O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi toshkent moliya instituti

2.4 Bil Geytsning boshqaruv tamoyillari.

Bil Geyts o’z faoliyatini 20 yoshida boshlagan va shu davrda “Microsoft” korparatsiyasiga asos solgan. U 30 yoshida dunyodagi eng yosh milyarder, 39 yoshida esa dunyodagi eng boy odamga aylandi. Bil Geyts hammamiz singari odam, shunday bo’lsada uning qobilyati va tinimsiz mehnati uni “Microsoft”ga asos solishi va hozirgi kunda erishgan mavqeyiga sabab bo’ldi. Yillar davomida “Microsoft” o’z mavqeyini yo’qotmay kelishi uning boshqaruvi to’g’ri yo’lga qo’yilganligini ko’rsatadi. Bil Geyts “Microsoft”ni quyidagi tamoyillar orqali samarali boshqarmoqda:

1. 
   Mehnat taqsimoti. “Microsoft”da har bir hodim o’z qobilyatiga qarab o’rin egallagan va ularning har biriga va shu qobiliyatga asoslanib ularning har biriga malum vazifalar yuklatilgan.
   
2. 
   Eng qobiliyatli ishchilar. Bil Geyts dunyodagi eng qobiliyatli aqlli insonlarni ishga yonlaydi. Uning fikricha aqlli hodimlar – bu eng zo’r muvofaqqiyatga erishish vositasidir.
   
3. 
   Tavakkalchilik. Bil Geyts fikricha har doim ham vujudga keladigan vaziyatlarni 100 % lik aniqlik bilan baholab bo’lmaydi va muvofaqiyatga erishish uchun qo’rqmasdan, dadil, ishonch bilan qadam tashlash lozim.
   
4. 
   Hatolardan o’rganish. U shunday o’ylaydi “Agar sen tavakkal qilsang mag’lubiyatga uchrashing mumkin, agar tavakkal qilmaydigan bo’lsang, muvofaqiyat qozanaolmasliging mumkin” – tavakkalchilikda mag’lubiyatga uchrash, bu seni boshqaruvda qayerda hato qilganingni va bu hatoni kelajakda takrorlamaslikka o’rgatadi.
   
5. 
   Yuqori sifat. Bil Geyts aytishicha “Eng muhim narsa bu natija”. Natijaning yaxshi yoki yomon bo’lishi bu sifatga bog’liq, agar boshqaruv eng sifatli mahsulot yaratishga qaratilgan bo’lsa, bu boshqaruvga to’g’ri yondashuvdir.
   
6. 
   Tejamkorlik. Bil Geytsning maqsadi eng kam pulsarflab yuqori foydaga erishishdir.
   
7. 
   Malakali menejerlar. “Menejerlar shunday shaxslarki ular eng oqilona qaror chiqaradiganlardir” Bil Geyts shunday deb takidlaydi va boshqaruvni to’g’ri yo’lga qo’yishda malakali menejerlarga tayanadi.
   
8. 
   Intizom. Bil Geyts hamma ishchilarni berilgan topshiriqni o’z vaqtida bajarayotganini doimo nazorat qilib turadi. Kerak bo’lsa ularni taqdorlaydi, kerak bo’lsa ularni jazolaydi.
   
9. 
   Rag’batlantirish. Har qanday mehnat rag’batlantirilishi lozim deb hisoblaydigan Geyts hodimlarini doimo mehnatlariga qarab taqdirlab keladi.
   
10. 
    Kuzatish va qayta aloqalar. Bil Geyts korparatsiyada bo’ladigan har bir jarayonni kuzatadi. Agar hammasi o’z o’rnida bo’lsa jarayonga hech qachon aralashmaydi. Agar aksi bo’lsa ular bilan aloqalarga kirishib mavjud havf yoki muammoni birgalikda yechishga urinadi.
    
11. 
    Sog’lom ishchi muhit. Bil Geyts qachonki ishlab chiqarish korxonasi yoki formalarida nizo va stresslardan holi muhit yaratilmas ekan, hech qachon o’ta sifatli mahsulotga erishib bo’lmaydi. Korxona ichki muhitini shunday tashkil etish kerakki, hamma birgalikda bir tomonga qarab harakatlansin deb takidlaydi.
    
12. 
    Eng a’lo va qulay shart sharoitlar. Bil Geyts ishchi muhitni shunday tashkil etish kerakki, ular ish joylarida huddi o’zlarini uyda ishlayotgandek his qilish kerak. Ish joyiga har qanday hodim ehtiyoj sezishi mumkin bo’lgan qulayliklar mavjud bo’lishi lozim. Ular qanchalik qulay sharoitda harakat qilsalar shunchalik o’z vazifalarini yaxshi ado etadilar deb o’z fikrini bayon etadi.
    

Bil Geyts korparatsiyani boshqarishda yuqorida sanab o’tilgan tamoyillarga asoslanib boshqaruvni tashkil etadi.