O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi

Konni shamollatish
Konnni shamolatish ishlari №42 shtol'yada o‘rnatilgan BO-6 o‘q chiziq bosh ventilyator qurilmasi yordamida amalga oshiriladi. Konni shamollatish asosan VM-5M va VM-6M ventilyatorlari yordamida mahalliy shamollatish usulda amalga oshiriladi. Bosh ventilyator qurilmasining texnik tavsifi qo‘yidagi jadvalda keltirilgan.
Bosh ventilyator BO-6 qurilmasining texnik tavsifi
11-jadval

Ko’rsatkichlar	SVM-5	BO-6
Diametr, mm	500	400
Unumdorligi, m^3/s	3,65	6,5
Bosim, Pa	2000	1000
Foydali ish koef, %	66	70
Dvigatel quvvati, kWt	7,5	25
Aylanish chastotasi, ayl/min	3000×1000
O’lchamlari(uzunlik, balandlik, kenglik),mm	1010×835×800	1100×825×700
Massa	260	27

Bosh shamollatish uskunasi (ventilyatori) shtolnyaga toza havoni yetkazib bergandan so‘ng, Mahaliy ventilyator orqali toza havo shtrekga, shtrekdan ortga, ortdan vosstayushiyga va vosstayushiydan blokdagi ish joylariga quvurlar orqali yetkazib beriladi. Ifloslangan havo yuqori gorizont lahmlari orqali tashqariga chiqadi.

Shamollatish proekti yer osti uchastkasi boshlig‘i tomonidan tuzilib shaxta bosh muhandisi tasdiqlaydi.
VM-6M shaxta ventilyatori:




VM-5M shaxta ventilyatori:


Berk konlahimlari VM-5M va VM-6M markali mahalliy shamollatish ventilyatorlari yordamida amalgan oshiriladi. Mahalliyo shamollatish usulda amalga oshiriladi. Mahalliy shamollatish ventilyatorlari qurilmasining texnik tavsifi qo‘yidagi jadvalda keltirilgan.

Ko’rsatkichlar		Ventilyator turi
		VM-5M	VM-6M
1	Shamollatish mumkin bo’lgan berk lahimning uzunligi, m	400	600
2	Havo quvuri ulanadigan patrubka diametri, mm	500	600
3	Ichki g’ildirak diametri, mm	500	600
4	Unumdorligi, m^3/min	100-280	140-480
5	To’liq zo’riqma, Pa	2100	2000
6	Foydali ish koeffitsiyenti, %	75	33
7	Elektr yuritgich quvvati, kV	13	24
8	Aylanish tezligi, min	3000	3000
9	Asosiy o’lchamlari Uzunligi, mm Eni, mm Balandligi, mm	435 1000 670	1050 1000 1000
	Og’irligi, kg	250	350

Rasm-2. Shamollatish sxemasi
Konning suv taminoti
Har qanday shaxta ekspluatasiya qilinishidan avval suv ta'minoti va shaxtadan suvni chiqarib yuborish tizimi yo‘lga qo‘yilishi zarur. Yer osti kon ishlari ta'siri natijasida yer osti suvi turli zaharli moddalar va texnik aralashmalar bilan birikkan holda bo‘ladi. Bu esa cheklangan va cheklanmagan holatda suvni alohida filtratsiya qilishni talab etadi. Yer osti kon suvi alohida e'tibor talab etadi. Chunki vaqtida kondan suvni chiqarib yuborilmasa shaxta maydonini suv bosishi va ish olib borish imkonsiz bo‘lib qolishi mumkin. Bu esa o‘z navbatida mehnat unumdorligiga aks ta'sir etadi. “Pirmirob” shaxtasida suv oqimi miqdori 45 l/sek ni tashkil etadi. “ Pirmirob” shaxtasida SNS-180, 105x98, 105x147 rusumli suv haydash nasosidan foydalaniladi.
“Pirmirob” shaxtasidagi suv chiqarish ishlari 1117m da joylashgan nasos stansiyasi orqali amalga oshiriladi. Uchastkasidan suvlar zumf-suv yig‘gichlar orqali zaboy nasoslari bilan nasos stansiyasiga yetkaziladi. Gorizontlardan yilning 10 oyi davomida bir meyorda 60 m3/soat miqdorida yer osti suvlari oqib keladi. Yilning qolgan ikki oyida yer osti suvlari oqimi 120 m3/soat miqdorga yetadi. Uklonning pastki qismida yer yuziga chiqarish uchun SNS-180, rusumli nasos qurilmasi o‘rnatilgan va o‘sha yerning o‘zida nasos stansiyasi joylashgan. Nimqavatlarda to‘planadigan suvlar mahsus skvajinalar yordamida qavat osti shtreklariga kelib tushadi va u yerdan tashish shtreki, kon lahmlari orqali uklon oldiga yig‘iladi. Suvni yer yuziga chiqarish pastki gorizont suv yig‘gichi orqali amalga oshiriladi.


ЦNS -180 nasosining texnik xarakteristikasi:
13-jadval

Nasos turi	ЦNS -180
Suv chiqarish qobilyati, m^3/soat	180
Bosim	170
Elektr dvigatel	A4-450x4
Quvvati, kWt	160
Aylanish, min	1500
O’lchami, LxBxH	2310x835x985
Dvx, mm	150
Og’irligi	1611