Buning uchun biz berilgan sistemadagi har bir komponentni xarakterlovchi kattaliklar — energiya, entropiya va
izobar potensialini bilishimiz lozim.
tropiya kamayadi. Shuningdek, kimyoviy jarayonlarda ham entropiya ortishi yoki kamayishi mumkin.
«Umumiy va noorganik kimyo» fanidan ma’ruzalar matnlari.
33
bu yerda:
N - Avogadro soni;
R - universal gaz doimiysi;
W - mikroholatlar soni.
ikkinchi
holatdagi tartibsizlik
S = R • ln ————————————————
birinchi holatdagi tartibsizlik
Birligi: j/mol•grad.
Tabiiy jarayonlar ikkita harakatlantiruvchi kuch ta’sirida amalga oshishi mumkin.
1) har qanday sistema o’zining energiya zahirasini kamaytirishga va jarayon paytida o’zidan issiqlik chiqarish-
ga intiladi. Bunday jarayon paytida entalpiya o’zgarishi manfiy (
H < 0) bo’ladi.
2) sistemaning tartibsizligi o’zining eng yuqori holatiga o’tishga intiladi. Bu jarayon haroratga va entropiya
o’zgarishi
S ga bog’liq.
Agar modda bir holatdan ikkinchi holatga o’tganda uning energiya zahirasi o’zgarmasa (ya’ni
H=0 bo’lsa),
unday jarayon entropiya o’zgarishiga bog’liq bo’ladi va bu entropiya ortadigan tomonga yo’naladi (ya’ni
S > 0
bo’ladi).
Agar sistemaning tartibsizlik darajasi o’zgarmasa (ya’ni
S=0), jarayonning yo’nalishi entalpiya kamayish
tomon (
H<0) bo’ladi.
Kimyoviy jarayon paytida bir vaqtning o’zida ham entalpiya, ham entropiya o’zgarishi mumkin. Bunday hol-
larda o’zgarmas bosimlarda sodir bo’ladigan jarayonlarni harakatlantiruvchi kuchi izobar potensialining o’zgarishi
deyiladi.
G =
H – T •
S
G<0 bo’lsa o’z o’zicha boradigan jarayon bo’ladi,
G>0 bo’lsa ayni sharoitda borishi mumkin bo’lmagan jarayondir.
0
модда
.
даст
0
махсулот
G
G
G
0
G
- standart izobar potensial.
0
модда
.
даст
0
махсулот
H
H
H
.
0
модда
.
даст
0
махсулот
S
S
S
G = 0 muvozanat holatida
H = T•
S
S
H
T
.
0>
Dostları ilə paylaş: