O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
SIRTQI 9-
6 IQTIM-19 GURUH
TALABASI
DIYORBEK ERGASHEVNING
STATISTIKA IQTISODIYOT
FANIDAN
MUSTAQIL TA’LIM
ISHI
BUXORO - 2021

---

MAVZU: YAIM JISMONIY HAJMINI
HISOBLASHDA INDEKS USULINI QO’LLASH.
REJA:
KIRISH
1. YALPI ICHKI MAHSULOT HAJMINI
HISOBLASH USULLARI.
2. NOMINAL VA REAL YALPI ICHKI
MAHSULOT.
3. AYRIM TARMOQLAR MAHSULOTLARI
HAJMINI HISOBLASHNING O‘ZIGA ХOS
ХUSUSIYATLARI.
XULOSA
ADABIYOTLAR

---

KIRISH
Yalpi ichki mahsulot ko'rsatkichining ta'rifida uning 3 asosiy xususiyati
ko'rsatilgan:
1. 
Yalpi ichki mahsulot ko'rsatkichi – oxiri iste'mol uchun ishlab
chiqarilgan mahsulot qiymati bo'lib hisoblanadi, ya'ni YaIM hajmida oraliq
iste'molning qiymati aks ettirilmaydi.
2. 
Yalpi ichki mahsulot ko'rsatkichi – oxirgi iste'mol uchun ishlab
chiqarilgan mahsulot qiymati bo'lib hisoblanadi, ya'ni YaIM xajmida oraliq
iste'molning qiymati aks ettiradi. O'zining mustaqil balansi hamda huquqiy
shaxs maqomiga ega bo'lgan birlikka – iqtisodiy birlik deb yuritiladi.
3. 
Yalpi ichki mahsulot ko'rsatkichi xajmida asosiy kapitalning
iste'moli ham aks ettiriladi.
Yalpi milliy daromad (YaMD) - shu mamlakat rezidentlari va xorijiy
mamlakatlar YaIMni yaratish davomida olgan birlamchi daromadlari
(mulkdan olingan daromad bilan birga)ning yig'indisi.
Yalpi milliy ixtiyordagi daromad (YaMID) - shu mamlakat rezidentlari
tomonidan olingan birlamchi daromadlar va sof joriy transfertlar
yig'indisidan iborat.
Daromadlarni birlamchi taqsimlash hisoblamasi
Bu hisoblamaning o'zi quyidagi hisoblamalarni o'z ichiga oladi:
1. Daromadlarning hosil bo'lish hisoblamasi;
2. Daromadlarni birlamchi taqsimlash hisoblamasi.
Daromadlarning hosil bo'lish hisoblamasi - daromadlarni birlamchi
taqsimlash hisoblamasining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu hisoblama ishlab
chiqarish hisoblamasi kabi sektorlar bo'yicha ham, tarmoqlar bo'yicha ham
tuziladi. Unda YaIMning instituttsion birliklar tomonidan moddiy mahsulot
va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilarga birlamchi daromad to'lash uchun
ishlatilishi ko'rsatiladi.

---