O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus vazirligi samarqand davlat universeteti

o‘sish koeffisenti
- o‗rganilayotgan davr ko‗rsatkichining bazis 
davr ko‗rsatkichiga nisbati; 
• 
o‘sish sur'ati
- o‗sish sur'ati 100% ga ko‗paytirildi; 
• 
qo‘shimcha o‘sish sur'ati
- o‗sish sur'ati minus 100%. 
Iqtisodiy o‗sish real kattaliklarda, qiyosiy baholarda o‗lchanadi..
Har bir mamlakat iqtisodiy o‗sishga intiladi, chunki iqtisodiy 
o‗sish, birinchidan, milliy mahsulot hajmi va daromadning ko‗payishiga, 
ikkinchidan, resurslardan samarali foydalanishga, uchinchidan, yangi-
yangi ehtiyojlar va imkoniyatlarning paydo bo‗lishiga, to‗rtinchidan, 
xalqaro bozorlarda mamlakat obro‗sining oshishiga olib keladi. 
Real ishlab chiqarish hajmlarining uzoq muddatli o‗sishi 
sur‘atlarini, ko‗lamlarini, samaradorligi va sifati oshishini belgilovchi 
hodisa va jarayonlar
iqtisodiy o‗sish omillari
deyiladi. 
Iqtisodiy o‗sish omillari ikki guruhga ajratiladi.
Birinchi guruh omillari iqtisodiy o‗sishni fizik (ashyoviy) jihatdan 
ta‘minlaydi. Bu guruhga 
ishlab chiqarish omillari
kiritiladi: 

tabiiy resurslar soni va sifati; 

mehnat resurslari soni va sifati; 

---

134 

asosiy kapital hajmi; 

texnologiyalar va ishlab chiqarishni tashkil etish; 

jamiyatda tadbirkorlik malakalarining rivojlanishi darajasi.. 
Agar iqtisodiyotning qisqa muddatli holati ko‗proq yalpi talab 
bilan belgilansa, uzoq davrga iqtisodiyotning rivojlanishi ko‗proq ishlab 
chiqarish imkoniyatlari bilan belgilanadi. Shu sababli iqtisodiy o‗sishni 
modellashtirishda diqqat markazida real sektor turadi.
Ikkinchi guruhga omillari jamiyatdagi iqtisodiy o‗sish potensialini 
yuzaga chiqarish imkonini beruvchi omillar 
–