyihalarining samaradorligini baholashda turli xil zamonaviy ko‘rsatkichlarni o‘lchash diskontlash orqali amalga oshiriladi, ya'ni ularni diskontlash koeffitsientidan foydalangan holda dastlabki davr qiymatiga olib keladi. 106
Diskontlash koeffitsienti (K_d) formula bo‘yicha doimiy diskont stavkasi (foiz stavkasi) bilan belgilanadi: 106
T_oq=(10.97) 107
Korxonaning axborot xavfsizligini ta'minlash tushunchasi 134
Ushbu hujjat korxonaning axborot xavfsizligini ta'minlash konsepsiyasi bo‘lib, uni belgilaydi: 134
* Xavfsizlikni tekshirish va xatarlarni tahlil qilish jarayonida shakllantirilgan himoyaga muhtoj bo‘lgan muhim resurslar ro‘yxatini shakllantirishning asosiy printsiplari. Ushbu ro‘yxat resurslarning qiymatini va korxona uchun ularning kritikligi darajasini aniqlash bilan jismoniy, dasturiy va axborot resurslarining tavsifini o‘z ichiga olishi kerak. 134
* Axborot xavfsizligini ta'minlash strategiyasini (ib) va korxonaning axborot xavfsizligini ta'minlash tizimini (Soib) qurishda qo‘llanilishi kerak bo‘lgan qoidalar ro‘yxatini belgilovchi himoya qilishning asosiy printsiplari. 134
* Tizim resurslarini tekshirish va ulardan foydalanish usullari asosida aniqlangan xavfsizlik buzuvchi modeli. 134
* Xavfsizlik tahdidlari modeli va ularni amalga oshirish bilan bog'liq xavflarni baholash, tanqidiy resurslar ro‘yxati va tahdidlarning ehtimoli va ularni amalga oshirish usullarini aniqlashni, shuningdek, mumkin bo‘lgan zararni baholashni o‘z ichiga olgan huquqbuzar modeli asosida tuziladi. 134
* Xatarlarni tahlil qilish natijalari bilan belgilanadigan xavfsizlik talablari. 135
* Quyidagi talablarni amalga oshirish uchun tashkiliy va dasturiy-texnik darajadagi xavfsizlikni ta'minlash choralari. 135
* Korxonaning axborot tizimidan (is) foydalanishda isning belgilangan talablariga rioya qilish uchun korxona xodimlarining javobgarligi. 135
Ushbu kontseptsiya va korxonaning boshqa tashkiliy-ma'muriy hujjatlari bilan belgilanadigan is talablarini bajarish mas'uliyati korxona korporativ ma'lumotlar uzatish tarmog'i foydalanuvchilari va ma'murlariga, shuningdek ularning rahbarlariga beriladi. 135
Axborotni muhofaza qilish bo‘yicha zarur chora-tadbirlar ro‘yxati korxonaning IP-axborot xavfsizligi auditining natijalari va axborotni himoya qilish xarajatlarining oshkor qilinishidan, yo‘qotishidan, yo‘q qilinishidan, buzilishdan, axborotdan foydalanish imkoniyatining buzilishidan va ushbu axborotni qayta ishlovchi dasturiy-texnik vositalarning ishlashidan kelib chiqqan holda risklarni tahlil qilish natijalari bilan belgilanadi. 136
IP-ni ta'minlash strategiyasi axborotni muhofaza qilish sohasidagi Rossiya qonunlariga, xalqaro, sanoat va texnologik standartlarning talablariga muvofiq qurilishi kerak. 136
Ushbu kontseptsiya Rossiya Federatsiyasining axborot xavfsizligi sohasidagi normativ va ma'muriy hujjatlar asosida ishlab chiqilgan. 136
Himoya ob'ektining tavsifi 136
Himoya ob'ekti-korxona axborot tizimining bir qismi bo‘lgan avtomatlashtirilgan tizimlar (o‘z va uchinchi tomon rivojlanishi). 136
Korxonaning axborot tizimi hududiy jihatdan turli xil ob'ektlar to‘plamidir, ular o‘rtasida axborot almashinuvi uchinchi tomon telekommunikatsiya operatorlari tomonidan taqdim etilgan ochiq aloqa kanallaridan foydalanish orqali amalga oshiriladi. Axborotni uzatish kodlash protokoli, hash64 axborot oqimlarining yaxlitligi va maxfiyligini tekshirish asosida kodlangan shaklda amalga oshiriladi. Kiruvchi va chiquvchi axborot oqimlarini kodlash asosiy routerlarda amalga oshiriladi. 136
Axborot tizimining maqsadi va asosiy vazifalari 136
IP korxona axborot infratuzilmasining samaradorligini ta'minlash, turli xil axborot xizmatlarining tarkibiy bo‘linmalari xodimlarini ta'minlash, moliyaviy va ishlab chiqarish faoliyatini avtomatlashtirish, shuningdek, korxonaning biznes jarayonlarini ta'minlash uchun mo‘ljallangan.Gruppы zаdаch, rеshаеmых v infоrmацiоnnоy sistеmе 136
1.Korxonaning axborot xavfsizligini ta'minlash tushunchasi nima? 136
2.Dasturiy - texnik darajadagi himoya choralariga qanday tegishli choralar ko`riladi? 136
3.Axborotni muhofaza qilish qanday amalga oshiriladi? 136
Loyihalashtirgan imiy ish natijalari da har hil variyantlarni iqtisodiy samarasi hisoblanib yaxshisi tanlab olinadi.Texnologik jarayondagi tannarx quyidagi formula asosida dastlabki va takomillashtirilgandan so‘ng holat 216
Bu yerda: E-maxsulotni ishlab chiqarish tannarxi dastlabki va takomillashtirilgandan so‘ng 216
« АVTОMОBIL TRАNSPОRTI KОRХОNАLАRI IQTISОDIYOTI» 237
II. O‘quv fаnining mаqsаdi vа vаzifаlаri 240
Ishtirоqchilаrni qanday ulushlаrigа аsоslаngаn uyushmаlаr mavjud? 276

Topshiriq 2 tonnagacha yuk ko‘tarish quvvatiga ega harakat tarkibining boshlang'ich va qoldiq qiymatini aniqlang. Dastlabki ma'lumotlar: harakat tarkibini sotib olish narxi-75260 ming so`m, korxona uchun harakat tarkibini etkazib berish xarajatlari-3408 ming so`m, ATP uchun harakat tarkibining ishlash muddati-4 yil; amortizatsiya stavkasi - 15%.
Yechish:
Asosiy vositalarning dastlabki qiymati sotib olish bahosidan, yuk tashish xarajatlaridan, o‘rnatishdan, sozlashdan iborat:
Aichf_dast = 75260 + 3408 = 78668m so`m.
Qoldiq qiymati dastlabki xarajat va hisoblangan amortizatsiya miqdori o‘rtasidagi farq bilan belgilanadi.
Qoldiq qiymatni aniqlash uchun amortizatsiyani hisoblash kerak (amortizatsiya to‘lovlari miqdorini aniqlash):