O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi t
3.Barkamol avlodni tarbiyalashda mehnat va mehnat tarbiyasining o’rni. Har tomonlama yetuk, barkamol avlodni etishtirishda mehnat tarbiyasining roli va o’rni beqiyos kattadir. Insonning kundalik turmush tarzi mehnat va faoliyat bilan bog’liqdir. Shu sababli, mehnat butun moddiy va ma’naviy boyliklarning ijtimoiy taraqqiyotning negizidir. Mehnat tarbiyasi shaxsni har tomonlama rivojlantirishning ajralmas qismidir. Shuningdek, bolaning har tomonlama shakllanish vositasi, uning shaxs sifatida ulg’ayish omili hamdir. Muntazam qilingan mehnat jarayonidagina bola o’z aqlini irodasini, hissiyotini, xarakterini rivojlantirishi, shaxs sifatidashakllanishi mumkin. Farzandlarimiz mustaqil o’zbekistonimiz-ning bo’lg’usi quruvchilaridir. Shu sababli kadrlar tayyorlash milliy dasturi va boshqa hujjatlarda ularni mehnatga qay darajada tayyorlashga alohida e’tibor berilmoqda. Shunday ekan, mehnat farzandlarimiz uchun ham zarurat, ham burch bo’lishi, buning uchun uyda ham, ta’lim muassasasida ham mehnat qilish uchun sharoitlar yaratilishi lozim. Agar bola kichikligidan mehnat qilishga o’rgatilsa, o’yindan mehnat qilishga hech bir qiyinchiliklarsiz o’tadi. Bu jarayonda kattalarning ibrati muhim rol o’ynaydi.
Farzandlarimiz kichik yoshdan boshlab maishiy mehnat, aqliy mehnat, jismoniy mehnat va ijtimoiymehnatda ishtirok etadi. Mehnat tarbiyasida yutuqlarga erishishda yoshlarni mehnatga ham ruhan, ham amaliy jihatdan tayyorlash lozim. Shuning uchun ularning yoshi va imkoniyatlariga mos mehnat turlarini bajarishga jalb qilmoq lozim.
Mehnatga psixologik, axloqiy va amaliy tayyorlash jarayonida o’quvchida mehnatsevarlik, intizomlilik, shijoatkorlik kabi axloqiy irodaviy xususiyatlar tarbiyalanib boradi, o’quvchilarda jamoatchilik bilan birga mehnat qilish ko’nikmalarini hosil qilish lozim. Chunki inson butun hayoti davomida ko’pchilik bilan mehnat qiladi. Bu jarayonda o’quvchida mehnat qilish madaniyatini o’stirmoq darkor.
Yoshlar mehnati dastlab oilada, keyin esata’lim muassasalarida amalga oshiriladi. Bu jarayonda ayniqsa akademik litsey kasb-hunar kollejlarini o’rni va ahamiyati beqiyos kattadir. Ta’lim to’g’risidagi qonunning 13 - moddasida ta’kidlanganidek, “kasb-hunar kollej o’quvchilarning kasb-hunarga moyilligi, mahorati va malakasini chuqur rivojlantirishni tanlangan kasblar bo’yicha bir yoki bir necha ixtisos olishini ta’minlaydigan uch yillik o’rta kasb -hunar o’quv yurtidir.”
Yoshlar mehnatining mazmuni mamlakat oldida turgan ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy vazifalar, viloyat va tumanlardagi kadrlarga bo’lgan ehtiyoj, o’quv yurtlarining ichki imkoniyatlari va talablari asosida belgilanadi.
