O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

28-rasm. HTML kodning ko‘rinishi. 
Ob’yektga mo‘ljallangan dasturlash tili Delphi dasturi ma’lumot 
oynasi 
29-rasm.Delphi dasturlash tili oynasi
Ob’ektga mo‘ljallangan dasturlash tilllarida dastur tuzish ancha 
oson va ishchi vaqt tejaladi. Dasturchi ob’yektlarni qurib o‘tirmaydida 
tayyor ob’yektlarni qo`yib olaveradi va dasturchi asosiy qismiga bosh 
qotiradi xolos. 

---

213 
O`zbekistonga Вorland Delphi 1998-yillardan keyin kirib 
kelgan.Yildan yilga o`tib yangi versiyalari kirib kelgan. Нozir 
kompyuter va internet texnologiyasi rivojlangan O‘zbekistonda ham har 
qanday dasturning oxirgi versiyasini topish mumkin. Delphi da dastur 
tuzish uchun 80% vaqtingiz ketadi. Windows oynaga (Delphi da 
“forma” deb ataladi) kerakli komponentlarni qo`yishingiz, bemalol oyna 
bo`ylab surishingiz mumkin va ularning xususiyatlarini maxsus (Object 
Inspector) oyna yordamida o`zgartirishimiz mumkin. U yordamida 
komponentlarga xodisalarni (tugmani bosilishi, sichqoncha xolati va 
x.k.) bog‘lashimiz mumkin. Delphi kuchli xatolarni bartaraf qilish 
(Debugger) sistemasiga va qulay yordamchi sistemasiga egadir. Siz 
Мicrosoft IDL yordamisiz ActiveX komponentlar tuzishingiz, Amaliy 
НTML, XML yoki ASP tillarni bilmagan holda ham web-serverlar 
imkoniyatini kengaytirishingiz mumkin. Keng qo`lanilayotgan SOM va 
CORBA asosidagi dasturlarni yaratish, Internet va Intranet dasturlar, 
ВDE (Вorland DataBase Engine), ODBC – drayver, Мicrosoft ADO
ma’lumotlar bazasiga murojaat qilish imkoniyatiga ega bo‘lamiz. Delphi 
3 dan boshlab yangi ko‘p tarmoqli texnologiya qo‘llanila boshlangan. 
Delphi tili to`liq ob’yektli-boshqarish tiliga mos keladi.Sinflar 
asosida nasllar yaratish mumkin.C++ dagi overload (qayta yuklash) va 
exceptions (istisno holatlar) metodlarini qo`llab quvvatlaydi. WideChar 
va AnsiChar formatidagi uzun qatorlarni qo`llash imkoniyatiga ega. 
Delphi ning yana bir xususiyati u o`zini o`zi rivojlantiradi. Siz 
o`zingizni komponetlarinigizni yaratishingiz, OCX – komponentlarni 
qo`llashingiz, loyihalar uchun shablonlar yaratishingiz mumkin. Delphi 
ning integrallashgan muxiti (IDE) yordamida foydalanuvchi o`zining 
dasturini tashqi dasturlar bilan bog‘lash imkoniyatiga ega.