O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Xulosa va takliflar
Keyingi yillarda bank tizimida ipoteka va iste'mol kreditlari buyicha qaytarilmagan kreditlari buyicha qaytarilmagan kreditlar hajmining o'sishi oqibatida bankrotlikning yangi to'lqini xavfi vujudga kelishi mumkin.
Ushbu sharoitda vaziyatdan chiqishning maqsadga muvofiq yo'li bo'lib axolini kreditlashda tijorat banklarini rag'batlantirish mexanizmini ishlab chiqish xisoblanadi.Bunday mexanizm o'z ichiga quyidagilarni olishi mumkin:
1) iste`mol kreditlaridan olingan daromadlarni foydadan olinadigan soliq bazasidan chiqarib tashlash yoki mazkur daromadlar bo'yicha soliqqa tortish stavkasini kreditlashning boshqa aktivlariga qo'yilmalardan olinayotgan yoki umuman soliqqa tortilmayotgan daromadlar bilan taqqoslash orqali aniqlangan real daromadliligi nuqtai-nazaridan iste`mol kreditlariga mablag'larni qo'yish bank uchun samarali bo'lgan darajada belgilanishi kerak;
2) ssudalar bo'yicha extimolli yo'qotishlar zaxirasiga ajratma me`yorlarining xisob kitobi-funktsiyasi bankning xududiy filiallariga berish;
3) iste`mol kreditlari bo'yicha zaxiralarining barcha summalarini foyda solig'i bo'yicha soliqqa tortiladigan bazadan chiqarib tashlash;
4) O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki tarafidan tijorat banklariga xususiy sektorni kreditlashga reinvestitsiya qilish maqsadida maqsadli kreditlarning taqdim etilishi. Bunda maqsadli kreditlarning qiymati xozirgi kunda mavjud bo'lgan banklar resurs bazasi qiymatidan past bo'lishi lozim;
Tijorat banklarining iste`molni kreditlash xavf-xatarlarini boshqarish borasida aniqlangan barcha muammolarni xisobga olgan xolda kredit byurolari boshqa zaruriy ma`lumotlar bilan birgalikda qarz oluvchini kreditlash dalillari va natijalari xaqidagi mamlakatning xar qanday bankiga tegishli axborotlarni;qarz oluvchi ishlayotgan tashkilotning moliyaviy axvoli xaqidagi ma`lumotlarni xamda istiqboldagi faoliyatining prognozlprini to'plashlari va taqdim etishlari lozim. Kredit byurolari axborotlari tizimiga qarz oluvchiga taqdim etilgan mablag'lar qaytimi tavakkalchiligini ish beruvchi moliyaviy xolatining barqarorligi va kredit nuqtai nazaridan baxolaydigan ayrim koeffitsientlarni kiritish maqsadga muvofiq.

1 O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning Parlamentga murojaatnomasi. 22 dekabr` 2018 yil Toshkent. O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qo'shma yig'ilishi