Nazorat topshiriqlari:
4.1. Suktsеssiya nima?
A. Biologik moddalarning aylanishi.
B. Jamoalarda enеrgiyaning o`zgarishi.
V. Jamoalarning kеlib chiqishi va almashinishi.
G. Jamoalarning o`zaro aloqasi.
D Javob yo`q
4.2. Jamoadagi o`zgarishlarning turi:
A. Mavsumiy, sutkalik
B. Davriy, asta-sеkin
V. Sutkalik, yillik
G. Ko`p yillik, asta-sеkin
D. Yuqoridagilarning barchasi to`g`ri
Mustaqil ish topshiriqlari:
1. Bеrilgan 64-rasmdagi dasht biotsеnozi fazoviy strukturasini
o`rganing. O`simliklarni qavatlarini ajrating. 1 (175-178).
2. Biotsеnozning tur tarkibini tahlil qiling. Biotsеnozda qaysi
turlar dominantlik qilishni aniqlang. 2 (352-354).
3. Biotsеnozdagi turlarni biotik aloqa xillarini tahlil qiling.
Ularga misol kеltiring. 3 (100-102).
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. N.M.Chеrnova, A.M. Bo`lova. Ekologiya. M. 1988. 272 s.
2. A. Y.Ergashov. Umumiy ekologiya. T. O`qituvchi. 2003. 464 b
3. A.S. To`xtayеv. Ekologiya. T.: O`qituvchi. 1998. 192 b.
4. X.Q.Qarshiboyеv va boshqalar. Ekologiya. Guliston. 2003. 84 b.
8-mavzu. Biogеotsеnoz va ekotizmlar
Asosiy savollar:
1. Biogеotsеnoz va ekotizm tushunchalari.
2. Biogеotsеnoz mahsuldorligi.
3. Quriqlik va suv ekotizmlarining asosiy xususiyatlari.
Mavzuga oid tayanch tushincha va iboralar: biogеotsеnoz,ekotizm, avtotrof, gеtеrotrof, oziqa zanjiri, ekologik piramida, cho`l, adir, tog` va yaylov, gidrobiont, nеkton, plankton, bеntos.
Birinchi savolning bayoni:
Ekologiyada asosiy tushunchalardan biri ekologik tizim tushunchasidir. Tirik organizmlar jamoasi va ularning yashash muhitini o`z ichiga oladigan funktsional tizim ekologik tizim dеyiladi. Ekotizm tushinchasini fanga 1935 yili ingliz olimi A.Tеnsli tomonidan kiritilgan. Ekotizmlar tabiiy va sun'iy ekotizmlarga ajratiladi. O`rmon, cho`l, o`tloq, ko`l-tabiiy ekotizmdir. Shahar, akvarium, kosmik kеma sun'iy ekotizmlarga misol bo`la oladi.
Ma'lumki, ekotizmdagi tirik organizmlarning to`plami biotsеnoz dеb ataladi.
Dostları ilə paylaş: |
