O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI ________________________ UNIVERSITETI _______________________FAKULTETI _______________________ YO‘NALISHI ______-kurs ________ - guruh talabasi __________________________________________ning ____________________ fanidan KURS ISHI Mavzu: DNK ni gel elektroforez usulida ajratish Topshirdi: __________ _________________ Qabul qildi: __________ ________________ 202__-202___-o‘quv yili MUNDARIJA KIRISH…………………………………………………………………………………..5
I.BOB.GEL ELEKTROFOREZ USLUBI TAVSIFI ……………………………5
1.1.Gel elektroforezi ishlash mexanizmi…………………………………….9
1.2.Gel elektroforezining subbirliklari ……………………………………………..13
II.BOB.GEL ELEKTROFOREZI YORDAMIDA DNKNI AJRATISH…... 14
2.1. Agaroz gellarda DNKning bo’yalishi…………………………………...20
2.2.DNK bo’laklarini vizualizatsiya qilish…………………………………...27
2.3.Tibbiyotda gel elektroforezining ahamiyati………………………………34
XULOSA………………………………………………………………………………….36
ADABIYOTLAR RO’YXATI………………………………………………………...38
KIRISH Mavzuning dolzarbligi.DNK molekulasi ikki zanjirdan tuzilgan qo’sh spiral bo’lgani uchun dastlab spiralni soddalashtirilgan holatga o’tkazishdan iborat.So’ngra DNK molekulasi kesuvchi fermentlar yordamida bo’laklarga bo’lingach bu molekulalarni hajmi yani faraz qilaylik, PZR reaksiyasini o’tkazib, kerakli genning ko’plab nusxalarini hosil qildik. Yoki DNKni klonlash orqali halqasimon plazmidga kerakli genni kiritdik. Endi PZR to’g’ri bajarilgani yoki plazmid kerakli genni qabul qilib olganini tekshirishimiz zarur. DNK fragmentlarini vizual tahlil qilishni imkoni yo’q. Tahlil qilish uchun qaysi usulni qo’llashimiz kerakligi va katta-kichikligi bo’yicha molekulalar aralash holatdan ajrata oluvchi usuldan foydalanamiz.Bu holatda elektroforez usulidan foydalanamiz. Elektroforez kerakli molekulalarni oʻz ichiga olgan gel orqali zaryad oqimini oʻtkazishdan iborat. Molekulalar oʻz oʻlchamlariga mos ravishda gel orqali turli yoʻnalishda yoki turli tezlikda bir-biridan ajraladi. “Elektroforez” nomi qanday paydo boʻlgan?
Barcha DNK molekulalari maʼlum massa birligida bir xil zaryada ega. Shuning uchun gel elektroforezi DNK fragmentlarini oʻlchamiga qarab ajratadi. Elektroforez yordamida namunada qancha turdagi DNK fragmentlari mavjudligini va ularning bir-biriga qanday bogʻliqligini bilib olishimiz mumkin. Shuningdek, DNK qismlarining oʻlchamini bilgan holda uning absolyut oʻlchamini standart “etalon” bilan solishtirish orqali aniqlashimiz mumkin.
