O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sh. Dj. Ergashxodjaeva strategik marketing toshkent – 2019

Marketing salohiyati (potensiali) - 1) korxona salohiyatining ajralmas qismi;
2) tovar, narx kommunikasiya va savdo siyosati, talabni o‘rganish sohasida samarali
marketing tadbirlarini rejalashtirish va o‘tkazish hisobiga marketing tizimining
korxonnaning doimiy raqobatbardoshligi, tovar va xizmatlarning bozordagi iqtisodiy
va ijtimoiy konyunkturasini ta’minlash qobiliyatlari majmui.
Marketing faoliyatining iqtisodiy samaradorligi - 1) marketing faoliyatining
oraliq va yakuniy maqsadlarini amalga oshirishga javob beruvchi nisbatan ko‘p turli
(marketing jarayonining barcha bosqichlari bo‘yicha) natija; 2) marketing faoliyatini
amalga oshirish samarasining (natijasi) bu jarayonda sarflanuvchi barcha xarajatlarga
nisbati; 3) marketing faoliyati bilan bog‘liq harajatlar qaytimi, natural yoki qiymat
(narx) shaklida aks ettirilgan natija va samaraning marketing faoliyatini tashkil etish
va amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan barcha (moddiy-texnik mehnat va hokazo)
resurslarga nisbati yordamida baholanadi.
Marketing harajatlari - tovar va xizmatlarni shakllantirish va takror ishlab
chiqarish bo‘yicha marketing chora-tadbirlari va marketing faoliyatini amalga
oshirish uchun zarur bo‘lgan sarf va chiqimlar yig‘indisi. Marketing harajatlarining
asosiy tarkibiy qismlari: boshqaruv harajatlari, marketing bo‘limi xodimlari maoshi,
amortizasion ajratmalar, marketing bo‘limining normal faoliyat ko‘rsatishi uchun
zarur bo‘lgan material va resurslar, tovar siyosati, narx siyosati, kommunikativ
siyosat, savdo va distribyutiv siyosat uchun sarflanuvchi xarajatlar.
Marketing chora-tadbirlarining iqtisodiy samaradorligi - 1) marketing
chora-tadbirlarini amalga oshirish samarasining (natijasi) buning uchun sarflangan

---

---

226

barcha harajatlar mikdoriga nisbati; 2) marketing majmuasining (marketing-miks)
samaradorlik ko‘rsatkichi. Natural va qiymat shaklida o‘lchanadi.