O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi
V.3. Hayot faoliyati xavfsizligi madaniyatining rivojlanishini
Yüklə 2,3 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
V.3. Hayot faoliyati xavfsizligi madaniyatining rivojlanishini
jamiyat -davlat darajasini baholashga uslubiy yondashish Hayot faoliyati xavfsizligi madaniyati rivojlanishini jamiyat davlat darajasini baholashni ilmiy - uslubiy qurilmasini ishlab chiqish uchun dastlabki shart-sharoitlar, farazlar va chegirmalar qabul qilinadi: 1. V.1 va V.2 bo‗limlardagi xolatlarni e‘tiborga olib, madaniyat darajalarini quyidagi yo‗nalishlarda baholash maqsadga muvofiq: - hayot faoliyati xavfsizligi madaniyatini rivojlanishi jamiyat davlat darajasida baholashni sifat va hossalarini qayd qilib, (IV.3.bo‗limga qaralsin), HFXM individual darajadagi ma'muriy- hududyiy birliklarning o‗rtacha ko‗rsatkichini e‘tiborga olib (masalan, O‗zR sub‘ektlari bo‗yicha); - hayot faoliyati xavfsizligi madaniyatining rivojlanishini jamiyat davlat darajasining baholashni shakllantirish bo‗yicha xizmatlar darajasidan foydalanib; - shunday kompleks ko‗rsatkichlar hisoblangan, masalan, ijtimoiy tavakkal, havfli va favqulotda vaziyatlarda aholining, moddiy yo‗qotishlarning miqdori, o‗rtacha yashash davrining kattaligidan va x.k. foydalanib; 2. hayot faoliyati xavfsizligi madaniyatining rivojlanishini jamiyat davlat darajasining baholashni sifat va hossalarini qayd qilib, quyidagi ko‗rsatkichlarni baholash zarur: - hayot faoliyati xavfsizligi sohasida ijtimoiy qadriyatlar va birlamchilik huquqining mavjudligi va turg‗unligi; - umummilliy g‗oyalar, g‗oyaviy quvvatlash (umummilliy ideologiya)ning mavjudligi; - hayot faoliyati xavfsizligi bo‗yicha davlat siyosatining tavsifi; - hayot faoliyati xavfsizligi sohasida meyoriy- huquqiy bazasining xolati; - hayot faoliyati xavfsizligi sohasida ilmiy- texnikaviy faoliyatning xolati; 141 -hayot faoliyati xavfsizligi sohasida ijtimoiy tashviqot tizimining parametrlari; - hayot faoliyati xavfsizligi sohasida san‘atning rivojlanishini xolati; - hayot faoliyati xavfsizligi ta‘minlash masalalari borasida diniy institutlarning dunyoviylari bilan munosabatlarini tavsifi; - ommaviy kommunikatsiya vositalari, ijtimoiy sug‗urta tizimlarining parametrlari va b. 3. Keltirilgan sifat va xossalarning mohiyatiga ko‗ra, hamda V.1 va V.2 bo‗limlardagi HFXM darajasini baholashdagi ayrim ko‗rsatkichlarning o‗xshashliklarini, ularni davlat rivojlanishidagi asosiy hujjatlarda (konsepsiya, doktrina, memorandum va b.) aks etishini, keng miqyoslarda ijtimoiy so‗rovlar o‗tkazish yo‗li bilan aniqlanishi mumkin. Bunda izlanishlarni ushbu ko‗rsatkichlarni aniqlash, baholash shkalalari, mumkin bo‗lgan chegaraviy qiymatlari orqali olib borish kerak. 4. Ayrim ko‗rsatkichlar integrallashi mumkin, HFXM darajasini baholashda integral ko‗rsatkichlarning ishonchligi muhim darajada aniqlanishi kerak ayrim ko‗rsatkichlar (masalan, statistik (imitatsion) yoki analitik modellar, ekspert yoki ijtimoiy so‗rovlar)ning ―og‗irligini‖ obektivligiga bog‗liq bo‗ladi. 5. Hayot faoliyati xavfsizligi madaniyatini rivojlanishi jamiyat davlat darajasida baholash V.1.bo‗limdagi holatlardan foydalanib, ko‗rsatilayotgan xizmatlarning darajalari orqali topilishi mumkin. Biroq, shu narsani e‘tiborga olish kerakki, jamiyat davlat darajasida bunday baholash darajasi sezilarli pasayadi, chunki alohida fuqarolar bevosita emas, balki bilvosita HFXM ushbu darajada shakllanishiga ta‘sir ko‗rsatadilar. 6. Ijtimoiy tavakkalni qo‗llash, aholini yo‗qotishlari, xavfli va favqulotda vaziyatlarda moddiy zararlarning miqdori, o‗rtacha yashash davrini qisqarishi va shunga o‗xshash ko‗rsatkichlar havfsizlikni ta‘minlash bo‗yicha barcha faoliyatning samradorligini baholash imkonini beradi. Bunda yetarlicha muammo bo‗ladigan masala bo‗lib, bu ko‗rsatkichlarning kattaligiga HFXMning o‗zini va boshqa shu tarkibga kiruvchilarni baholashga qo‗shgan |