O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax viloyati kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi Jizzax politexnika institute huzuridagi Sharof Rashidov politexnika texnikumi



Yüklə 3,16 Mb.
səhifə170/188
tarix07.01.2024
ölçüsü3,16 Mb.
#209524
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   188
Axborot Xavfsizligi 465

Kq=Kp
Matritsaning har bir z-qatori muayyan i abonentning qolgan N1 abonentlar bilan bog‘lanishini ta’minlovchi kalitlar naboridan iborat. Kalitlar nabori (tarmoq naborlari) kriptografik tarmoqning barcha abonentlari o‘rtasida taqsimlanadi, Taqsimlash aloqaning himoyalangan kanallari orqali yoki qo‘ldan-qo‘lga tarzda amalga oshiriladi. Simmetrik va assimetrik shifrlash algoritmlari: farq nima?
Endi keling, bunday tizimlar o'rtasidagi tub farq nimada va ularni amalda qo'llash qanday printsiplarga asoslanadi. Ma'lumki, shifrlash algoritmlari simmetriya va assimetriyaning geometrik tushunchalari bilan bog'liq. Bu nimani anglatishini endi bilib olamiz.1977 yilda ishlab chiqilgan DES nosimmetrik shifrlash algoritmi ikkita qiziquvchi tomonga ma'lum bo'lgan bitta kalitni anglatadi. Bunday kalitni bilgan holda, xuddi shu ma'nosiz belgilar to'plamini o'qish, uni so'z bilan aytganda, o'qiladigan qilib o'qish uchun amalda qo'llash qiyin emas.Asimmetrik shifrlash algoritmlari nima? Bu erda ikkita kalit ishlatiladi, ya'ni kodlash uchun asosiy ma'lumotlar tarkibni ochish uchun bittasini ishlatadi - ikkinchisi va ularning bir-biriga mos kelishi yoki bir vaqtning o'zida kodlash va dekodlash tomonlari bo'lishi shart emas. Ularning har biri uchun bitta kifoya qiladi. Shunday qilib, ikkala kalit ham juda yuqori darajaga tusha olmaydi. Ammo, hozirgi vaziyatdan kelib chiqib, ko'plab kiber jinoyatchilar uchun ushbu turdagi o'g'riliklar unchalik muammoli emas. Yana bir narsa, ma'lumotlarni ochish uchun mos bo'lgan aniq kalitni (taxminan aytganda, parol) qidirish. Va bu erda juda ko'p variantlar bo'lishi mumkin, hatto eng zamonaviy kompyuter ularni bir necha o'n yillar davomida qayta ishlaydi. Ta'kidlanganidek, dunyoda mavjud bo'lgan kompyuter tizimlari unga kirishni to'sib qo'yadigan va "telefon orqali eshitish" deb nomlanadigan narsani keyingi o'n yilliklar davomida bajara olmaydi va qila olmay

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar.

  1. N1 abonentlar bilan bog‘lanishini ta’minlovchi kalitlarni nimadan iborat?

  2. Simmetrik shifrlashning noqulayligi nimalardan iborat

  3. Kalitlar nabori-bu?


Yüklə 3,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   166   167   168   169   170   171   172   173   ...   188




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin