O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 

Dominant va tobe toifali shaxslar 

 Dominant  tip  muloqot  jarayonida  sira  ham  boshqalardan  past  kelishni 

xohlamaydi, savol berilsa, xohlasa javob beradi, bo‗lmasa, indamasligi ham mumkin. U 

doimo suhbatdoshga ta‘sir ko‗rsatishi, uning bo‗ysunishini xohlaydi. Unda egoizm hissi 

kuchli,  o‗zi  xato  fikr  yuritsa,  xatoligini  suhbatdosh  sezsa  ham  uni  bo‗yniga  olmaydi. 

Dominant tip — qatiyatli. Suhbat davomida u sizning fikringizni yarim yo‗lda tushunsa, 

sizni oxirigacha tinglashni istamaydi, gapni bo‗lib, mayinlik bilan gapni tugatib qo‗yishi 

mumkin. Agar ikkala  suhbatdosh ham dominant bo‗lishsa, unda ular o‗rtasida osongina 

raqobat  hissi  yuzaga  chiqishi,  kelishmay  qolishlari  mumkin.  Shuning  uchun  janjallashib 

qolmaslik  uchun  dominant  shaxsning  mustaqilligi,  dadilligiga  ko‗nish,  unga  o‗z

 

nuqtai 

nazarini oxirigacha bayon etish imkoniyatini berish lozim. 

Tobe tipli shaxs esa suhbatdoshning qarashlariga moslashadi, doimo yon berishga 

tayyor,  shuning  uchun  u  kam  janjallashadi,  lekin  yomon  ko‗rib  qolgan  odami  bilan 

umuman  gaplashmaydi.  Suhbat  sharoitidagina  u  asta-sekin  o‗zining  dadilligini 

ko‗rsatishi, ochiq gaplashishi, ba‘zan e‘tirozlar bildirishi mumkin. Tobe shaxsli bolalarni 

rag‗batlantirish  maqsadga  muvofiqdir,  shuning  uchun  ham  ularni  maqtab  turish, 

gapirayotganda  ko‗zlar,  yuz  ifodalari  bilan  ularni  ruhan  qo‗llab  turish  kerak.  Biror 

qarorga  kelish  kerak  bo‗lib  qolsa,  bu  shaxs  qarorni  yaxshisi  siz  qabul  qilishingizni 

xohlaydi, chunki javobgarlikni bo‗yniga olishni istamaydi. 

Yuqorida  keltirilgan  tiplarni  kuzatar  ekanmiz,  barchasida  yaxshi  va  yomon, 

noqulay  sifatlar  borligini  ko‗ramiz.  Hayotda  ko‗pincha  sof  u  yoki  bu  tip  vakili 

uchramaydi,  lekin  u  yoki  bu  vaziyatlarda  takrorlanadigan  fazilatlarga  qarab  odamlarni 

---

tiplarga  bo‗lamiz.  Bundan  tashqari,  bir  marta  ko‗rishda  odam  haqida  xulosa  chiqarib 

bo‗lmaydi. Uni turli sharoitlarda bir necha marta kuzatish lozim.